ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2023
Υπομονή της ελπίδος
†Ἀναστάσιος
Ἀρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Ἀλβανίας
«Δι’ ὑπομονῆς τρέχωμεν τόν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα…» (Ἑβρ. 12,1)
Χριστός γεννᾶται, δοξάσατε!
Τα Χριστούγεννα, κορυφαία χριστιανική εορτή, δεν είναι απλώς ευκαιρία αλλαγής ευχών και δώρων, οικογενειακής θαλπωρής, ψυχαγωγίας, που προσφέρει πνευματική ευφορία στην κοινωνική ζωή. Είναι κυρίως μια ακένωτη πηγή πολυδιάστατης ελπίδος -για την αξία του κάθε ανθρώπινου προσώπου, για την πορεία της ανθρωπότητας, για το νόημα της ζωής. Η Γέννηση του Χριστού διαλαλεί εορταστικά ότι «οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν Υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ ̓ ἔχω.» ζωὴ (1: ἔχών). Δεν είμαστε, λοιπόν, μόνοι μας στην περιπέτεια αυτού του βίου. Με την ενανθρώπηση Του ο Υιός και ο Λόγος του Θεού προσέλαβε ολόκληρη την ανθρώπινη φύση, στην πνευματική και πολιτική της υπόσταση, και την ανέπλασε. Πρόκειται για έναν Γεγονό που αποτελεί το κέντρο της χριστιανικής αποκαλύψεως∙ «ὁ Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί» (Α ́ Τιμ. 3:16). Αυτή η φανέρωση της αγάπης του Θεού «ἐν σαρκί» συνιστά τη μοναδικότητα της χριστιανικής πίστεως. Ας το τονίσουμε «ἔτι καί ἔτι»: ο Θεός, ο Δημιουργός και ο Κύριος του σύμπαντος δεν είναι μια απρόσωπη ενέργεια, σοφία, δύναμη. Είναι προσωπικός Θεός, που αποκαλύπτεται στον άνθρωπο, ο οποίος βρίσκεται σε συνεχή σχέση μαζί Του. Μια σχέση που γίνεται αισθητή από ολόκληρη την ανθρώπινη ύπαρξη∙ «ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί, καὶ ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καὶ ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ» (Α ́ Ιω. 4:16). Αυτός ο Θεός δεν εγκατέλειψε τον κόσμο, που τον θανατώνουν η εγωπάθεια, το μίσος, η αδικία, η απόγνωση. Η εορτή των Χριστουγέννων μας καλεί να αναλογιστούμε ότι η ελπίδα της παρουσίας Του μέσα στη ζωή μας αποτελεί την πηγή της υπομονής.
**
Οι ποικίλες αντιξοότητες και τα αδιέξοδα που εμφανίζονται στην επίγεια πορεία του Λυτρωτή αντιμετωπίζονται πάντοτε με υπομονή ελπίδος. Ήδη στη Γέννησή Του, όπως απεικονίζεται στην ορθόδοξη αγιογραφία, μια γαλήνια υπομονή γεμάτη λάμψη αντικατοπτρίζεται στο βλέμμα της Παναγίας Μητέρας, του Ιωσήφ, καθώς και των ποιμένων και των μάγων. Ακόμη και στο βλέμμα των ζώων στο ταπεινό σπήλαιο και του υποζυγίου, που μετείχε στην περιπέτεια της ξενιτιάς του μικρού Ιησού, φανερώνεται μια ήρεμη υπομονή.
