Η αλήθεια για το Ελληνικό ελαιόλαδο είναι ότι αναμφισβήτητα έχει κάνει μεγάλη πρόοδο τα τελευταία 8-10 χρόνια. Η επικοινωνία μέσω ίντερνετ έφερε όλους τους παράγοντες που διαμορφώνουν το προϊόν σε επαφή με τις νέες τάσεις που επικρατούν στις δύο πολύ ανεπτυγμένες χώρες, Ιταλία και Ισπανία, αλλά στον τομέα της ελαιοκαλλιέργειας και συλλογής των καρπών η κατάσταση παραμένει βασικά η ίδια επί 20-30 χρόνια, Μελετήθηκαν όμως και εφαρμόστηκαν νέες τεχνικές στο ελαιοτριβείο για επίτευξη βελτιωμένης ποιότητας. Δόθηκε έμφαση στα αρωματικά χαρακτηριστικά και τις πολυφαινόλες, στις νέες εντυπωσιακές συσκευασίες, τους διεθνείς διαγωνισμούς και το εξαγωγικό εμπόριο. Ολη αυτή η ανάπτυξη έγινε αποκλειστικά από πρωτοβουλίες ιδιωτών και μόνο, με τον δημόσιο τομέα να είναι ηχηρά απών είτε σε επίπεδο Υπουργείου, Πανεπιστημίων είτε Ινστιτούτων. Αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών είναι η ανάπτυξη σήμερα πολλών νέων ετικετών στην αγορά αλλά με πολλά σκαμπανεβάσματα, η αύξηση πωλήσεων εμφιαλωμένων υψηλής ποιότητας ελαιολάδων σε νέες αγορές στο εξωτερικό, η ανάδειξη των χαρακτηριστικών νέων ποικιλιών και το σημαντικότερο ίσως, η ανάδειξη των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών γνωστών μεν αλλά αναξιοποίητων μέχρι χθες ποικιλιών όπως π.χ. η Μεγαρίτικη, Τσουνάτη, Λιανολιά Κέρκυρας.
Φτάσαμε πλέον σε μια κρίσιμη καμπή
Σήμερα φαίνεται ότι έχουμε φτάσει σε ένα κρίσιμο επίπεδο ανάπτυξης του προϊόντος.Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ήρθε η ώρα να γίνει μια μικρή “επανάσταση” σε πολλά επίπεδα, ώστε να μπορέσουμε να “φύγουμε μπροστά” για να καλύψουμε την μεγάλη απόσταση από τις ανταγωνίστριες χώρες. Η επιτυχία αυτής της “επανάστασης”, θα εξαρτηθεί αποκλειστικά και μόνο αν το “κράτος”,δηλαδή το ΥΠΑΑΤ και τα πανεπιστήμια μπορέσουν να ακολουθήσουν τα μεθοδικά βήματα που έχουν γίνει προ 20-30 ετών σε άλλες χώρες. Χρήματα θα απαιτηθούν μεν αλλά πρέπει να ξοδευτουν με διαφάνεια και ουσιαστικό έλεγχο, όχι όπως γίνεται μέχρι σήμερα που δεν υπάρχει απολογισμός και ελεύθερη πρόσβαση στα αποτελέσματα και την αξιολόγηση. Επίσης, είναι απαραίτητο να ξεκινήσει άμεσα η έκδοση ενός περιοδικού Τεχνολογίας Τροφίμων όπου θα βρίσκει βήμα προβολής όλη η εγχώρια παραγόμενη νέα γνώση και έρευνα στα πανεπιστήμια και ιδιωτικά εργαστήρια. Ολες οι χώρες διαθέτουν πολυάριθμες τέτοιες εκδόσεις, εμείς καμία…
Ανάγκη η παροχή ελαιοκομικής παιδείας
Η παροχή επί τέλους, μιας – ανύπαρκτης σήμερα – ελαιοκομικής παιδείας είναι το Α και το Ω για να προχωρήσει το ελαιόλαδο. Ας μην γελιόμαστε και ας μην μας εντυπωσιάζουν τα καθρεφτάκια των βραβείων στους διαγωνισμούς. Παιδεία χρειαζόμαστε σε όλα τα επίπεδα από τον καταναλωτή, τον παραγωγό, τον γεωπόνο, τους υπηρετούντες στο ΥΠΑΑΤ. ! Πως θα πάρουν άραγε ολοκληρωμένη, σύγχρονη παιδεία οι νεοεισελθοντες το 2020 μόλις έξι χιλιάδες (6.000) φοιτητές στις γεωπονικές σχολές ; Για το ελαιόλαδο ειδικότερα: δεν υπάρχει σε καμία σχολή ούτε ένα (1) εργαστήριο ελαιοκομίας, ούτε ένας εξοπλισμένος πειραματικός ελαιώνας, απολύτως απαραίτητα σε κάθε γεωπονική σχολή, ώστε α. να μπορέσουμε να μελετήσουμε τις αποδόσεις και τα χαρακτηριστικά νέων ελληνικών ποικιλιών σε νέα, πυκνότερα και αποδοτικότερα σχήματα φύτευσης β. να μάθουν κάποτε οι νέοι γεωπόνοι να κλαδεύουν σωστά τις ελιές. Με την ευκαιρία, πρέπει να αναφερθεί εδώ η εγκατάλειψη από το Γεωπονικό ΠΑ, του τεράστιου κτήματος των 430 στρεμμάτων, στην πιό εμπορική ίσως σήμερα περιοχή της Αττικής, στα Σπάτα, δίπλα ακριβώς σε γνωστό μεγάλο εμπορικό κέντρο. Εκεί θα μπορούσε να επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος με πολλές καλλιέργειες, πειραματισμούς, μελέτες, ανακοινώσεις, κλπ. Φαίνεται όμως ότι δεν θέλουμε να ξεβολευτούμε από τις μικροκαλλιέργειες στο κέντρο της Αθήνας, με τα άφθονα καυσαέρια. Ας εκποιήσουν το μισό από την εκλεκτή γη – αφού δεν την αξιοποιούν – και με τα εκατοντάδες εκατομμύρια να προχωρήσουν σε νέες τεχνολογίες, κ.α. Για τους δεκάδες χιλιάδες εν ενεργεία γεωπόνους οι οποίοι έχουν χάσει την επαφή με τις εξελίξεις; μπορούμε να μελετήσουμε και να ακολουθήσουμε το Ιταλικό σύστημα: για να έχουν δικαίωμα υπογραφής πρέπει να ανανεώνουν την άδεια τους κάθε τρία χρόνια, συγκεντρώνοντας τους απαραίτητους “πόντους” από την παρακολούθηση πιστοποιημένων από το κράτος εκπαιδευτικών σεμιναρίων.
Ηλεκτρονική καταγραφή των κινήσεων στο ελαιόλαδο και δακοκτονία
Δύο θέμα πολύ σοβαρά θέματα τα οποία αποτελούν τροχοπέδη ανάπτυξης είναι πρώτον, η ηλεκτρονική, επίσημη καταγραφή της διακίνησης ελαιολάδου (ποσότητες και ποιότητες) από τον ελαιόκαρπο μέχρι την αποθήκευση και εμπορία του και δεύτερον η δακοκτονία και γενικότερα η παροχή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας για την ελιά και όλες τις καλλιέργειες, δωρεάν προς τους παραγωγούς, σύμφωνα με την σαφή Οδηγία της ΕΕ 128/2009. Μέχρι σήμερα δεν τηρείται κανένα επίσημο, έγκυρο, ποσοτικό ή ποιοτικό στοιχείο για την παραγωγή ελαιολάδου, την αποθήκευση και την διακίνηση του, Αν υπήρχαν αυτά τα στοιχεία (ανά γεωγραφική περιοχή, νομό, ποικιλία, κλπ) τότε θα μπορούσαμε βεβαίως να αρχίσουμε να εξάγουμε πολύτιμα συμπεράσματα ώστε να αρχίσουμε – μετά από 1- 2 χρόνια – να συζητάμε σοβαρά το επί πάρα πολλά χρόνια επαναλαμβανόμενο σλόγκαν “εθνική στρατηγική για το ελαιόλαδο”. Διαφαίνεται ότι ο νέος ΥΠΑΑΤ έχει πάρει το ζήτημα πολύ ζεστά και προχωρά στην επίλυση του. Για την δακοκτονία δαπανώνται κάθε χρόνο από τις Περιφέρειες και τις ΔΑΟΚ περί τα 25-30 εκατ. ευρώ συν οι δαπάνες προσωπικού, κ.α. με πολύ πενιχρά αποτελέσματα, αντί να κατευθυνθούν τα χρήματα αυτά σε συστήματα γεωργίας ακριβείας (π.χ. για την ακριβή, αυτοματοποιημένη πρόβλεψη εμφάνισης των γενεών του δάκου και άλλων βλαβερών εντόμων για όλες τις καλλιέργειες) και παράλληλα πριμοδότηση τμήματος κόστοηυς αγοράς των κατάλληλων εντομοκτόνων από τους κατόχους άδειας χρήσης των φυτοφαρμάκων.
Πηγή: Βασίλης Φραντζολάς, “Agricola” Ιουνίου 2021 – agro24.gr
