Ἡ Κρήτη ἀποτελοῦσε πάντοτε τὸ κέντρο τοῦ βενετικοῦ ἀποικιακοῦ κράτους, ἡ δὲ στρατηγικὴ σημασία της αὐξήθηκε μετὰ τὴν κατάληψη τῆς Εὐβοίας ἀπὸ τοὺς ὀθωμανοὺς τὸ 1470 καὶ λίγο ἀργότερα τῶν φρουρίων τῆς Μεθώνης καὶ Κορώνης.
Ὕστερα ἀπὸ τὴν κατάληψη τῆς Μονεμβασιᾶς, τοῦ Ναυπλίου καὶ τῶν Βορείων Σποράδων τὸ 1540 καὶ μετὰ τὴν κατάκτηση τῆς Κύπρου ἀπὸ τοὺς ὀθωμανοὺς τὸ 1571, ἡ Κρήτη παρέμεινε ἡ μόνη σχεδὸν κτήση τῆς Βενετίας σὲ ὅλη τὴν ἀνατολικὴ Μεσόγειο, μὲ ἐξαίρεση τὰ Ἑπτάνησα.
Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Γ’ Βενετοτουρκικοῦ πολέμου, ἡ Μεγαλόνησος ὑπέστει βαριὲς ἀπώλειες ἀπὸ τὸν Χαϊρεντὶν Μπαρμπαρόσα, ὁ ὁποῖος λεηλατοῦσε τὴν ὕπαιθρό της καὶ κατεδάφισε πολλὰ βενετικὰ φρούρια.
Τὸ 1571, ὁ ὀθωμανὸς πειρατὴς Οὐλοὺτς Ἀλῆ, κατέλαβε τὸ Ρέθυμνο καὶ ἐπέφερε ἀνυπολόγιστες ζημιὲς.
Ὡστόσο ἀπὸ τὴν περίοδο τῆς διαλύσεως τοῦ Ἱεροῦ Συνασπισμοῦ τὸ 1573, ἔως τὴν ἔναρξη τοῦ πέμπτου Βενετοτουρκικοῦ πολέμου τὸ 1645, τὸ Αἰγαῖο γνώρισε μία «εἰρηνικὴ» ἀνάπαυλα.
Ὅμως τὴν περίοδο αὐτὴ, ὑπῆρχε μία ἔξαρσις τῶν πειρατικῶν ἐπιδρομῶν, ἀπὸ τοὺς Ἱππότες τῆς Μάλτας, τοὺς Ἱππότες τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, τοὺς Ἰσπανοὺς τῆς Νεαπόλεως καὶ τῆς Σικελίας, καθῶς καὶ τοὺς μουσουλμάνους πειρατὲς τῆς βορείου Ἀφρικῆς ποὺ ἦσαν ὑποτελεῖς τῶν ὀθωμανῶν….. .
….Οἱ Γάλλοι, ἐπιθυμώντας νὰ ἐπωφεληθοῦν ἀπὸ τὴν κατάσταση ποὺ εἶχε δημιουργηθεῖ εἰς βάρος τῶν Βενετῶν, ἐξωθοῦσαν τοὺς ὀθωμανοὺς νὰ ἐπιτεθοῦν στὴν Κάτω Ἰταλία καὶ τὴν Κρήτη.
Τὸ νησὶ τῆς Κρήτης ἦταν ἡ μοναδικὴ σημαντικὴ βάσις τῆς Εὐρώπης στὴν Κεντρικὴ Μεσόγειο κατεῖχε δὲ ἐξαιρετικὴ στρατηγικὴ θέση ἀνάμεσα στὸ Αἰγαῖο, τὴν Ἀνατολικὴ Μεσόγειο καὶ τὴ Βόρειο Ἀφρικὴ, ἐνῶ διέθετε ἐπίσης, ἐξαιρετικὰ λιμάνια, ἦταν πολυάνθρωπο καὶ εὔφορο.
