Μια πλούσια ανθοφορία πλησιάζει! Αυτή του θυμαριού και προμηνύεται ότι φέτος θα δώσει πολύ μέλι! Υποστηρίζεται μάλιστα από τους παλαιότερους μελισσοκόμους ότι τα σημάδια είναι πολύ ενθαρρυντικά. Πότε λοιπόν πρέπει να μετακινήσουμε τα μελίσσια μας, και τι προοπτικές έχουμε; Το θυμάρι πρόκειται για τη σημαντικότερη ανθοφορία της Ελλάδος και το μέλι που βγαίνει ανεκτίμητης αξίας. Πανάκριβο με φανατικούς πελάτες! Πωλείτε έως και 30 ευρώ το κιλό σε τουριστικές περιοχές.
Η ανησυχία όσων συναδέλφων μελισσοκόμων στοχεύουν στο θυμάρι, φτάνει στο αποκορύφωμα της, καθώς πλησιάζει η ανθοφορία του. Σήμερα λοιπόν θα διακινδυνεύσουμε μια πρόβλεψη για την πορεία αυτού του τόσο σημαντικού μελισσοκομικού γεγονότος, αφού σε δέκα περίπου μέρες θα αρχίσουν δειλά-δειλά να ανοίγουν τα άνθη τους τα πρώτα φυτά του θυμαριού – συνήθως αυτά που βρίσκονται δίπλα στη θάλασσα.
Καθώς θα κυλούν οι μέρες και ο Ιούνης θα βάζει για τα καλά το πόδι του στο ημερολόγιο, η πρώιμη αυτή ανθοφορία θα αρχίσει να επεκτείνεται και στα «ενδότερα», για να σκαρφαλώσει στη συνέχεια στα γύρω υψώματα των θυμαρότοπων και να φτάσει στο μέγιστο της ανθοφορίας του, γύρω στα μέσα του «θεριστή», όπως αποκαλεί αυτό το μήνα ο λαός μας.
Στη συνέχεια, αν όλα πάνε καλά, η ανθοφορία του θυμαριού θα δείξει στα μεγάλα υψόμετρα, το όψιμο πρόσωπό της που μπορεί να διαρκέσει ακόμα και μέχρι τα μέσα του Ιούλη, σε κάποιες προνομιούχες περιοχές.
Πριν όμως να πάμε στο κυρίως θέμα μας, ας θυμηθούμε μαζί λίγα πράγματα για το θυμάρι και το θυμαρίσιο μέλι.
Το θυμάρι και η ανθοφορία του!
Το θυμάρι είναι ένα από τα πιο ευλογημένα φυτά της ελληνικής φύσης. Είναι αυτοφυής «προστατευόμενος» θάμνος και έχει μοβ μικρά άνθη. Είτε είναι ανθισμένο είτε όχι, το φυτό αυτό μοσχοβολά όλο το καλοκαίρι και χαρίζει στους θυμαρότοπους το υπέροχο εκείνο ξεχωριστό άρωμα της καλοκαιρινής Ελλάδας. Αυτή του η ιδιότητα το κάνει και ένα εξαιρετικό μπαχαρικό για πολλά παραδοσιακά φαγητά μας. Η ονομασία του προέρχεται από την αρχαία λέξη «θύω», που σήμαινε βγάζω καπνούς, εξ ου και η προέλευση των λέξεων θυμιατίζω και θυμίαμα.
Στη χώρα μας έχουμε 23 διαφορετικά είδη θυμαριού με πιο αντιπροσωπευτικό το Αγριοθύμαρο ή θύμος ο κεφαλωτός και το Σμάρι ή θύμος ο Αττικός. Από μελισσοκομικής σκοπιάς αποτελεί ένα από τα βασικότερα μελισσοκομικά φυτά αν και οι ποσότητες του μελιού που δίνει είναι περιορισμένες. Αυτό οφείλετε σε συγκεκριμένους λόγους.
Κατ αρχάς η ιδιαίτερη «πιπεράτη» γεύση του και το υπέροχο άρωμά του που ξετρελαίνει τους καταναλωτές και που σε συνδυασμό με τις μικρές παραγωγές του, ανεβάζουν αρκετά τη τιμή του που σε πολλές περιπτώσεις είναι ακόμα και τρεις φορές μεγαλύτερη από εκείνη των άλλων μελιών. Σε αυτό συμβάλει και η ιδιαίτερη «προσπάθεια» που πρέπει να καταβάλουν οι μελισσοκόμοι για να πετύχουν μια «αξιοπρεπή» σοδιά, αλλά και η ευαισθησία – όπως θα δούμε πιο κάτω – που δείχνει το ίδιο το φυτό στις καιρικές συνθήκε.