Η υπομονή της ελπίδος που εκπέμπεται τα Χριστούγεννα δεν συνιστά αδυναμία, αντιθέτως δηλώνει μια μυστική δύναμη. Μεταμορφώνει και τις μεγαλύτερες θλίψεις και αδυναμίες της παρούσης ζωής ενισχύοντας την αντίσταση, το αντίπαλο φρόνημα, την στάση ποιότητος, τη στήριξη της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Από την προσωπική του εμπειρία ο Απόστολος Παύλος βεβαιώνει: «εἰδότες ὅτι ἡ θλῖψις ὑπομονὴν κατεργάζεται, ἡ δὲ ὑπομονὴ δοκιμήν, ἡ δὲ δοκιμὴ ἐλπίδα, ἡ δὲ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει» (Ρωμ. 5:3-5). Με την υπομονή ο πνευματικός άνθρωπος αξιοποιεί καλύτερα τις νοητικές και συναισθηματικές του δυνάμεις. Η υπομονή ενωμένη με ήρεμη επιμονή ανοίγει περάσματα σε πολλές αδιέξοδες ανθρώπινες σχέσεις, σε κρίσεις υγείας, στη φτώχεια, σε κοινωνικές αναταράξεις. Οδηγεί την ανθρώπινη ζωή στην ωριμότητα «ἡ δὲ ὑπομονὴ ἔργον τέλειον ἐχέτω, ἵνα ἦτε τέλειοι καὶ ὁλόκληροι ἐν μηδενὶ λειπόμενοι» (Ιακ. 1:4).
Η ελπίδα στηρίζει την υπομονή και η υπομονή ενισχύει την ελπίδα, αντλώντας και οι δύο δυνάμεις από την πίστη. Οι αναφορές της Αγίας Γραφής στην υπομονή είναι πολύπτυχες και διορατικές. Μας βοηθούν να πορευόμαστε «τῇ ἐλπίδι χαίροντες τῇ θλίψει ὑπομένοντες, τῇ προσευχῇ προσκαρτεροῦντες» (Ρωμ. 12:12). Αναλογιζόμενοι το παράδειγμα του Κυρίου ημών και των αγίων που τον ακολούθησαν: «δι’ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα, ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν» (Εβρ. 12:1-2). Με το βλέμμα προσηλωμένο σ’ Αυτόν, αντιμετωπίζουμε νηφάλια και σθεναρά όλες τις δοκιμασίες που ορθώνονται μπροστά μας.
**
Κάθε εποχή έχει τις δικές της αναταραχές, πολεμικές συγκρούσεις, καταστροφές, τραγωδίες, ανέχεια, σπαραγμό, απελπισία. Και η δική μας συγκλονίζεται από παρατεινόμενους αδιανόητα σκληρούς πολέμους σε πολλές γωνιές της γης και κοντύτερα στην Ουκρανία και στην Παλαιστίνη. Αντιθέσεις και ρήγματα ταλαιπωρούν ακόμη και τα εκκλησιαστικά περιβάλλοντα. Κάθε λαός έχει τα δικά του πολύμορφα προβλήματα. Κάθε κοινότητα, κάθε άνθρωπος βιώνει ώρες μελαγχολίας και πόνου. Για όλες τις περιπτώσεις, ο απαραίτητος οδηγός παραμένει η υπομονή της ελπίδος.
Καθώς εντείνουμε την ικεσία μας για κατάληψη των φονικών συγκρούσεων και των ποικίλων κοινωνικών κρίσεων, ώστε να επικρατήσει όπου γης ειρήνη. Ας προσπαθήσουμε «διά τῆς ὑπομονῆς καί τῆς παρακλήσεως τῶν Γραφῶν» νά ενισχύσουμε τήν ομοφροσύνη μεταξύ μας καί τήν αρμονική συνεργασία, αυξάνοντας τήν ελπίδα μέσα μας. «Ὁ δὲ Θεὸς τῆς ἐλπίδος πληρώσαι ὑμᾶς πάσης χαρᾶς καὶ εἰρήνης ἐν τῷ πιστεύειν, εἰς τὸ περισσεύειν ὑμᾶς ἐν τῇ ἐλπίδι ἐν δυνάμει Πνεύματος Ἁγίου» (Ρωμ. 15:).
Χριστός γεννάται, δοξάσατε! Η υπομονή της ελπίδος ας πλημμυρίζει, με τη χάρη του Τριαδικού Θεού, τις καρδιές μας με ολοφώτεινη χαρά και ειρήνη, ιδιαιτέρως, στη διάρκεια αυτών των εορτών του Δωδεκαημέρου και σε όλο το ερχόμενο Νέο Έτος 2024.
