Του Μιχάλη Ανδριανάκη*
Λεπτομέρεια από την απεικόνιση του G. Corner (1625).Μια εξαιρετική αποτύπωση του φρουρίου σε ώρα δράσης των πυροβόλων, που δείχνει τις κατευθύνσεις των βολών. Η ομοιότητα του σχεδίου με τη σύγχρονη αεροφωτογραφία της Αερολέσχης Χανίων, είναι μεγάλη.
Το φρούριο της Γραμβούσας το 1625 (σχέδιο G.Corner). Το φρούριο από ανατολικά. Μοναδική πρόσβαση το δύσκολο, ανηφορικό μονοπάτι, που οδηγεί στην προφυλαγμένη πύλη. Διακρίνονται τα, σε επίπεδο θεμελίου σήμερα, κτήρια των στρατώνων, το Διοικητήριο στο κέντρο, η εκκλησία του Ευαγγελισμού, η πυριτιδαποθήκη. Κανόνια τοποθετημένα σε επίκαιρα σημεία του τείχους δείχνουν τις δυνατότητες άμυνας του απρόσιτου φρουρίου. Στην παραλία χαμηλά υπάρχει ο, ανακατασκευασμένος σήμερα, ναός των Αγίων Αποστόλων, κοντά στο πηγάδι με το υφάλμυρο νερό. Μια Βενετσιάνικη γαλέρα είναι αραγμένη στο ασφαλές, φυσικό λιμάνι, ενώ ένα ακόμη κτήριο στην παραλία εξυπηρετεί ανάγκες του λιμανιού. Ένα εξαιρετικό, πιστό σχέδιο από τη σειρά των σχεδίων με φρούρια της Κρήτης από το G.Corner.
Η σημερινή αεροφωτογραφία από νότια της Αερολέσχης Χανίων, επιβεβαιώνει την ακρίβεια του σχεδίου του G.Corner. Το οχυρό φρούριο με τις χιλιάδες τους καλοκαιρινούς επισκέπτες, σώζεται σε προχωρημένη κατάσταση ερειπίου.
* Ο κ. Μιχάλης Ανδριανάκης είναι επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων
