Μια μοναδική τελετουργία, βαθιά ριζωμένη στον χρόνο και την παράδοση, επαναλαμβάνεται κάθε καλοκαίρι στα νοτιοδυτικά Αστερούσια Όρη της Κρήτης: το μάζεμα του αλατιού. Μια διαδικασία κοπιαστική, αλλά ιερή, σχεδόν μυσταγωγική, για τους λιγοστούς ντόπιους που συνεχίζουν ένα έθιμο αιώνων.
Η φετινή συγκομιδή ξεκίνησε νωρίς, πριν ακόμη ανατείλει ο ήλιος. Το ραντεβού με τον μπάρμπα Γιάννη είχε δοθεί για τις 6 το πρωί, εκεί όπου τελειώνει ο χωματόδρομος και ξεκινά το μονοπάτι πάνω στα κοφτερά βράχια των Αστερουσίων. Ένα μονοπάτι που, όπως λένε οι ντόπιοι, μπορεί να περπάτησαν πριν από χιλιάδες χρόνια και οι Μινωίτες, για να φτάσουν στις φυσικές αλυκές της περιοχής.
Μετά από περίπου 15 λεπτά πορείας, φτάνουμε στις μικρές, παραθαλάσσιες αλυκές. Εκεί, κάθε οικογένεια κατέχει τον δικό της βράχο, με τις μικρές λεκάνες να φέρουν ονοματεπώνυμα και ιστορίες περασμένων γενεών. Για φέτος, ήταν η πρώτη επίσκεψη του μπάρμπα Γιάννη. Ο φόβος της κλοπής υπαρκτός – ένα φαινόμενο που, δυστυχώς, δεν είναι σπάνιο.
Το αλάτι είχε μείνει ανέπαφο, αλλά η ζημιά είχε γίνει από τις βροχές του Ιουνίου, που άφησαν λασπόνερα στις λεκάνες. Το καθαρό αλάτι, ωστόσο, ήταν ακόμα εκεί – στην επιφάνεια. Ξεκίνησε λοιπόν η επίμονη, αργή διαδικασία της συλλογής, με προσοχή και υπομονή, όπως γίνεται εδώ και δεκαετίες. Το αλάτι μαζεύεται σε κουβάδες και στη συνέχεια σε μικρά τσουβάλια.
Όταν η συγκομιδή ολοκληρωθεί, ξεκινά ο καθαρισμός των αλυκών με θαλασσινό νερό, ώστε να απομακρυνθούν τα υπολείμματα χώματος και να προετοιμαστούν για την επόμενη παραγωγή, αν το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες. Το τελικό βήμα: οι αλυκές γεμίζουν ξανά με θαλασσινό νερό από μια δεξαμενή, όπου θα ξεκινήσει η διαδικασία της εξάτμισης.
Με δύο τσουβαλάκια αλάτι στην πλάτη και τον ήλιο να ανεβαίνει ψηλά, οι ντόπιοι παίρνουν τον δρόμο της επιστροφής. Αφήνουν πίσω το βαθύ μπλε του Λιβυκού πελάγους και τις σκληρές πέτρες των Αστερουσίων, ευγνώμονες στη φύση και τον Θεό για το δώρο που, παρά τον κόπο, συνεχίζει να τους προσφέρει ζωή και νοστιμιά.
Η αποστολή ολοκληρώθηκε.
Καλοφάγωτο!