Από την άλλη υπάρχουν περιοχές στη χώρα μας όπου το θυμάρι αποτελεί τη μοναδική κύρια ανθοφορία. Ιδιαίτερα στα ξηροθερμικά νησιά μας, το κυνήγι του θυμαρίσιου μελιού αποτελεί μονόδρομο για τους ντόπιους μελισσοκόμους.
Το θυμαρίσιο μέλι αργεί να κρυσταλλώσει και σε κάποιες περιπτώσεις το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται μετά τον χρόνο ή και ακόμα πιο πέρα. Η γεύση του είναι έντονη και λίγο «πιπεράτη» όπως προαναφέραμε και το χρώμα του ξανθό ανοιχτό, ενώ είναι αρκετά πηκτό και συγκρατεί μικρές ποσότητες υγρασίας.
Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να υπάρξει μια ικανοποιητική νεκταροέκκριση από το υπέροχο, μα πολύ ευαίσθητο, αυτό φυτό της Ελληνικής φύσης. Μια βασική προϋπόθεση για να ξεκινήσει καλά το θυμάρι στις αρχές του Ιούνη, είναι να έχουν προηγηθεί αρκετές βροχές την άνοιξη και να υπάρξει και μια ακόμα καλή γύρω στα μέσα του Μάη.
Αφού θα έχει ξεκινήσει η ανθοφορία του, το θυμάρι χρειάζεται γλυκούς και ήπιους νοτιάδες με υψηλή σχετική υγρασία. Αν κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας προκύψει κάποια βροχή, αυτή θα ανακόψει για λίγο τη συλλογή νέκταρος από τις μέλισσες, μα στη συνέχεια το φυτό θα δώσει με μεγαλύτερη ορμή και θα υπερκαλύψει την αργοπορία που προκλήθηκε.
Οι διαρκείς θυελλώδεις βόρειοι άνεμοι, που μπορούν να προκαλέσουν κάποια πρώιμα μελτέμια, μα και ο θερμός δυνατός νότιος άνεμος – ο γνωστός μας «λίβας» – συνήθως αποξεραίνουν τα άνθη και σταματούν άδοξα την νεκταροέκκριση του θυμαριού. Ιδιαίτερα ο λίβας, αποτελεί το μεγάλο φόβο των Ελλήνων μελισσοκόμων που στοχεύουν στο θυμάρι.
Στατιστικά όμως και ο λίβας και τα δυνατά μελτέμια, σπάνια κάνουν την εμφάνισή τους μέσα στο πρώτο εικοσαήμερο του Ιούνη. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που οι πεπειραμένοι και υποψιασμένοι μελισσοκόμοι, δίνουν μεγαλύτερο βάρος στο κυνήγι του πρώιμου θυμαριού, και λιγότερο σε αυτό του όψιμου, που κρύβει μεγάλη αβεβαιότητα!
Και επειδή σας προαναγγείλαμε κάποια πρόβλεψη, θα διακινδυνεύσουμε να σας «πούμε» πως φέτος το πρώιμο τουλάχιστον θυμάρι θα πρέπει να πάει αρκετά καλά σε πολλές περιοχές της χώρας μας. Η πρόβλεψη μας αυτή στηρίζεται στη μέχρι τώρα πορεία του καιρού, που έδωσε πολλές και καλές βροχές σε όλη τη διάρκεια της άνοιξης, αλλά και σε κάποια στατιστικά στοιχεία που κρατούν οι παλιότεροι και που μας «λένε» πως ο Ιούνιος που ακολουθεί τους «άγριους» χειμώνες – σαν αυτόν που είχαμε φέτος- είναι συνήθως ασταθής με κάποιες βροχές, μα ήπιος και γλυκός, χωρίς εξάρσεις και ακρότητες.
Παρά όμως τις θετικές αυτές ενδείξεις, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως έχουμε να κάνουμε με την πανίσχυρη φύση και πως η δύναμή της μπορεί να ανατρέψει οποιαδήποτε στατιστικά στοιχεία και να ακυρώσει οποιεσδήποτε προβλέψεις αποτολμούμε εμείς οι «ταπεινοί» άνθρωποι.
Για αυτό ακριβώς το λόγο, ιδιαίτερα εμείς οι μελισσοκόμοι, μα και τα μελίσσια μας, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο…
Επιμέλεια: Μανόλης Δερμάτης, μελισσοκόμος, συγγραφέας, ερευνητής.
