Ο Θανάσης Σκορδαλός γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1920 στο Σπήλι της επαρχίας Αγίου Βασιλείου του νομού Ρεθύμνου. Ο ίδιος άρχισε να μαθαίνει μόνος του να παίζει λύρα, σε ηλικία 9 ετών το 1929. Μόλις στα δώδεκα του χρόνια, το 1932 έκανε το πρώτο του γλέντι στο χωριό Χαμαλεύρι Ρεθύμνου.
Έχει συνεργαστεί με πάρα πολλούς λαουτιέρηδες, όπως τον Γιάννη και Βαγγέλη Μαρκογιαννάκη που κατάγονται επίσης από το Σπήλι και είναι ανήψια του, τον Γιάννη Μπερνιδάκη (Μπαξεβάνη), τον Νίκο Μανιά, τον Μανώλη Κακλή, τον Αντώνη Αποστολάκη, τον Δημήτρη Φουκάκη, τον Γιώργο Χατζηδάκη, τον Μιχάλη & Αντώνη Φραγκιαδάκη, τον Μανώλη Λαρεντζάκη, τον Αντώνη Σαλούστρο και πολλούς ακόμη. Το δισκογραφικό έργο είναι πάρα πολύ πλούσιο και περιλαμβάνει πολύ γνωστά τραγούδια όπως το “Φιλεντέμ”, “Μόνο εκείνος π’αγαπά”, “Ένας καινούργιος άνεμος”, “Ποιος ουρανός ποια θάλασσα”, “Συ μ’έμαθες πως αγαπούν”, “Ένας ψαράς”, “Όνειρα πλέκω μυστικά”, “Υπάρχω” και πολλά άλλα.
Ο ίδιος είχε διηγηθεί: – “Όταν ήμουν 11 ετών το 1931, ήρθε ο Αντρέας Ροδινός στο χωριό μου. Είχε συμπάθεια στο Σπήλι και γι’ αυτό ερχότανε εύκολα, κάθε φορά που τον φωνάζανε. Όταν τον πρωτοάκουσα, ενώ είχαμε κι άλλους οργανοπαίχτες στο χωριό μου, μού ‘κανε τρομερή εντύπωση. Όταν τον άκουγα, η ραχοκοκαλιά μου έσταζε νερό. Δημιουργούσα σκέψεις μέσα μου, αν μπορούσα μια μέρα των ημερών να κατορθώσω να παίξω κι εγώ λύρα στο μισό αυτού του ανθρώπου, που λεγόταν Ανδρέας Ροδινός.
Ένα βράδυ, του Αγίου Στυλιανού αξέχαστα, 26 Νοεμβρίου ξανάρθε ο Ροδινός στο χωριό. Τον είχε καλέσει στη γιορτή του ένας δικηγόρος, ο Στυλιανός Καλογρίδης. Οι Σπηλιανοί, χωρίς να ξέρω εγώ τίποτα, είπαν στον Αντρέα, όταν του ταιριάσει και είναι καλά, “Φώναξε στο Σκορδαλάκι, να παίξει λίγη λύρα, να μας πεις και τη γνώμη σου”. Πράγματι έγινε αυτό! Εγώ ήμουν στο τελευταίο σκαλί σε μία σκάλα και έβαλα το χέρι μου για να σηκώσω την μπουκαπόρτα που λέμε, να φύγω. Μ’ έπιασε τρεμούλα, αλλά ο Θεός ξέρει τι είχανε βάλει από πάνω και δεν άνοιγε η πόρτα! Έτσι, υποχρεωτικώς με το χειροκρότημα, ο Θεός ξέρει πώς, εκατέβηκα τη σκάλα. Πήγα κοντά στον Μπαξεβάνη που έπαιζε με τον Ροδινό. Σηκώθηκε ο Αντρέας επάνω, μου έδωσε τη λύρα και μου είπε: “Θανάση, θέλω να με ξεκουράσεις λίγο, γιατί κουράστηκα”. Η σκέψη του βέβαια ήταν άλλη. Εν πάση περιπτώσει, έπιασα τη λύρα. Ο