Κείμενο – Φωτογραφίες: Γιώργος Δουλγεράκης
23 Δεκεμβρίου Γιορτάζει το εκκλησάκι των Αγίων Δέκα στη Μεγάλη Βρύση στον τόπο όπου βρέθηκαν με θαυμαστό τρόπο τα λείψανα τεσσάρων Αγίων από τους Αγίους Δέκα.
Η αρχιτεκτονική του ναού δεν παρουσιάζει από αρχαιολογική άποψη κανένα ενδιαφέρον, δεδομένου ότι κτίστηκε τα ετη 1957-59.
Απο άποψη ιστορικού ενδιαφέροντος παρουσιάζει το οτι ο ναός είναι κτισμένος πανω στα ερείπια αρχαίου ναού ο οποίος ανακαλύφθηκε με θαυμαστό τρόπο ( θα πούμε παρακάτω ).
Δυστυχώς κατά την ανέγερση του σύγχρονου ναού δεν προβλήθηκε να διατηρηθεί ή τουλάχιστον να μην επιχωματιστούν εκ νέου τα θεμέλια αρχαίου ναϊδρίου.
Από τον αρχαίο ναο διασώζεται ένα κοινοτάφιο στο πισω αριστερό μερος του ναου, εντός του οποίου βρεθηκαν τα οστά τα οποία κατά την αποκάλυψη ανήκουν,όπως ειπαμε , στους τέσσερις από τους Αγίους Δέκα οι οποίοι μαρτύρησαν κατά τα χρόνια του Δεκίου στην Κρήτη .
Η ύπαρξη εξι μνημείων στο ομώνυμο χωρίο (Άγιοι Δέκα) που απέχει είκοσι χιλιόμετρα περίπου από τη Μεγάλη Βρύση. Πάντα ούσε το ερώτημα που βρίσκονται οι υπόλοιποι τέσσερις Άγιοι θαμμένοι. Η απάντηση ηρθε το 1957 που έχουμε αποκάλυψη του ναού του οποίου βρέθηκαν τα οστά των Αγίων.
Ολα ξεκίνησαν το δεκαπενταύγουστο του 1957 οταν μετά από μια σειρά θαυμάτων που βίωσε η Στυλιανή Σεληνιωτάκη σύζυγος του Αριστείδη Δεσδενάκη . (Πηγη: βιβλίο Άγιοι Δέκα Βιολακης Ανδρέας καθηγητής Σεπτέμβριος 2000)
Η κυρία Στυλιανή ήταν μια βαθιά θρησκευόμενη γυναίκα που συνήθιζε να προσελκύεται στην Αγία Άννα που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού Μεγάλη Βρύση και είναι διπλά στο σπιτί της. Σύμφωνα παντα με πηγη το βιβλίο του καθηγητή Ανδρέα Βιολάκη μια μερα η κυρία Στυλιανή διαπίστωσε οτι έλειπε από το εικονοστάσι του σπιτιού της η προυκαρικη (την ειχε προικα) εικόνα της Ευαγγελιστρίας με τη μεγαλη έκπληξη την βρήκαν στην εκκλησία της Αγίας Άννας και χωρις να γνωρίζουν ποιος την μετέφερε εκει μετα από παράκληση την γυρισμένη σπιτι της . Έτσι η κυρία Στυλιανή είδε όραμα την Αγία Άννα που της ειπε να γυρίσει την εικόνα στην εκκλησία της Αγίας Άννας και μεχρι να γινει η επιστροφή η κυρια Στυλιανή έμεινε βουβή και παράλυτη στο ένα χερι και ενω ηταν αγράμματη γυναίκα (δεν ηξερε να γραφει το ονομα της) ειχε τη χαρη και συνενοουνταν με γραπτο λογο.
Μετά την επιστροφή της εικόνας είδε παλι ένα όραμα της Αγίας Άννας οπου της ειπε: ” Στο ταδε μερος και απο εκεινο μεχρι εκεινο το σημειο ειναι θαμμενη εκκλησια των Αγιων Δεκα και θελω να αποκαλυφθει. μαρτύρησαν στη Γόρτυνα και στην είσοδο της εκκλησίας ένας άπιστος νέος οποιος οταν εμαθε για τους Αγίους οτι θα μαρτυρήσουν για τον Χριστο μαρτυρησε και αυτοι τους μαζι τους, γιατι ομως ηταν αβαπτιστος οι χριστιανοι δεν τον εθαψαν με τους αλλους Αγίους αλλα στην είσοδο του ναου.
Έτσι αποφάσισαν να κάνει αποκάλυψη των θεμελίων του παλιού ναού και να ανεγέρθη ένας καινούργιος δίκλιτος ναος αφιερωμένος στον Άγιο Δέκα και στον ευαγγελισμό της Θεοτόκου συμφωνίας παντα με τις υποδείξεις της Αγίας Άννας. Ο μητροπολίτης εκεινης της περιόδου δεν συμφωνούσε με την κατασκευή δίκλιτου ναου ουτε με την ονομασία. Ετσι δεν μπορούσε να δοθεί άδεια και για την καθυστέρηση της αυτή η κυρία Στυλιανή βουβάθηκε και παραλύθηκε από το ένα χερι ξανα. Η δυσπιστία ήταν τόσο μεγάλη από τον κόσμο και από τις τοτε αρχές. Εφτασαν στο σημειο να την πανε σε γιατρο να την εξετασει με βαναυσους τροπους αν οντως λεει αληθεια για τη βουβαμαρα της και την παραλυση της , μεχρι που εβαλαν χωροφυλακες των Τ.Ε.Α επι 24 ωρες για 8 μερες χωρις φαι για να την αναγκάσουν να μιλήσει και να κουνήσει το χερι της η υπόθεση της εφτασε μεχρι τα δικαστήρια!!!!
Η Αγία Άννα την πρόσταξε να πάει στο κέντρο της Ηρακλείου στο μεϊντάνι Κυριακή μετά τη λειτουργία και εκεί θα κάνει καλά να δουν οι πιστοί και οι απιστοί. Καθόλη τη διάρκεια της ανέγερσης του ναού γινόταν θαυμαστά γεγονότα άκομα και από ανθρώπους από διπλάνα χωριά που ηρθαν μετά από τα οράματα να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση του ναού.
Εν τελει και μετα απο μεγαλη ταλαιπωρια και μεγαλο αγωνα της Στυλιανης η αναγωγη του ναου των Αγιων Δεκα και του Ευαγγελισμου της Θεοτοκου εφτασε στο τελος της. Μεχρι τα τελευταία της χρονια η κυρια Στυλιανή είχε οραματα απο Αγίου που την καθοδηγούσαν σε θαυμαστα γεγονότα.
Πηγή: Βιβλίο Άγιοι Δέκα Βιολακης Ανδρέας καθηγητής Σεπτέμβριος 2000