Γράφει ο Γιώργος Κουμπούρης, Γεωπόνος – Ερευνητής, Υπεύθυνος Εργαστηρίου Ελαιοκομίας στο Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών & Αμπέλου Χανίων, Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ»
Βασικοί στόχοι του αγρότη είναι η βελτίωση της παραγωγής των ελαιοδέντρων και η μείωση του κόστους παραγωγής. Βελτίωση της παραγωγής σημαίνει αύξηση της ποσότητας καρπού και ελαιολάδου, βελτίωση της ποιότητας και σταθερότητα και των δύο χαρακτηριστικών κάθε χρόνο. Και όλα αυτά με θετικό οικονομικό αποτέλεσμα. Μπορούμε να το πετύχουμε με ετήσιο ελαφρύ κλάδεμα που διατηρεί το δέντρο στην ιδανική κατάσταση συνεχούς ανανέωσης της καρποφόρας βλάστησης, αερισμού και φωτισμού.
Με το κλάδεμα προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τη βλάστηση και την καρποφορία του δέντρου στις κλιματικές συνθήκες και το έδαφος του ελαιώνα, στο σύστημα καλλιέργειας που θέλουμε να εφαρμόσουμε και ταυτόχρονα να διευκολύνουμε τη συγκομιδή του ελαιόκαρπου. Στην πλειοψηφία τους οι ελαιώνες αποτελούνται από ανεπτυγμένα δέντρα πάνω από 20 ετών. Τα δέντρα αυτά έχουν αναπτυχθεί σε κάποιο σχήμα είτε με συγκεκριμένο κλάδεμα διαμόρφωσης και δημιουργίας σκελετού είτε σύμφωνα με τη φυσική τάση κάθε δέντρου και με αποσπασματικές επεμβάσεις κλαδέματος χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο.
Ανάλογα με την εικόνα κάθε δέντρου, αρχικά χρειάζεται να εφαρμοστεί κλάδεμα επαναδιαμόρφωσης έτσι ώστε να επιτύχουμε το επιθυμητό σχήμα ανάπτυξης. Στα επόμενα έτη, θα υλοποιηθούν μικρές επεμβάσεις έτσι ώστε να διορθωθούν επιμέρους στοιχεία αλλά και για να διατηρηθεί η κόμη του δέντρου σε κατάσταση τακτικής ικανοποιητικής παραγωγής, με την πλειοψηφία του φυλλώματος εκτεθειμένη στον ήλιο και με το μέγιστο ύψος να μην ξεπερνάει τα 4 μέτρα ώστε να διευκολύνεται η συγκομιδή και να μειώνεται το κόστος. Ιδανικά, τα χρόνια που ακολουθούν τη σωστή διαμόρφωση του δέντρου, δεν απομακρύνουμε πάνω από το 20% των κλαδιών του δέντρου κάθε χρόνο.
Η κατάλληλη εποχή κλαδέματος είναι στα τέλη του χειμώνα. Σε κάποιες τοποθεσίες που υπάρχει ιστορικό παγετού συνιστάται η υλοποίηση του κλαδέματος τον Μάρτιο έτσι ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος ζημιάς στη νέα βλάστηση αν συμβεί κάποιος όψιμος παγετός.
Προτείνεται η χρήση μηχανικού αλυσοπρίονου (κλασσικό ή κονταροπρίονο) αντί για κλαδευτικό ψαλίδι ή χειροκίνητο πριόνι για ταχύτερο κλάδεμα και χαμηλότερο κόστος. Στην περίπτωση όμως που ο κλαδευτής κλαδεύει εξίσου γρήγορα με πριόνι χειρός, προτιμάται αυτή η λύση για μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων και αντίστοιχης μείωσης εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Τα εργαλεία πρέπει να απολυμαίνονται τακτικά, ειδικά αφού κλαδευτεί κάποια δέντρο με συμπτώματα ή ενδείξεις ασθένειας όπως βακτηριακός καρκίνος, ίσκα, βερτισιλλίωση, ή άλλη. Για την αποφυγή μετάδοσης ασθενειών, δεν κλαδεύουμε τις βροχερές μέρες ή γενικότερα όταν για κάποιο λόγο η κόμη των δέντρων είναι υγρή.
Σε ελαιόδεντρα που έχουν διαμορφωθεί στο επιθυμητό σχήμα, κύριο μέλημά μας είναι να έχουμε ισορροπία βλάστησης και καρποφορίας αποφεύγοντας την παρενιαυτοφορία. Για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να εφαρμόζουμε ισορροπημένη λίπανση και άρδευση όπου χρειάζεται αλλά κυρίως να αφαιρούμε μέρος της βλάστησης το χειμώνα ή την άνοιξη πριν τη χρονιά που περιμένουμε μεγάλη παραγωγή ώστε να μην εξαντληθεί το δέντρο και να μπορεί εκτός από το να θρέψει τους καρπούς να παράγει και νέα βλάστηση που θα καρποφορήσει την επόμενη χρονιά
Ειδικά για την παραγωγή βρώσιμης ελιάς, απαιτείται εξειδικευμένο κλάδεμα καθώς στόχος είναι η αύξηση της παραγωγής καρπού ανά δέντρο αλλά και η ρύθμιση μεγέθους του καρπού ώστε να επιτευχθεί καλύτερη ποιότητα και υψηλότερη τιμή διάθεσης του προϊόντος. Επίσης, στο κλάδεμα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η διευκόλυνση της συγκομιδής ώστε να ελέγχεται το ύψος του δέντρου. Ειδικά η ποικιλία Καλαμών που παράγει ζωηρή και ορθόκλαδη βλάστηση χρειάζεται συστηματικό κλάδεμα για να διατηρηθεί χαμηλά και με πολλούς παραγωγικούς βλαστούς ομοιόμορφα κατανεμημένους στην κόμη του δέντρου. Προτιμάμε να κάνουμε μεγάλες τομές πριν τις μικρές, κλαδεύουμε απλά και γρήγορα γιατί το κόστος είναι πιο σημαντικό από την εμφάνιση.
Δείτε ολόκληρο το άρθρο και τις φωτογραφίες του olivenews.gr ΕΔΩ
