Κείμενο – φωτογραφίες: Γεώργιος Χουστουλάκης
Το αμπελοκλάδι είναι ένα φυτό εδάφους, που περιπλέκονται τα βλαστάρια μεταξύ τους, αλλά και μεταξύ άλλων φυτών, και για αυτό στη Κρήτη λέγεται και «περικοκλάδι»ή «περιπλοκάρι» ή και «μπερμπεδοκλάδι», επειδή μπερδεύεται στα πόδια των περαστικών! Έχει πολλές ονομασίες ανά τη χώρα, αλλά κοινώς λέγεται περιπλοκάδα.
Στολίζει τα εδάφη της Κρήτης αλλά φυσικά και όλης της Ελλάδας τους ανοιξιάτικους αλλά κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.
Είναι φυτό πανέμορφο, που μας φτιάχνει τη διάθεση, μια και το καλοκαίρι λιγοστεύουν τα άνθη, όμως αυτό υπάρχει και βασιλεύει στη φύση, κυρίως σε τρία χρώματα, άσπρο, ροζ, και μια ενδιάμεση κατάσταση του ξεθωριασμένου ροζ.
«Στη σκέψη μου μπερδεύτηκες ένα Σαββάτο βράδυ
και άνθισες την Κυριακή σαν το αμπελοκλάδι»
Το αμπελοκλάδι είναι ένα πολύ τρυφερό και απαλό φυτό, ανάμεσα στα ξερόχορτα του καλοκαιριού, και το ανθός του το προτιμούν οι μέλισσες για το υπέροχο νεντερ τους!
Εμείς πάντως οι μεγαλύτεροι το είχαμε γνωρίσει ήδη από παιδιά αρκετά καλά, από την εποχή που οι πατεράδες μας έσκαβαν τα αμπέλια την άνοιξη, κυρίως στα δισκαφίσματα το καλοκαίρι.
Στο ήδη σκαμμένο έδαφος ξαναφύρτωναν διάφορα καλοκαιρινά χόρτα, και ένα από αυτά ήταν και το αμπελοκόλάδι.
Οι γονείς μας, εμάς τα παιδιά τότε, μας έβαζαν να ξεπατώνουμε όλα τα αμπελοκλάδια, και να τα κάνουμε πέρα πόδε σωρούς, και στο τέλος να τα μονοπαντίζουμε σε δύο μεγάλες «αγκαλιές» δηλαδή δεματάκια.
Το βράδυ ο πατέρας τα δεματάκια αυτά, τα φόρτωναν στο γάιδαρο, για να τα δίνει κάθ’ αργά τροφή στα κουνέλια, που σαν μαλακή τροφή τους άρεσε ιδιαίτερα!
Τα κουνέλια δεν τους άρεσε πάντα η ξηρά τροφή, ήθελαν και ένα “δροσερικό”, δηλαδή δροσερό χόρτο όπως ήταν το αμπελοκλάδι.
Πράγματι το αμπελoκλάδι είναι ένα πολύ τρυφερό φυτό με όμορφο άνθος, και για αυτό σε μας ήταν χαρά μας όταν μας ανέθεταν την εργασία αυτή να το συλλέγουμε, γιατί σε σχέση με άλλα φυτά, αυτό ξεπατωνόταν εύκολα.
Ιδιαίτερα βέβαια μας άρεσε στο δισκάφισμα που το αμπέλι όλο ήταν σκαμμένο, να περπατάμε ξυπόλυτα στο δροσερό έδαφος που μύριζε φρέσκια γη, και να μαζεύουμε το φυτό που ήδη ήταν ξεπατωμένο από το σκαπέτι του πατέρα, και να το κάνουμε σωρούς. Μαζί με το φυτό μαζευαμε και τους ασκορδουλάκους που ξεπάτωνε το σκαπέτι!
Και μόνον η θέα του φυτού, με τα πολλά ροζ ή λευκά λουλούδια σαν χωνάκια, και οι πλεχτοί μεταξύ τους βλαστοί, τον άνθρωπο τον προδιαθέτει ευχάριστα!
«Λουλούδι του καλοκαιριού είναι τα’ αμπελοκλάδι
και μοιάζει σαν τον έρωτα και της αγάπης χάδι»
Τώρα πια δεν υπάρχουν τα τόσα αμπέλια της εποχής εκείνης, αλλά όμως το αμπελοκλάδι υπάρχει σε αφθονία, και το συναντάμε συχνά στις άκρες των δρόμων στην εξοχή, σε καλκηεργημένα αλλά και σε ακαλλιέργητα χωράφια, σε κήπους καλλιεργημένους που ποτίζονται, στους αγρούς και παντού, ακόμα και στις πόλεις σε πλατείες και παρτέρια!
«Όνειρα κάνω όμορφα, για να σε δω το βράδυ
να σου στολίσω τα μαλλιά με το περικοκλάδι»