Μπαξεβάνης άρχισε τον πρώτο χανιώτικο συρτό, για να τον ακολουθήσω εγώ! Τον ακολούθησα παρά το τρακ που είχα. Ο Αντρέας δεν ήταν κοντά μου. Επήγε πίσω από την πόρτα για να μην τον βλέπω και παθαίνω μεγαλύτερο τρακ. Με άκουσε που έπαιξα κάμποσα γυρίσματα, δεν άντεξε, ήρθε, μου πιάνει το δεξί χέρι, με αγκαλιάζει, με φιλεί και λέει: “Σπηλιανοί, αυτός θα είναι ο διάδοχός μου!” Σα να ήξερε ο καημένος ότι στα 23 του χρόνια το 1934, θα φύγει…
Τα χρόνια περνούσαν σιγά-σιγά. Οι Σπηλιανοί αντιλήφθηκαν το ταλέντο μου, με αγκάλιασαν και με βοήθησαν πάρα πολύ. Ο πατέρας μου ήταν πολύ μερακλής άνθρωπος. Ήταν καλός μαντιναδολόγος και καλός χορευτής και το είχε καμάρι. Με βοήθησε πολύ η ψαλτική. Οι ήχοι της εκκλησίας, που εγώ αγάπησα, έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην καλλιτεχνική μου καριέρα.
Θα σας πω ένα περιστατικό με τον μουσικολόγο Περιστέρη που με ρώτησε κάποτε:
– «Ποιό ωδείο έχεις βγάλει, Σκορδαλέ»;.
– «Του Σπηλίου» του είπα.
– «Ποιο είναι αυτό;» με ρώτησε.
– «Το χωριό μου».
– «Μα έχει το χωριό σου ωδείο;».
– «Δεν έχει ωδείο, αλλά έχει τη φύση».
– «Εδώ όμως κάτι συμβαίνει», μου λέει. «Μήπως έχεις κανένα συγγενή ψάλτη»;.
– «Εγώ ο ίδιος ψάλλω», του λέω.
– «Αυτό είναι, το βρήκα!» μου λέει. «Έχεις, κ. Σκορδαλέ, στο παίξιμό σου, τοποθετήσεις της βυζαντινής μουσικής και μου κάνει μεγάλη εντύπωση, όταν μου λες ότι δεν έχεις ιδέα από μουσική».
– «Δεν έχω, κ. Περιστέρη», του λέω. «Ούτε κατά διάνοια δεν ξέρω τι θα πουν οι νότες κ.τ.λ.».
Του φάνηκε περίεργο και μου λέει:
– «Τότε είναι ένα σωστό ταλέντο που σου έδωσε η φύση και ο Θεός πρώτα!».
Ο Θανάσης Σκορδαλός διορίστηκε υπάλληλος στην τράπεζα της Ελλάδος από τον Σοφοκλή Βενιζέλο και κατόπιν αφιερώθηκε στη λύρα. Εμφανίστηκε στην Αμερική, τον Καναδά, την Αυστραλία και την Αφρική και άλλα μέρη παίζοντας για τους ομογενείς μας.
Πέθανε στις 22 Απριλίου 1998 στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο Ηρακλείου σε ηλικία 78 ετών. Η σωρός του μεταφέρθηκε για λίγο στο ξωκλήσι του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο και στις 23 Απριλίου 1998 πραγματοποιήθηκε η κηδεία του στο χωριό του το Σπήλι Αγ. Βασιλείου Ρεθύμνης.
Ο Θανάσης Σκορδαλός μπορεί να πέθανε η μουσική του όμως, θα μείνει για πάντα στην συνείδηση των Κρητών και όχι μόνο πολύ απλά γιατί ήταν ανεπανάληπτος…
Πηγή: kritikiparadosi.gr