Ὁ βεζίρης τοῦ σουλτάνου Ἰμπραὴμ, ὑποκινούμενος καταλλήλως ἀπὸ τοὺς Γάλλους, πρότεινε στὸν ὀθωμανὸ σουλτάνο τὴν κατάληψη τῆς Κρήτης‘ αὐτὸς δέχθηκε μὲ ἰκανοποίση τὴν εἰσήγησή του καὶ διέταξε νὰ συγκεντρωθῇ στρατὸς καὶ στόλος….. .
…..ὅταν ἡ Βενετία πείστηκε γιὰ τὸν στόχο τῶν πολεμικῶν προετοιμασιῶν τοῦ σουλτάνου, ὁ ὀθωμανικὸς στόλος, ἀποτελούμενος ἀπὸ 100 πολεμικὰ πλοῖα καὶ 350 μεταγωγικὰ, εἶχε ἦδη ἀποπλεύσει ἀπὸ τὸν Κεράτιο κόλπο τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Στὰ πλοῖα ἐπέβαιναν 50.000 στρατιῶτες, ἀνάμεσα στοὺς ὁποίους ἦταν καὶ 7.000 γενίτσαροι…..
….Οἱ Βενετοὶ συνειδητοποιώντας τελικῶς τὸ γεγονὸς τῆς ἐπεκτεινόμενης κυριαρχίας τῶν ὀθωμανῶν στὸ Αἰγαῖο, ἀποφάσισαν νὰ ἐνισχύσουν καὶ αὐτοὶ τὸν στόλο τους, ξεκινώντας τὴν ἄνοιξη τοῦ 1646 τὸν σταδιακὸ ἀποκλεισμὸ τῶν Δαρδανελίων. Στὰ πλαίσια αὐτὰ συνάπτονται ναυμαχίες μεταξὺ Βενετικοῦ καὶ ὀθωμανικοῦ στόλου….
Ὁ πόλεμος γιὰ τὴν Κρήτη ἦταν καταστρεπτικὸς γιὰ τὸν Ἑλληνικὸ πληθυσμὸ. Εἶναι βέβαιη ἡ συμμετοχὴ – ἐθελοντικὴ ἤ βίαιη – τῶν Ἑλλήνων στὸν πόλεμο, ὅπως εἶναι βέβαια καὶ τὰ δεινᾶ τῶν ἑλληνικῶν πληθυσμῶν κατὰ τὶς μετακινήσεις τῶν ἀντιπάλων. Ἐξάλλου οἱ ὀθωμανοὶ χρησιμοποίησαν καταναγκαστικῶς χιλιάδες Ἑλλήνων στὴν κατασκευὴ ὀχυρωματικῶν ἔργων, στὴ διάνοιξη ὑπονόμων, στὴν κωπηλασία τῶν πλοίων τους καὶ στὴν μεταφορὰ ὄπλων καὶ ἐφοδίων, μὲ ἀποτέλεσμα τὸ θάνατο τῶν περισσοτέρων ἀπὸ αὐτοὺς.
Τὸ βαρύτερο τίμημα πλήρωσε ὁ Κρητικὸς λαὸς ὁ ὁποῖος πρὸ τοῦ πολέμου ἀνερχόταν σὲ 287.000 , μετὰ δὲ τὸν βενετοτουρκικὸ πόλεμο – τὸ 1669 -μειώθηκε στὶς 134.000.
Μετὰ τὴν παράδοση τοῦ Χάνδακος τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1669, Κρῆτεςἐγκατέλειψαν τὴν πόλη καὶ μὲ ὅσα ὑπάρχοντα τοὺς εἶχαν ἀπομείνει – καὶ μποροῦσαν νὰ μεταφέρουν – κατέφυγαν ὡς πρόσφυγες στὰ Ἑπτάνησα.
Πηγή: eistorias.wordpress.com
