Το τελευταίο γράμμα
Της Ανδρονίκης Κακουλάκη
Ένα κιτρινισμένο και ξεθωριασμένο γράμμα φυλάει με επιμέλεια η οικογένεια μου, εδώ και 80 χρόνια, καθώς με το παραμικρό άγγιγμα κινδυνεύουν να σβηστούν και να χαθούν τα τελευταία λόγια του πατέρα, παππού και προπάππου μας.
Ο προπάππους μου, Φραγκίσκος Κακουλάκης, γεννήθηκε στη Γέργερη, όπου και μεγάλωσε, παντρεύτηκε και απέκτησε δύο γιους.
Το 1939, ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος βρισκόταν προ των πυλών. Το ηρωικό ΟΧΙ του Ιωάννη Μεταξά, τον Οκτώβριο του 1940, οδήγησε στην οριστική ρήξη του Ελληνικού κράτους με την Ιταλό-Γερμανική συμμαχία. Η επιστράτευση που είχε προηγηθεί μερικούς μήνες πριν, ανάγκασε τον προπάππου να πάει στην Αθήνα, μαζί με την 5η Μεραρχία της Κρήτης. Από εκεί θα γινόταν η μεταφορά της Μεραρχίας στο μέτωπο του Ελληνοϊταλικού πολέμου, στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, με οχήματα του Ελληνικού στρατού.
Πριν φύγει για το μέτωπο, ενώ βρισκόταν στην Αθήνα, επικοινωνούσε ταχυδρομικώς με την οικογένεια του.
Αυτό που παρουσιάζω είναι το τελευταίο γράμμα, πριν την αναχώρηση του για το μέτωπο.
“Αγαπητή Σοφία” ξεκινάει το γράμμα, με τα αδέξια και ανορθόγραφα γράμματα του. Όλες κι όλες 20 γραμμές, γραμμένες με πένα, αποτυπώνοντας πολλές εικόνες και συναισθήματα. Σε αυτό το γράμμα, λοιπόν, προσπαθεί να καθησυχάσει την σύζυγό του, Σοφία Κακουλάκη, αποφεύγοντας να μιλήσει για τον φόβο και την στεναχώρια που αισθανόταν μήπως και χάσει την οικογένεια του. Την ενημερώνει μόνο ότι είναι υγιής και δεν διστάζει να δείξει την χαρά του, που και η οικογένεια του είναι και αυτή καλά στην υγεία της, ξέροντας το από τις προηγούμενες επιστολές που του είχε στείλει η προγιαγιά μου. Στις τελευταίες σειρές του γράμματος του, ανακοινώνει πως πρέπει να φύγει για το αλβανικό μέτωπο (28/1/1941). Διαβεβαιώνει πως θα στέλνει και από εκεί κι άλλες επιστολές, εκφράζοντας το αίτημα, να του στέλνει ο,τι αγαθά της ζητάει.
Τέλος, κλείνει το γράμμα του με την φράση “Αδέλφια μου, κουνιάδους και κουνιάδες, οικογένεια, θείους, γειτόνους και φίλους, σας ασπάζομαι”, χωρίς όμως να αφήνει να φανεί η αβεβαιότητα του, για το εάν θα επιστρέψει ζωντανός, πράγμα που φοβόταν πολύ η οικογένεια του.
Μετά την επιστροφή του από τον πόλεμο, αρτιμελής ευτυχώς, συνέχισε τον αγώνα του έναντι της γερμανικής κατοχής πια, προερχόμενος στην ομάδα των αντιστασιακών, κάνοντας περήφανη ολόκληρη την οικογένεια και την πατρίδα.
Τον Αύγουστο 1944, κατά την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων, μετά την ήττα τους στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, ο προπάππους μου εκτελέστηκε, μαζί με άλλους 24 άνδρες συγχωριανούς του, στην τοποθεσία Κερά στη Γέργερη.
Με το θάνατο του, άφησε πίσω του ελάχιστες αναμνήσεις για την οικογένεια του, λόγω του σύντομου βίου του, αλλά ταυτόχρονα και μεγάλη υστεροφημία και υπερηφάνεια για εμάς, τους απογόνους του.
Του έχει απονεμηθεί μετάλλιο από την πολιτεία, για τις υπηρεσίες του στην πατρίδα και κάθε χρόνο, επιτελείται μνημόσυνο τιμώντας την μνήμη των εκτελεσθέντων, με πρωτοβουλία της τοπικής ηγεσίας.
