Κείμενο – Φωτογραφίες Νικόλαος Φουκαράκης
Σήμερα στο Ηράκλειο ελάχιστοι είναι που γνωρίζουν ποιος ήταν ο Κοκκέβης Παναγιώτης και τι πρόσφερε στην πόλη μας στο Ηράκλειο και γενικότερα σε όλη την Κρήτη.
Ο τόπος καταγωγής του ήταν από την Μεσσηνία όπου γεννήθηκε το 1872.
Στην Ελλάδα ο Κοκκέβης ήταν ο μοναδικός πτυχιούχος Γεωπόνος απόφοιτος της ονομαστής Ανώτατης Γεωπονικής στο Πορτίτσι Ιταλίας την περίοδο που η Κρήτη ήταν αυτόνομη.
Η γνωριμία και η φιλία που είχε με τον Σισίννιο Πεζανό διευθυντή τότε των τεχνικών υπηρεσιών Κρήτης και το κάλεσμα προκειμένου να συμβάλει στις ανάγκες της Κρήτης στον τομέα της Γεωργίας τον οδήγησαν στην Κρήτη .
Τοποθετήθηκε στα Χανιά ως διευθυντής – επιθεωρητής της Γεωργικής Υπηρεσίας Κρήτης.
Η πρώτη του δουλειά ήταν να εισαγάγει ξένα διακοσμητικά φυτά για τον κήπο του πρίγκιπα Γεωργίου και παράλληλα έφερε στην Κρήτη πρωτόγνωρα καλλιεργούμενα φυτά και δέντρα όπως μπανανιές, λωτούς, φράουλες, αροκάριες, κέντιες κ.λ.π καθώς και τα γνώριμα μας σήμερα φοινικοειδή.
Συνάμα κατάφερε να μεταφέρει την έδρα της υπηρεσίας του από τα Χανιά στο Ηράκλειο.
Αμέσως μόλις φτάνει στο Ηράκλειο δημιουργεί στην Καινούρια πόρτα το πρώτυπο φυτώριο τον γνωστό μέχρι και σήμερα γεωπονικό κήπο με τα διάφορα οπωροφόρα και άλλα δέντρα .
Στο Ηράκλειο επίσης δημιουργεί τον πρώτο Ελαιοκομικό Σταθμό – Συνεταιρισμό το 1915 με την συμβολή και του υπουργού Κρήτης του Ρούφου και εκδίδει συνάμα το δεκαπενθήμερο περιοδικό “Γεωργοί Αναγνώσατε”.
Οργάνωσε με τον τότε νομοκτηνίατρο του νομού Θωμά Φανουράκη τον πρώτο σταθμό ιπποειδών ζώων στην Λ. Κνωσσού λίγο πριν το νεκροταφείο του Αγίου Κωνσταντίνου.
Βλέποντας όμως την αδυναμία που υπήρχε από την πολιτεία στις ανάγκες του έργο του αλλά και αφορμή μια μετάθεση που του γίνεται για Πρέβεζα τον αναγκάζουν να εγκαταλείψει την σχέση του με την πολιτεία και να κινηθεί πλέον μεμονωμένα αλλά πέρα του αγροτικού τομέα θα κινηθεί και σε πολλούς και διάφορους τομείς όπως στο εμπόριο, στον κινηματογράφο, στα μεταφορικά μέσα , στην βιομηχανία χαρουπιού, του πάγου κ. α.
Η καλλιέργεια της γης γινόταν μέχρι τότε με τα ξύλινα άροτρα και διέδωσε την αλλαγή τους με τα σιδερένια.
Διέδωσε για την συλλογή του ελαιοκάρπου τα χτένια και τις μπαγκάλες (λινάτσες).
Νοικίασε από ένα Τουρκοκρητικό κτηματία μια έκταση κοντά στην Κνωσσό και έκανε εκεί υποδειγματικές καλλιέργειες.
Μέχρι τότε την πατάτα σχεδόν δεν την γνώριζαν στην Κρήτη και προέτρεψε την καλλιέργεια της .
Την ίδια εποχή γινόταν από τον Έβανς οι ανασκαφές στην Κνωσσό.
Ο Έβανς του ζήτησε να κάνει την δεντροφύτευση αυτή που υπάρχει ακόμα περιμετρικά του αρχαιολογικού χώρου όπως και στην βίλλα του την γνωστή “βίλλα Αριάδνη”.
Έπεισε τον τότε Επίσκοπο Αρκαδίας να διαθέσει κάποια έκταση κοντά στις αρχαιότητες της Γόρτυνας για την δημιουργία της Γεωργικής σχολής Μεσαράς.
Μετάβαινε συχνά στα χωριά ακόμα και στα πιο μακρινά όπως στα χωριά του Οροπεδίου Λασιθίου και υποδείκνυε τον τρόπο καλλιέργειας αλλά και την καταπολέμηση των διαφόρων ασθενειών δέντρων και φυτών.
