Του ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη
Ο Πλακιάς βρίσκεται στα νότια παράλια του Νομού Ρεθύμνου (35 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο) και είναι κτισμένος σε ένα υπήνεμο όρμο από τους μεγαλύτερους της νότιας Κρήτης. Σταδιακά έχει εξελιχθεί σε μεγάλο παραθεριστικό θέρετρο με πολλά ξενοδοχεία και δέχεται τουρίστες από όλο τον κόσμο.
Στην αριστερή παραλία του όρμου ίσταται ένα άγριο βραχώδες ύψωμα και λίγα μέτρα από τη θάλασσα ορθώνεται μια μεγάλη κάθετη πλάκα. Στις σχισμές της οποίας έχουν χαραχθεί πολλές αναρριχητικές διαδρομές και τους έχουν δοθεί διάφορα ονόματα. Σε αυτές τις διαδρομές εξασκούνται ντόπιοι και ξένοι εραστές της αναρρίχησης.
Από τα ριζιμιά της ορθοπλαγιάς διέρχεται ένα μονοπάτι, το οποίο μας οδηγεί σε δυο μικρές εντυπωσιακές σήραγγες, οι οποίες υπάρχουν τώρα και πολλά χρόνια.
Ο αρχαιολόγος Χαριτόπουλος Ευάγγελος μαζί με τον Πολύκαρπο Τζίκα συντηρητή αρχαιοτήτων και την ομάδας των, μας δίνουν χρήσιμες πληροφορίες. Τα στοιχεία που συγκέντρωσαν τα παρουσίασαν στο 12ο Κρητολογικό Συνέδριο στις 8-10-2019, που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο.
Στη διάρκεια του 19ου αιώνα και το πρώτο ήμισυ του 20ου αιώνα λειτούργησαν στην περιοχή του Πλακιά λιγνιτωρυχεία.
Για τη μεταφορά του λιγνίτη κατασκευάστηκε βιομηχανική σιδηροδρομική γραμμή μήκους περίπου 2.5 χιλιομέτρων, από ανατολάς προς το δυτικό βραχώδες τμήμα του όρμου, που μπορούσαν να δέσουν πλοία.
Σήμερα σώζονται τμήματα της γραμμής πάνω από την οποία περνά το μονοπάτι. Παρατηρούμαι εκβραχισμούς, ξερολιθιές, δυο σήραγγες, η πρώτη μεγαλύτερη, η δεύτερη μικρότερη και η οποία καταλήγει στη θάλασσα.
Σύμφωνα με τη Γερμανική βικιπαίδεια τη σιδηροδρομική γραμμή λειτουργούσε ένας Γερμανός επιχειρηματίας μεταξύ Πλακιά και Λευκογίων διακινώντας λιγνίτη.
Επίσης υπήρχε όχημα μεταφοράς του λιγνίτη μέσα από τα τούνελ στο βραχώδες τμήμα του όρμου, που μπορούσαν να πλησιάσουν πλοία και να φορτωθούν. Εκεί πάνω στα βράχια υπάρχουν κτίσματα που βοηθούσαν την προσέγγιση και φόρτωση των πλοίων.
Ο λιγνίτης ήταν κακής ποιότητας και μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μόνο σε ατμόπλοια, έτσι το 1930 έκλεισε η επιχείρηση.
Κατά μια άλλη εκδοχή το ορυχείο παγιδεύτηκε από ντόπιους με εκρηκτικά υλικά στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και καταστράφηκε.
Κατά τη Γερμανική βικιπαίδεια στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί μεγάλωσαν την πρώτη σήραγγα και κατασκεύασαν τη δεύτερη, η οποία φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Έτσι από το σημείο αυτό μπορούσαν τα υποβρύχια τους να τροφοδοτούνται, με νερό, τρόφιμα, άλλα εφόδια και τορπίλες.
Από ότι διαπίστωσα κατά την επίσκεψη μας στις 15-9-2020, τόσο στο σημείο που πλεύριζαν τα πλοία για να φορτώσουν το λιγνίτη, όσο και στο σημείο που η δεύτερη σήραγγα φθάνει στη θάλασσα, υπάρχουν εγκαταστάσεις ελλιμενισμού.
Τα παραπάνω τούνελ αποτελούν αναπόσπαστο μέρος, της άγνωστης αν και πρόσφατης τοπικής μας ιστορίας σχετικά με την εξόρυξη άνθρακα. Πρέπει να διασωθούν, να αναδειχθούν, να τα επισκέπτονται ντόπιοι και ξένοι.-
Πηγές: academia.edu
daynight.gr
Το περίφημο τούνελ του Πλακιά e-storieskritis.gr
