”Του Διονυσίου Νικολούδη”
Τι καρτερείς στον πύργο σου κλεισμένος Ξωπατέρα;
Είναι αλήθεια πως τρανό και ένδοξο παλικάρι είσαι!
Αλλά η σημερινή, είν΄ η στερνή σου μέρα,
γιατί η Τουρκιά μαζεύτηκε, του κάστρου το καμάρι.
Εννιά χιλιάδες είμαστε καστρινορεθεμνιώτες
και ρέμπελοι και τακτικοί, έλα να προσκυνήσεις,
γιατί δεν θα σε σώσουνε του Πύργου σου οι πόρτες.
Δεσπότη θα σε κάμομε αν θέλεις να μουτήσεις.
-Έτσι ο Μεραμέτ Αλής στο Ξωπατέρα κράζει
κι αντιλαλούν οι ρεματιές στη δυνατή φωνή του
κι ως ξεκινούν τα κύματα απ΄της θάλασσας τα βάθη
κυλούνε κι όλο προχωρούν και στ’ ακρογιάλι φτάνουν.
-Έτσι κινά η αντιλαλιά κυλάει κατά το λόγγο,
φτάνει στην Οδηγήτρια στον ξακουσμένο Πύργο.
Μές’ από τα παράθυρα του Πύργου ξεπροβάλλει
του Ξωπατέρα η μορφή.
Ω! Τι λεβεντοσύνη! Τι νιότη! Τι παλικαριά!
Το σώμα πως λυγίζει!
Και στο αυρύ το στήθος του Σαν τι καρδιά να κρύβει;
-Τι θέλεις Μεραμέτ Αλή; Φωνάζει ο Ξωπατέρας.
Αν ήλθες με τ΄ασκέρι σου να φάς και να γλεντήσεις
στο Μοναστήρι, πέσ’ μου το, σφαχτά να στείλω νά ‘ρθουν.
Αλλιώς και θέλετε καυγά αντίρρηση δεν έχω.
Μόνο θα είναι τα έξοδα Αγά μου εδικά σας.
Εσείς θα είστε τα σφαχτά και γώ ο Μακελάρης.
-Χίλια τουφέκι’ αστράψανε στου Ξώπαπα το λόγο
και χίλιες σφαίρες έφεραν απάντηση στον Πύργο.
Αντιλαλούν οι ρεματιές στων τουφεκιών το κρότο,
ο Ουρανός σου φαίνεται κοντεύει να χαλάσει,
θαρρείς χαλούνε τα βουνά, θαρρείς χαλά η πλάση.
Παντού τρομάρα και φωνές, δαιμονιώδης κρότος
το τουφεκίδι ακούεται κι έτσι στ’ αυτιά ο ήχος
δίδει εικόνα φοβεράν του άγριου πολέμου.
-Με τη μεγαλοπρέπεια προβάλλει ο Ξωπατέρας!
σκοπεύει και πυροβολεί με το’ να καριοφίλι
κι ένας εχθρός σωριάζεται.
Γεμίζει η αδελφή του το άλλο και στα χέρια του σαν αστραπή το θέτει,
Και παίρνει πίσω το αδειανό να το ξαναγεμίσει.
Χτυπά στο κρέας ο Παπάς, σφαίρα δεν πέφτει χάμω
και τα κορμιά σωριάζονται το ένα επάνω στο άλλο.
Τρέμει ο Μαραμέτ Αλής πως δε του μένει ένας.
Δαγκώνει τα κομμάτια του, λυσσά, πονεί, δακρύζει,
Γιατί θωρεί κι ο Ξώπαπας αδιάκοπα θερίζει.
Πολεμικόν Συμβούλιον θέλει να συγκροτήσει,
ζητά πρωτοπαλλήκαρα, δε βρίσκει ούτε ένα,
γιατί οι σφαίρες του Παπά τα’ χουν στα πλάγια ξαπλωμένα.
