Ο ναός αυτός βρίσκεται στο κέντρο της αρχαίας Αγοράς, ανασκάφηκε το 1887 και ήταν ο μεγαλύτερος ναός και το θρησκευτικό κέντρο της αρχαίας Γόρτυνας μέχρι την εισαγωγή του Χριστιανισμού και την ίδρυση της βασιλικής του Αγίου Τίτου γύρω στο 500 μ.Χ.
Το πρώτο κτίριο του έβδομου αιώνα π.Χ. ήταν ένας τετράπλευρος περίβολος με τέσσερις ξύλινους πυλώνες στο κέντρο για να στηρίζουν την οροφή. Οι εξωτερικοί τοίχοι και οι σκάλες της κρηπίδας ήταν καλυμμένοι με αρχαϊκές επιγραφές. Στην ελληνιστική περίοδο προστέθηκε ένας μνημειώδης προθάλαμος, ενώ ανάμεσα στους πυλώνες τοποθετήθηκαν κίονες με επιγραφές. Μετατροπές και προσθήκες έγιναν κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Έξω από τον ναό χτίστηκε ένας μεγαλοπρεπής βωμός σε βαθμιδωτή βάση, ενώ στα δυτικά του ναού χτίστηκε ένα μικρό θέατρο.
Στη μέση βυζαντινή περίοδο, στην περιοχή του ναού, που είχε εγκαταλειφθεί, χτίστηκαν κατοικίες και υδραγωγεία. Πολλά ευρήματα έχουν βρεθεί στον ναό, μεταξύ των οποίων το κολοσσιαίο άγαλμα του Απόλλωνα Πύθιου και πολλές επιγραφές με διοικητικό και νομικό περιεχόμενο της αρχαϊκής και ελληνιστικής περιόδου. Χρονολογίες: 7ος αιώνας π.Χ., ελληνιστική περίοδος, 2ος αιώνας μ.Χ.
Πηγή: Αρχαιολογία – Archaeology – Θόδωρος Κεφαλωνίτης
