Σε αυτή την ελαιοκομική χρονιά ”τρελοκομείο“ με τις τιμές να έχουν εκτοξευθεί σε πρωτοφανή ύψη στην ιστορία του ελαιολάδου , με αλήθειες και ”μισο-αλήθειες“ στο μπλέντερ των Μέσων Ενημέρωσης, προσπαθούμε με την πείρα 43 ετών, με τα ισχνά μέσα που διαθέτουμε (το περιοδικό ”Ελιά και Ελαιόλαδο“, το olivenews.gr, τώρα την εκπομπή στο Youtube Olivenews Plus), χωρίς παχ(ο)υλές κρατικές επιδοτήσεις, χωρίς μονομερή προβολή από την κρατική ΕΡΤ, προσπαθούμε ένα πράγμα: να δώσουμε χρήσιμη και αντικειμενική πληροφόρηση.
Πολλοί, φανερά ή ”μουλωχτά“, καλλιεργούν και διαδίδουν σενάρια συνωμοσίας μοιράζοντας κατά το δοκούν ευθύνες και ενόχους, συγκαλύπτοντας ένα βασικό γεγονός: από την παγκόσμια προσφορά (παραγωγή), για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά θα λείψουν περίπου ένα εκατομμύριο τόνοι ελαιολάδου , δηλαδή περίπου το ένα τρίτο (1/3) της παγκόσμιας παραγωγής και ότι αυτό οφείλεται σε ένα αφύσικο-φυσικό φαινόμενο, ότι για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά βασικές ελαιοπαραγωγικές χώρες (κυρίως η Ισπανία αλλά όχι μόνο) υποφέρουν από αντίξοες κλιματικές για την καλλιέργεια της ελιάς συνθήκες (ξηρασία, ζεστοί χειμώνες ανοιξιάτικοι καύσωνες).
Σε αυτά τα σενάρια συνωμοσίας , συχνά φανερά ή ”μουλωχτά“, η μομφή της αισχροκέρδειας πέφτει στους ελαιοπαραγωγούς, που διπλασίασαν την τιμή που πουλάνε, ο τενεκές πήγε 200 ευρώ, κ.λπ, κ.λπ. Η έννοια της ”αισχροκέρδειας“ είναι μια περισσότερο ηθική έννοια και για να στοιχειοθετηθεί τεχνοκρατικά, οικονομικά, θα έπρεπε να έχουμε ένα ολοκληρωμένο αντικειμενικό κοστολόγιο όπως έχει το Ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας, κάτι που η Ελλάδα δεν διαθέτει (βλ. Πως διαμορφώνεται η τιμή του ελαιολάδου στο ράφι; Το ισπανικό υπόδειγμα).
Με λιτό και δωρικό τρόπο, ο κύριος Παναγιώτης Ντανάκας, ελαιοπαραγωγός και διαχειριστής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μολάων-Πακίων στη Λακωνία, όπως και ελαιοπαραγωγός κύριος Πάνος Παγάνης από την Μεσσηνία, έβαλαν τα πράγματα στη θέση τους μιλώντας στην εκπομπή του Olivenews Plus. Εις επίρρωση αυτών, και μέχρι η εκπομπή να ανέβει στο κανάλι, ας δώσουμε σήμερα μια άλλη απόλυτα αντικειμενική και τεκμηριωμένη εικόνα.
