Γράφει ο Γεώργιος Δαμιανάκης*
Ο εκφραστής της ανυστερόβουλης πατριωτικής και ανθρωπιστικής κουλτούρας των ΒΟΡΙΖΙΩΝ και της ΓΑΛΙΑΣ!
Το στρατόπεδο «Νικολούδη», δίπλα στο δρόμο Μοίρες Γαλιά, από τη 10ετία του ’60 που δημιουργήθηκε, φιλοξενούσε στρατό και στρατιωτικό υλικό και έδιδε ζωή, οικονομικά οφέλη και όχι μόνο στην περιοχή.
Τα τελευταία χρόνια με την ψηφιοποίηση των αρχείων του στρατού και την οικονομική κρίση, κρίθηκε σκόπιμο από την ηγεσία του στρατεύματος, να εγκαταλειφθεί η περιοχή και το υλικό με το προσωπικό να μεταφερθεί στο Ηράκλειο.
Ο δήμαρχος Φαιστού με τους επιτελείς του, έκανε μακροχρόνιες προσπάθειες να του δοθεί ο χώρος από το Γενικό Επιτελείο Στρατού, προκειμένου να τον αξιοποιήσει και να στεγάσει αρκετές υπηρεσίες του Δήμου, που ασφυκτιούν μέσα σε ενοικιαζόμενους και ιδιόκτητους χώρους.
Φέτος παραχωρήθηκε όλος ο χώρος του στρατοπέδου στο Δήμο.
Στις 4 Δεκεμβρίου με την ευκαιρία της εορτής της Αγίας Βαρβάρας, προστάτιδας του Ελληνικού Πυροβολικού, στη χάρη της οποίας είναι αφιερωμένο το εκκλησάκι του στρατοπέδου, ο δήμαρχος κ. Αρμουτάκης οργάνωσε εκδήλωση στο χώρο. Η εκδήλωση γίνεται για την εορτή της Αγίας, για τα εγκαίνια της παραχώρησης του χώρου και για να τιμηθεί η μνήμη του Ταγ/ρχη Εμμ. Νικολούδη, του οποίου το όνομα φέρει το στρατόπεδο.
Από τότε που άρχισαν οι διαδικασίες παραχώρησης, ο Δήμαρχος μου έκανε την τιμή, επειδή υπηρέτησα στο στρατόπεδο να μιλήσω στην εκδήλωση για το στρατόπεδο και τον Ταγμ/χη Νικολούδη. Την ίδια τιμή έκανε και στο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και συγγραφέα ιστορικό Γεώργιο Πατεράκη, που υπηρέτησε και αυτός στο ίδιο στρατόπεδο.
Ο χώρος, η ώρα και η ημέρα δεν προσφέρεται για μακροσκελείς αναφορές από πολλούς ομιλητές. Για το λόγο αυτό και με όλο το σεβασμό στην ιστορική προσφορά, την αγάπη, την εκτίμηση και τη μακρόχρονη φιλία που έχω στο Γ. Πατεράκη, πρότεινα να είναι αυτός μοναδικός ομιλητής για την εκδήλωση.
Παράλληλα όμως, μέσα από τις σελίδες του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, θα ήθελα με λίγα λόγια να αναφερθώ στο χαραχτήρα και την κουλτούρα που κουβαλούσε από τα Βορίζα και τη Γαλιά ο Ταγματάρχης Νικολούδης Μανόλης.
Ο Ταξίαρχος «εν αποστρατεία» και συγγραφέας Γιάννης Πριόβολος, έχει ερευνήσει τα στρατιωτικά αρχεία και τις σημειώσεις του Ταγματάρχη, που βρίσκονται στα χέρια συγγενών του. Βρήκε στοιχεία για τη δράση του την περίοδο του πολέμου στη Μακεδονία, την αιχμαλωσία του από τους Γερμανούς, την κατοχή και τον εμφυλίο. Επιγραμματικά παρακάτω σημειώνω μερικά σημαντικά γεγονότα για τη ζωή και την πορεία του:
Γεννήθηκε το 1910 στο χωριό Γαλιά, καταγόμενος από τα Βορίζια, όπως η πλειοψηφία των κατοίκων της Γαλιάς.