Γρήγορα, αμέσως τρέξετε, φέρετε δυναμίτες,
φωνάζει ο Μεραμέτ Αλής και να, σε λίγη ώρα,
τους δυναμίτες φέρνουνε, τρεχάτοι από τη χώρα.
Ορμούν με λύσσα αι ορδαί του Αλή του Μεραμέτη,
στον Πύργο να σιμώσουνε, αλλά θανάτου φόβος,
ανατριχίλα, πανικός, όλους τους καταπιάνει,
στον κρότο του καριοφιλιού τ’ ανδρείου Ξωπατέρα.
Δεξιά, ζερβά, οπίσω, εμπρός, παντού κορμιά σπαράσουν,
τη φρίκην μεταδίδοντα. Οι Τούρκοι οπίσω φεύγουν
και κάθε μια επίθεση την ακριβοπληρώνουν.
Στο τέλος κατορθώνουνε στον πύργο πλησιάζουν.
Στις τέσσερις γωνιές του τους δυναμίτες ρίχνουν.
Δαιμονιώδης, φοβερός, ουρανομήκης κρότος
σε μια στιγμή ακούονται, φωτιά, καπνός, αντάρα,
χώματα πέτρες σύννεφο και μέσ’ σ’ αυτά ο Πύργος,
λάμπουν, ανατινάσσονται προς τ’ Ουρανού το χάος.
Σαν αστραπή στα σύννεφα πετιέται ο Ξωπατέρας,
χαμογελά ο ήρωας το πρόσωπό του λάμπει.
Το καριοφίλι του κρατεί στο χέρι, λάμπει κι αυτό μες΄ στο σύννεφο,
Καπνός, βοή, αντάρα σκορπά ακόμα στην Τουρκιά και την κρατεί τρομάρα.
Φεύγει στα σύννεφα ο Παπάς, το πρόσωπο του λάμπει.
Εμπρός στο πλάστη έρχεται, κρατεί το καριοφίλι,
αυτό που τόσο δούλεψε στον ξακουσμένο Πύργο.
Ζητά το ο πλάστης, παίρνει το και τρεις φορές του εύχεται,
το ρίχνει κάτω προς τη γη, στη Κρήτη πάλι πέφτει.
και μια φωνή ακούσθηκε απ’ του Ουρανού τον θόλον
Όλη η φωτιά που έχυσεν αυτό το καριοφίλι,
στον Πύργο ενθουσιασμός για την γλυκιά Πατρίδα
να γίνει, θάρρος και εμπρός, μεσ’ από την καρδιά σας
πάντοτε, φλόγες, αστραπές, καπνός, βοή κι αντάρα,
θέλω να βγαίνουν. Την Τουρκιά ποτέ μη τη φοβάστε!
Κι όταν ηχήσει η σάλπιγγα του Ιερού Αγώνος
κι από συγκίνηση σειστεί του Κωνσταντίνου ο θρόνος,
να αρπάξετε τα όπλα σας στη μάχη να ριχθείτε,
Παλαιολόγων των Κλεινών τον θρόνον θυμηθείτε,
και ως σκοπόν να έχετε και σύνθημά σας όλοι,
την Νίκην, Δόξαν και Τιμήν, Αγιά Σοφία και Πόλη.
Είπε. Κι ακόμα η φωνή του Ανδρείου Ξωπατέρα
ακούγεται και αντανακλά, ψηλά μεσ’ στον αιθέρα!!!
