Joni Mitchell
Η νεαρή τραγουδίστρια είχε μόλις χωρίσει. Είπε πως της στοίχισε πολύ. Ήταν όμως αναπόφευκτο. Οι αιτίες πολλές, όμως εκείνη που έκαμε το ποτήρι να ξεχειλίσει ήταν όταν ο φίλος της, που ήταν μουσικός σε ένα συγκρότημα, άρχισε από κάποια στιγμή και μετά να είναι συνέχεια μαζί με έναν άλλο μουσικό του συγκροτήματος. Δηλ. αχώριστοι. Αυτό κι αν επιδέχεται πολλές αναγνώσεις, δεν μας ενδιαφέρει.
Η ψηλή κοπέλα με τα πυρόξανθα μαλλιά έπαιζε κιθάρα, έγραφε τραγούδια και είχε αρκετή φήμη. Το 1969 είχε κερδίσει το Βραβείο Γκράμμυ για την καλύτερη μουσική παρουσία φολκ μουσικής. Αργότερα ακολούθησαν πολλά άλλα βραβεία. Τι κι αν δεν ήταν ακριβώς ο τύπος μου … τι κι αν με το χαμόγελό της τα κατάλευκα δόντια της, της έδιναν την εμφάνιση του… «είσαι σαν κουνέλι». Ο χωρισμός είναι χωρισμός. Πήρε, λοιπόν τη φίλη της, που κατά σύμπτωση είχε το ελληνικό όνομα Πηνελόπη και από το Σαν Φρανσίσκο πέταξαν για την Αθήνα. Έμειναν λίγες μέρες εκεί. Τα μακριά μαλλιά της, το ντύσιμό της και το παρουσιαστικό της, γενικά, την έκαναν να ξεχωρίζει. Οι περαστικοί την πείραζαν στο δρόμο, καλοπροαίρετα, λέγοντάς της: «Sheepy, sheepy, Matala, Matala». Όταν ρώτησε τι σημαίνει αυτό, έμαθε πως την προέτρεπαν να πάει στο Μάταλα, στην Κρήτη, όπου βρίσκονταν οι όμοιοί της, οι χίπις. Χωρίς δεύτερη σκέψη πήρανε το φέρι-μποτ για το Ηράκλειο. Έμειναν ένα βράδυ στο Δαίδαλος και την άλλη μέρα το πρωί η νέα νοικιάζει ένα VW σκαραβαίο και σε δυο ώρες φτάνουν στα Μάταλα.
Τέλη Φεβρουαρίου του 1970. Στα Μάταλα υπάρχουν δύο καφενεία ταβέρνες και ένα παντοπωλείο, όπου βρίσκεται και το μοναδικό τηλέφωνο του χωριού. Υπάρχουν και μερικά πλινθόκτιστα σπιτάκια προς ενοικίαση, σε ένα από τα οποία και εγκαθίστανται. Είναι η εποχή που έχω τελειώσει το φοιτητικό και περιμένω να παρουσιαστώ στην Κόρινθο στις 14 Απριλίου. Το διάστημα αυτό, δεν ήθελα να το αφήσω ανεκμετάλλευτο, παρά την ανυπαρξία οικονομικής άνεσης. Η ιδέα της επίσκεψης στα Μάταλα ήταν μια διέξοδος. Ευκαιρία να περιεργαστώ εκ του πλησίον τη ζωή και τη συμπεριφορά των χίπις, δεχόμενος την πρόσκληση συμφοιτητή μου, του οποίου ο πατέρας είχε τη μια από τις δυο ταβέρνες εκεί, το Δελφίνι. Μάγειρας ήταν ένας 24χρονος αμερικανός, ψηλός, θρασύς και φασαριόζος, ασυμβίβαστος, ντυμένος ινδικά, με τουρμπάνι, πουκάμισο Νεχρού και λευκό βαμβακερό πανταλόνι –της μόδας τότε τα ινδικά, ιδιαίτερα