Γράφει η Μαρία Μπρεδάκη, Αρχαιολόγος
Το Ωδείο χτίστηκε στο ψηλότερο τμήμα της Ελληνικής Αγοράς και την απέναντι όχθη του Ληθαίου ποταμού όπου βρισκόταν το μεγάλο θέατρο της Γόρτυνας. Στη θέση του πιθανότατα βρισκόταν το ελληνιστικό Βουλευτήριο (4ος – 2ος αιώνας π.κ.χ.). Το Ωδείο βρισκόταν μέσα σε κυκλικό κτίριο το οποίο κτίστηκε στα μισά του 1ου αιώνα π.κ.χ. στη θέση τετράγωνου οικοδομήματος. Το κτίριο αυτό καταστράφηκε από το σεισμό του 46 (ή 66) μ.κ.χ. και οικοδομήθηκε ξανά από τον αυτοκράτορα Τραϊανό το 100 μ.κ.χ. Μετατροπές πραγματοποιήθηκαν τον 3ο και τον 4ο αιώνα μ.κ.χ.
Το Ωδείο αποτελείται από το κοίλον, την ορχήστρα και τη σκηνή. Το κοίλον του Ωδείου χωρίζεται στη βάση του σε τρεις κερκίδες από δύο κλίμακες που ξεκινούν από την ορχήστρα. Υπάρχει όμως μια δεύτερη σειρά από τέσσερις κερκίδες που χωρίζονται με vomitoria (καμαροσκέπαστοι διάδρομοι με κλίμακες). Τα εδώλια ήταν επενδυμένα με μάρμαρο.
Στον εξωτερικό τοίχο του κυκλικού διαδρόμου του Ωδείου σώθηκε σε δεύτερη χρήση η περίφημη Επιγραφή των Νόμων της Γόρτυνας. Ο εσωτερικός του τοίχος έφερε 18 τόξα που στήριζαν το κοίλο. Από τον κυκλικό διάδρομο έφτανε κανείς στο κοίλο και την ορχήστρα είτε από τις παρόδους, είτε από τρία vomitoria. Αυτός ο διάδρομος συνέχιζε κυκλικά μέχρι το pulpitum (χώρος με υπερυψωμένο πάτωμα όπου έπαιζαν οι ηθοποιοί) ή τη σκηνή και μέχρι το postscenium (χώρος πίσω από τη σκηνή) διαστάσεων 21,50 μ. x 2,50 μ.
Η διάμετρος της ορχήστρας είναι 8,50 μ. περίπου και το δάπεδο της είναι πλακοστρωμένο με λευκό και γαλάζιο μάρμαρο. Η υπερυψωμένη ορθογώνια σκηνή έχει πλάτος 3 μ, τρεις θύρες που πλαισιώνονται με τετράγωνες κόγχες, στις οποίες είχαν τοποθετηθεί αγάλματα μερικά από τα οποία βρέθηκαν κατά την διάρκεια των ανασκαφών. Το δάπεδο στο postscenium ήταν από ψηφιδωτό με γεωμετρικά θέματα (διατηρείται μόνο στο δυτικό του άκρο).
Υπήρχαν δύο προστώα, το δυτικό με δάπεδο από ψηφιδωτό ήταν πολύ πιο στενό από το νότιο που ήταν πλάτους 5 μ.
Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 1884 από τον F. Halbherr, και συνεχίστηκαν τα επόμενα χρόνια μαζί με τον L. Pernier.
Το μνημείο συντηρήθηκε –χωρίς αναστηλωτικές επεμβάσεις- στα πλαίσια του έργου «Ανάπλαση, Ανάδειξη, Αποκατάσταση Αρχαιολογικού Χώρου Γόρτυνας» κατά τα έτη 2004-2007. Οι τοιχοποιίες έχουν συντηρηθεί, έχουν γίνει εργασίες για την απορροή των ομβρίων υδάτων και τέλος έχουν υποστηριχτεί τα τόξα των διαδρόμων πίσω από το κοίλο.
Πηγή: art-hellas.blogspot.com