Ο Κοκκέβης δε υπήρξε και ένας φανατικός οπαδός και φίλος του Ελ. Βενιζέλου και του ζήτησε και βάπτισε το δεύτερο από τα τρία παιδιά του.
Όλα του δε τα βαπτιστήρια που έκανε πολλά τα έβγαζε με τα ονόματα Βενιζέλος και Βενιζέλα.
Έφερε πρώτος για την αντιμετώπιση των ασθενειών διάφορα φυτοφάρμακα για τις καλλιέργειες και λιπάσματα .
Ξεκίνησε πρώτος την κονσερβοποίηση επιτραπέζιων ελιών.
Εισάγαγε περιστροφικά άροτρα και τις πρώτες σπαρτικές μηχανές.
Επίσης εισαγάγει τα πρώτα Ελενίτ .
Το 1919 με ένα στοιχειώδη μύλο αλέθη χαρούπια για κτηνοτροφή.
Μελετώντας τότε το σπόρο από το χαρούπι διαπίστωσε ότι μπορούσε να παράγει οινόπνευμα και να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο του καφέ αλλά και στην δημιουργία φωτογραφικού φίλμ ο σπόρος του.
Βλέποντας ότι οι δουλειές με τα χαρούπια πήγαιναν καλά αγόρασε στο μπεντενάκι μεγάλους χώρους και εγκατέστησε μεγαλύτερα μηχανήματα.
Συνάμα συνεργάζεται με το πολυτεχνείο για την προσπάθεια εξαγωγής ζάχαρης από το χαρούπι, προσπάθεια που σταμάτησε λόγω κόστους.
Εμπλουτίζοντας το αλεσμένο χαρούπι με αλεσμένο φασόλι και ψιλοκομμένο ελαιοπυρήνα κατάφερε ένα μίγμα άριστης ζωοτροφής.
Έφερε στο Ηράκλειο το πρώτο φορτηγό αυτοκίνητο, ένα ISOTA FRASCHINI και επιβατικά αυτοκίνητα RENAULT-FORD-FIAT τα οποία διέθετε για μεταφορά επιβατών στην πόλη και σε χωριά .
Στο Βαθειανό κάμπο εκεί που ακούγεται ακόμα η γέφυρα του Κοκκέβη αγόρασε μία μεγάλη έκταση γης και έκτισε ένα εξοχικό για την οικογένειά του. ΄Ηταν το μοναδικό σπίτι τότε στην Κρήτη που διέθετε ζεστό και κρύο νερό με ηλεκτρικό ρεύμα και τηλέφωνο. Εκεί στην έκταση αυτή καλλιεργούσε και καπνά επίσης εγκατέστησε αλευρόμυλο και έκανε αγελαδοτροφείο και πτηνοτροφείο.
Το βράδυ το εργοστάσιο του ο χαρουπόμηλος στο Μπεντενάκι σταματούσε και σκέφτηκε τότε ότι οι μηχανές του εργοστασίου την νύχτα μπορούσαν να δίνουν ρεύμα και στην πόλη.
Έτσι με αρμόδιους σχετικά από την Αθήνα κατάφερε το 1920 να ηλεκτροδοτήσει περίπου το ένα τέταρτο της πόλης.
Πανέξυπνος, δραστήριος άνθρωπος αλλά και μεγάλος επιχειρηματίας όπως είναι αποφασίζει να ασχοληθεί και με τον χώρο του σινεμά.
Πήθει τον γιατρό Νικόλαο Βογιατζάκη αδερφό του τότε δημάρχου να του παραχωρήσει την αίθουσα που στεγαζόταν ο μουσικός σύλλογος Απόλλων και τον μετέτρεψε σε σινεμά με το όνομα Αγλαΐα προς τιμή της συζύγου του γιατρού Βογιατζάκη η οποία μεσολάβησε προς αυτό.
Λειτουργεί μονάδα παραγωγής πάγου, παγωποιείο.
Εκδίδει και μια τοπική εφημερίδα με το όνομα “Δημοκράτης” που υποστήριζε το Βενιζελικό κόμμα.
Αργότερα μεταφέρει τις δραστηριότητες του στην Κωμόπολη των Αρχανών και εξ αιτίας του ηλεκτροφωτίζονται και οι Αρχάνες.
Με την ίδρυση της Αγροτικής Τράπεζας αναλαμβάνει τον τεχνικό τομέα των νομών Ηρακλείου και Λασιθίου
Αυτά είναι λίγα από το πλούσιο αλλά άγνωστο σε πολλούς βιογραφικό του δραστήριου Παναγιώτη Κοκκέβη.
Απεβίωσε τον Ιούλιο του 1952 στην Αθήνα.
Nikos Foukarakis
Βοηθήματα :τοπικός παλιός τύπος Ηρακλείου