μετά και την επίσκεψη των Μπητλς στις Ινδίες. Έμενε σε μια από τις σπηλιές, που από τα μινωικά και τα ρωμαϊκά χρόνια βρίσκονταν σκαλισμένες στον γκρεμό της ακτής, δυτικά. Είχε αφήσει τη δουλειά του στην Αμερική για να επισκεφτεί τη φίλη του που εργαζόταν στη Γερμανία, σε μια χημική βιομηχανία. Όμως, όταν άρχισαν τα κρύα και οι βροχές, αποφάσισαν να πάνε προς νότο, κάπου πιο ζεστά και εντελώς τυχαία, κατέληξαν στα Μάταλα στις 31 Οκτωβρίου, ημέρα που οι αμερικανοί γιορτάζουν το Halloween (κάτι σαν των Αγίων Πάντων). Ο Κάρι, όπως ήταν το όνομά του, μεταξύ άλλων ασχολιόταν με τα δερμάτινα για λόγους βιοποριστικούς. Σανδάλια και τέτοια. Όταν επέστρεψε από ένα ταξίδι δύο μηνών στο Αφγανιστάν, η φίλη του είχε φύγει κι έτσι ήταν μόνος.
Εκείνο το απόγευμα, τέλη του Φεβρουαρίου, ο Κάρι κι ένας γείτονας προσπαθούσαν να επισκευάσουν το γκάζι της κουζίνας στην ταβέρνα και από απροσεξία, κάποιος ανάβοντας το τσιγάρο του προκάλεσε έκρηξη, που έστειλε τον Κάρι … βολίδα, έξω από την πόρτα της μικρής καφεμπάρ – ταβέρνας. Αυτή ήταν και η πρώτη επαφή της νεαρής τραγουδίστριάς μας με τον Κάρι, καθώς έτυχε να περνάει απ’ έξω με την Πηνελόπη. Δεν μπορούμε να πούμε ότι ήταν ο «έρωτας εκ πρώτης όψεως», όμως η τραγουδίστρια είπε στη φίλη της: «Αυτόν, πρέπει να τον γνωρίσω». Έτσι κι έγινε, καθώς οι επαφές δεν ήταν δύσκολες ανάμεσα στους λιγοστούς κατοίκους των Ματάλων και ιδιαίτερα ανάμεσα σε δυο που μιλούν την ίδια γλώσσα- και είναι και διαφορετικού φύλου.
Το επόμενο βράδυ, ενώ βρισκόμασταν στην ταβέρνα «Η Γοργόνα», καταφθάνει ο Κάρι με την τραγουδίστρια και την Πηνελόπη. Ως συνήθως, μουσική, τραγούδι, χορός και … σπασίματα. Η νέα, που δεν ήταν συνηθισμένη στο πιοτό, με τρεις ρακές, ξύπνησε στη σπηλιά του Κάρι, την άλλη μέρα το πρωί. Επιστρέφοντας στο ενοικιαζόμενο δωμάτιό της, αργότερα, πληροφορήθηκε πως η Πηνελόπη είχε φύγει με ένα στρατιώτη που ήταν το προηγούμενο βράδυ στην ταβέρνα. Έτσι η νέα μας έμεινε μόνη, με μοναδική γνωριμία τον Κάρι. Η σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ τους είχε τους άγραφους όρους, τις σιωπηρές συνθήκες και τις προϋποθέσεις που έχουν οι ευκαιριακές σχέσεις και ιδιαίτερα μακριά από τον τόπο που ζεις. Και οι δύο γνώριζαν ότι η σχέση δεν θα ήταν για πάντα. Έχοντας μια κάποια φήμη, τότε, οι χίπις την ακολουθούσαν παντού κι έτσι μόνο κοντά στον Κάρι μπορούσε να είναι