Διονύσιος Νικολούδης
Ο Διονύσης γεννήθηκε στα Βορίζα Καινουργίου Κρήτης το έτος 1882. Ήταν εγγονός του Νικόλη Ζαχαριουδάκη από τα Βορίζα από τον οποίο η γενιά είχε πάρει αρχικά το παρατσούκλι ”Νικολιανοί”. Ενώ ήταν πρωτότοκος γιος του Νικολόπαπα (Κωστής Ζαχαριουδάκης, που ο Κωστής ήταν γιος του Νικόλη, που ονομάστηκε στη συνέχεια ”Νικολόπαπας” επειδή έτυχε να είναι Παπάς), που ο Διονύσης σαν σπουδασμένος και φωτισμένος όπως ήταν, τροποποίησε το παρατσούκλι ”Νικολιανοί” σε ”Νικολούδης” και στη συνέχεια όλοι οι υπόλοιπη γενιά ακολούθησε το παράδειγμα του και από τότε ονομάζονται όλοι τους ”Νικολούδηδες”.
Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ήταν συμφοιτητής του Νίκου Καζαντζάκη και άλλων επιφανών Κρητικών. Αποφοίτησε με άριστα. Αποφοίτησε επίσης με άριστα και από το Ελληνικό Διδασκαλείο. Δικηγόρησε επ’ ολίγον στις Μοίρες. Στρατεύτηκε εθελοντής στους Βαλκανικούς Πολέμους. Φλογερός Έλληνας. Σταμάτησε πρόωρα τη δικηγορία και στη συνέχεια υπήρξε ένας πολύ μεγάλος παιδαγωγός. Αφιερώθηκε στο ιερό λειτούργημα του Δασκάλου. Άφησε σπουδαίο και μεγάλο διδασκαλικό έργο και κυρίως στη Γαλιά, όπου, οικογενειακώς , είχε εγκατασταθεί. Δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το μεγάλο παιδαγωγικό του έργο λόγω του αιφνίδιου θανάτου του το έτος 1934. Σύζυγος της δασκάλας Σοφίας Μανιακουδάκη, (δασκάλας μου, ας είναι ιερό το χώμα που τη σκεπάζει), από την Πόμπια με την οποία απέκτησε δυο κόρες, τη Μαρίκα σύζυγο του Δικηγόρου κ. Μιχάλη Χαραλαμπάκη και τη Διονυσία (γεννήθηκε μετά το θάνατό του), φαρμακοποιό στο επάγγελμα, σύζυγο του Γιατρού κ. Κουκουράκη.
Το σπίτι του που έκτισε στο κέντρο περίπου της Γαλιάς, αποτελεί σπάνιας για τη Μεσαρά, αρχιτεκτονικής τεχνικής, ενώ στο ανώφλι της κεντρικής πόρτας, έγραψε την επιγραφή που συνοδεύει το παρών δημοσίευμα:
”ΟΙΚΟΝ ΤΟΝΔΕ ΙΔΡΥΩΝ ΙΚΕΤΗΣ ΙΚΝΟΥΜ ΕΥΤΥΧΙΑ ΕΙΣΕΛΘΕ ΜΗ ΚΑΤΟΚΝΕΙ ΒΙΟΝ ΤΙΘΕΙΣ ΑΛΥΠΟΝ
– ΔΙΟΝ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ-
ΕΤΕΘΗ ΤΗ 7 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1925”.
Η μετάφραση της συγκεκριμένης επιγραφής, που έχω κάνει, είναι η εξής: ”Ιδρύοντας αυτό το σπίτι ως ικέτης παρακαλώ την ευτυχία να μπει ( σ’αυτό το σπίτι) .Μη κουραστείς να τοποθετήσεις σ’αυτό μια ζωή χωρίς λύπη”.
Επίσης είναι δικό του και το τραγούδι που συνοδεύει την παρούσα δημοσίευση, αυτό δηλαδή του ”Ξωπατέρα”, χωρίς την ελάχιστη διόρθωση ή μετατροπή.
Στο λαμπρό αυτό τέκνο η Γαλία οφείλει πάρα πολλά.
Σύνταξη κειμένου, αρχειακό υλικό: Φανούριος Ζαχαριουδάκης, μέλος της ΠΑ.Ε.ΔΗ. και ΜΜΕ