Η Ισπανία διαθέτει τα πληρέστερα στατιστικά στοιχεία τα οποία μας λένε για την πρόσφατη πενταετία τα εξής (σημείωση, οι ελληνικές τιμές διαχρονικά σχεδόν ταυτίζονται, είναι ελάχιστα κατώτερες των ισπανικών):
Τιμές Παραγωγού (βυτίου ex-factory), μέση τιμή Ισπανίας σε €/κιλό | |||
Έξτρα Παρθένο | Παρθένο | Λαμπάντε 1ο | |
2018/19 | 2,44 | 2,15 | 2,21 |
2019/20 | 2,14 | 1,84 | 1,74 |
2020/21 | 2,92 | 2,66 | 2,58 |
2021/22 | 3,52 | 3,45 | 3,18 |
2022/23 | 6,02 | 5,68 | 5,52 |
Μ.Ο. 4ετίας (2018-2022) | 2,75 | 2,52 | 2,38 |
Μ.Ο. 5ετίας (2018-2023) | 3,4 | 3,15 | 3,01 |
max 2022/23 (29/08/-04/09/2023) | 8,45 | 7,81 | 7,29 |
σημερινή τιμή 06/11/2023 | 7,93 | 6,90 | 6,37 |
Μ.Ο. | |
2018/19 | 2,32 |
2019/20 | 1,97 |
2020/21 | 2,78 |
2021/22 | 3,42 |
2022/23 | 5,81 |
Μ.Ο. 4ετίας (2018-2022) | 2,62 |
Μ.Ο. 5ετίας (2018-2023) | 3,26 |
max της 2022/23
29/08/-04/09 |
7,94 |
σημερινή τιμή 06/11/2023 | 7,13 |
Βλέπουμε δηλαδή, πως ο μέσος όρος τιμών παραγωγού της προηγούμενης τετραετίας 2018/19-2021/22, ήταν μόλις 2,62€/κιλό. Ακόμη κι αν συνυπολογίσουμε την εξαιρετική περσινή χρονιά 2022/23, ο μέσος όρος της τελευταίας 5ετίας ανεβαίνει στο 3,26 €/κιλό.
Πρόκειται για τιμές οριακής επιβίωσης για τα ισπανικά δεδομένα αλλά τελείως ασύμφορες για τους Έλληνες και τους Ιταλούς ελαιοπαραγωγούς. Για αυτό άλλωστε βλέπουμε και τα φαινόμενα της ημιεγκατάλειψης (στην Ιταλία της Xyllela f.) όπως και της υπερβολικής εξάρτησης από την κοινοτική επιδότηση, που και αυτή με τη νέα ΚΑΠ συρρικνώνεται.
Χρήσιμο να υπογραμμίσουμε πως οι τιμές έπιασαν ”ταβάνι“ την εβδομάδα 29/08 έως 04/09/2023 ενώ από τότε έχουν πέσει κατά 0,90 €/κιλό τα παρθένα και τα λαμπάντε, έως 0,50€/κιλό τα έξτρα παρθένα (0,81 €/κιλό κατά μέσο όρο).
Όσο μπορούσαμε πιο διακριτικά είχαμε ενημερώσει γράφοντας επί λέξει πως η αγορά έχει ”πιάσει ταβάνι“ από τις 22/09/2023 (βλ. Παρατηρητήριο Τιμών Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς 22/09/2023). Την ίδια εποχή τα Μέσα Ενημέρωσης με τις παχ(ο)υλές κρατικές επιδοτήσεις χάϊδευαν τα αυτιά για συνεχή άνοδο σε 10€,11€, μέχρι και για 14€ γράφτηκε.
Τέσσερεις χρονιές με καλές ποσότητες αλλά κακές τιμές, για να έρθει μια χρονιά με καλές τιμές γιατί οι ποσότητες ήταν πολύ κακές. Αυτό είναι το δίκιο του Ισπανού ελαιοπαραγωγού, που διασώζεται λόγω των μεγάλων πεδιάδων, των οργανωμένων συνεταιρισμών και της πολύπλευρης κρατικής υποστήριξης. Ο Έλληνας ελαιοπαραγωγός δεν διασώζεται παρά μόνο ως μικροπαραγωγός και ετεροεπαγγελματίας εγκαταλείποντας την ελαιοκαλλιέργεια αργά αλλά σταθερά. Η ήδη δυσμενής θέση του επιδεινώνεται από την πολύ χαμηλή -λόγω του χύμα- προστιθέμενη αξία και την απουσία επιχειρηματικά ισχυρών συνεταιρισμών. Μεγάλη συζήτηση…
Πηγή: olivenews.gr