ασφαλής, ανενόχλητη και ήρεμη για να μπορεί να συγκεντρώνεται και να γράφει τα τραγούδια της. Ο Κάρι, δεν ήταν και ο άνθρωπος της μουσικής. Άγριος, βλοσυρός και υπερόπτης καθώς ήταν, λειτουργούσε ως κυματοθραύστης, προστατεύοντας την κατά τρία χρόνια μεγαλύτερή του τραγουδίστρια. Έτσι, μαγειρεύοντας, κολυμπώντας, κάνοντας περιπάτους, συζητώντας και κάνοντας τις δουλειές του σπιτιού (δηλ. της σπηλιάς), ο καιρός περνούσε, απλά και ανεπιτήδευτα –με τα στοιχειώδη, πράγμα που έκανε τη νέα μας να νιώθει ότι βρίσκεται σε άλλο κόσμο…
Σε ένα αυτοσχέδιο πάρτυ γενεθλίων για τον Κάρι, στην ταβέρνα «Το Δελφίνι», η τραγουδίστριά μας, τραγούδησε ένα τραγούδι, που είχε γράψει ειδικά γι’ αυτόν και αντί για τούρτα με κεράκια, του πρόσφερε 10 μπάρες σοκολάτα με τη φωτογραφία του Μίκυ Μάους… Ο τίτλος του τραγουδιού ήταν “Carey”, από το όνομα του φίλου της Cary Raditz. Όπως διάβασα χρόνια αργότερα, το «e» στο όνομα Carey είχε προστεθεί από λάθος της. Ως γνωστό, στα αγγλικά δεν γράφουμε ό,τι διαβάζουμε και έτσι είναι εύκολο να γίνονται λάθη. Επίσης, υποθέτω ότι σ’ αυτή την ευκαιριακή γνωριμία, το «πώς γράφεται το όνομά σου;» δεν θα ήταν η πρώτη τους κουβέντα. Ο Κάρι δεν φάνηκε να εκτιμά ιδιαίτερα την αφιέρωση, ίσως όμως και να κάνω λάθος. Ήταν δύσκολο να διαβάσει κανείς την έκφραση μέσα στο πρόσωπο του άγριου και ευερέθιστου νεαρού γενειοφόρου αμερικανού, ιδιαίτερα μέσα στο ημίφως της ταβέρνας με τους χίπις και υπό την επήρεια του οινοπνεύματος …
Σε μια από τις επισκέψεις τους στο Ηράκλειο, ο Κάρι και η νέα –που είχε πάντα μαζί την κιθάρα της- βρέθηκαν στο πάρκο του Θεοτοκόπουλου, καθισμένοι σε ένα παγκάκι. Τους πλησίασε, τότε, ένας από τους επαγγελματίες φωτογράφους (είδος που σήμερα έχει εκλείψει), που βρίσκονταν μόνιμα στην είσοδο του πάρκου. Τους ρώτησε αν ήθελαν να τους φωτογραφίσει. Εκείνοι δέχτηκαν. Τους φωτογράφησε με εκείνη την κλασική μηχανή- κουτί με τρίποδο, εμφάνισε αμέσως τη φωτογραφία και τους την έδωσε. (βλ. φωτό).
Απρίλιος του 1970. Η μέρα που πρέπει να παρουσιαστώ για να εκπληρώσω τη στρατιωτική μου θητεία, πλησιάζει. Θυμάμαι πως κάποιος παραγωγός είχε κατέβει στα Μάταλα για να «κλείσει συμφωνία» με κάποιους χίπις για να εμφανιστούν σε μια παράσταση του ροκ – μιούζικαλ “Hair” στην Αθήνα. Ήταν μια παράσταση σχετικά με την κουλτούρα των χίπις και τη σεξουαλική απελευθέρωση της δεκαετίας του ’70.
Κάπου εδώ τελείωσε η επαφή μου με τα Μάταλα. Κάπου εδώ πλησιάζει και το τέλος της σχέσης των ηρώων μας. Από δύο χωριστές συνεντεύξεις στο Wall Street Journal, έμαθα τη συνέχεια. Ο Κάρι και η τραγουδίστρια ταξίδεψαν ως την Αθήνα για να παρακολουθήσουν την παράσταση των φίλων τους, των χίπις. Όμως, εδώ οι δρόμοι τους χώρισαν. Εκείνη, πέταξε για το Παρίσι (όπου έγραψε το τραγούδι California) και στη συνέχεια για το Λος Άντζελες. Εκείνος γύρισε στα Μάταλα, ταξίδεψε για λίγο στην Κρήτη και επέστρεψε στην Αμερική στις αρχές του Ιουλίου του ’70. Συναντήθηκαν ένα χρόνο αργότερα, στο Λ.Α. Σήμερα, ο Cary Raditz ζει στο Maryland των ΗΠΑ, είναι παντρεμένος και ασχολείται με τα χρηματιστηριακά.
Η τραγουδίστριά μας έγραψε κι άλλα τραγούδια και το 1971 τα ηχογράφησε στο άλμπουμ με το όνομα «Blue». Μέσα ήταν και το τραγούδι “Carey” καθώς και το “California” , όπου αναφέρει για το φίλο της τον Κάρι –όχι όμως και για μένα! Σήμερα, που έχει αποσυρθεί από τις δημόσιες μουσικές εμφανίσεις (αντίθετα από μένα…) δηλώνει ότι είναι μια ζωγράφος που γράφει και τραγούδια. Θεωρείται μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες τα τελευταία 50 χρόνια στο χώρο της μουσικής.
Απολύθηκα ακριβώς δύο χρόνια αργότερα, στις 14 Απριλίου του 1972. Υπηρέτησα την πατρίδα, ενσυνείδητα και όσο καλύτερα μπορούσα, σε μέρη ακριτικά, μακρινά και απόμερα, γιατί πίστευα στην εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής. Ίσως αυτό να φταίει που δεν κρύβω την αντιπάθειά μου προς συγκεκριμένους επώνυμους και γνωστούς καλλιτέχνες της τηλεόρασης και της μουσικής, που έφτασαν και σε υπουργικές θέσεις, οι οποίοι προσποιούμενοι τους ψυχικά ασθενείς (ή μήπως δεν ήταν προσποίηση;), πήραν απολυτήριο με το που παρουσιάστηκαν στο κέντρο νεοσυλλέκτων. Εντελώς συμπτωματικά, τα επίθετα όλων όσων έχω πρόχειρα στο νου μου, τελειώνουν σε –ος. Μπορεί να φταίει και το επίθετό τους…
Το όνομα της τραγουδίστριας είναι Joni Mitchel. Για την παραπάνω ιστορία, σε μια συνέντευξή της στο Wall Street Journal, λέει: «Έχω να μιλήσω στον Cary εδώ και χρόνια. Μείναμε φίλοι. Εκείνος παντρεύτηκε και χάσαμε την επαφή μας. Μα κάθε τόσο τα Μάταλα ξαναγυρνούν στη ζωή μου. Πριν δυο χρόνια, ένας φίλος (;) μου έστειλε μια εφημερίδα με ένα άρθρο για τα Μάταλα. Έχουν οικοδομηθεί κάπως και γίνεται ένα ετήσιο φεστιβάλ εκεί. Το άρθρο λέει πως στα Μάταλα είμαι πιο δημοφιλής από το Δία. Ξέρετε … μου φάνηκε τόσο αστείο!!!».
Πηγή: http://www.patris.gr/
Η Joni Mitchell ξυπόλυτη (στη μέση, με το λευκό φόρεμα) περιφέρεται με την παρέα της στις σπηλιές των Ματάλων, όπου γεννήθηκε το τραγούδι της «Carey», που αναφέρεται στις μοναδικές φεγγαροβραδιές, στα Μάταλα.
(και αυτή η φωτογραφία μου δημοσιεύθηκε τότε στο «L’ Europeo»).