Κατατάχτηκε στο στρατό το 1930 και το 1935μπαίνει στη Σχολή Ευελπίδων. Το 1938 βγαίνει ανθυπολοχαγός πεζικού.
Με την κήρυξη του πολέμου του ’40 η 5η Μεραρχία Κρητών το Νοέμβριο βρίσκεται στη Μακεδονία στη διάθεση του Αρχιστρατήγου.
Την 1η Απριλίου 1941 με το 26ο Σύνταγμα τοποθετείται στα οχυρά Δράμας-Σογείων.
12 -4-1941 αιχμαλωτίζεται από τους Γερμανούς με άλλους αξιωματικούς, αφού η Στρατιά Ανατολικής Μακεδονίας είχε παραδοθεί από τις 9-4-1941 στους κατακτητές.
Την 1-5-41 μεταφέρονται οι αιχμάλωτοι στη Θεσσαλονίκη και αυτός μαζί, με τον όρο να μην τολμήσει να φύγει κανείς για την Κρήτη, ακόμη και αν είναι τραυματίας.
Στην προσπάθεια που έκανε να βρει τρόπο να φύγει για τη Μ. Ανατολή, ή την Κρήτη, συναντούσε απροθυμία και αδιαφορία. Το συμπέρασμα του για αυτή την απροθυμία;…. «Για να φύγει κάποιος με καΐκι ή υποβρύχιο πρέπει να είναι κομματόσκυλο και να έχει διασυνδέσεις με ακροδεξιούς, ή με ακροαριστερούς!» . Ο Νικολούδης δεν είχε τέτοιες διασυνδέσεις.
Το 1943 υποφέρει ψυχικά και απογοητεύεται, βλέποντας Έλληνες με Έλληνες να τσακώνονται και η πατρίδα να σπαράσσει κάτω από την μπότα του κατακτητή!
Χωρίς να έχει καμιά εμπιστοσύνη στις αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ, ΥΒΕ , ΠΑΟ, προσφέρει τις υπηρεσίες του στην «δεξιά» ΠΑΟ.
Όταν βγαίνει μαζί με πυρήνα αξιωματικών 7-7- 1943 στο βουνό Πάικο αναγκάζεται να αποχωρήσει από την ΠΑΟ και να πάει στην «αριστερή» ΕΛΑΣ, για να μη χυθεί αίμα αδερφικό! Αιτία της διαμάχης των δύο οργανώσεων με διαφορετικές κομματικές πεποιθήσεις;…. Ο ΕΛΑΣ που είχε κυκλώσει τους ΠΑΟυτζήδες απαιτούσε να φύγουν, γιατί το βουνό ήταν δικό τους! Μπορούσαν να μείνουν οι αξιωματικοί αν πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους σ’ αυτούς.
Μένει στον ΕΛΑΣ με πόνο ψυχής, αλλά με πάθος πολεμά την 1η Νοεμβρίου 1944 με τους στρατιώτες του, κατά μερίδας ΠΑΟυτζήδων, πρώην συντρόφων του, που συνεργάζονται με τους Γερμανούς. Τραυματίζεται από σφαίρα Γερμανού και γίνεται ήρωας στη μάχη της Φλώρινας.
Το Δεκέμβριο του ’44 η ολομέλεια του ΚΚΕ αποφάσισε να τον φυλακίσει γιατί αρνήθηκε να συμμετάσχει, όσες φορές διατάχθηκε, στην εκστρατεία κατά των «δεξιών» (ΕΔΕΣ-Ζέρβα). Όμως φοβούμενη την κατακραυγή του κόσμου, που τον είχε ήρωα, τον αφήνει ελεύθερο!
Τον Απρίλη του 1945 συντάσσει αναφορά στο Γενικό Επιτελείο Στρατού και αναφέρει όλη την αντιστασιακή του δράση. Δικαιολογεί τη συνεργασία του με αντίθετες κομματικές οργανώσεις, γιατί δεν τον ενδιέφερε τόσο η ζωή του, όσο να μη γίνει αιτία να χυθεί αδελφικό αίμα!!!
Παρέμεινε σε όλη την αντιστασιακή του δράση «ΑΧΡΩΜΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ».
Το Εθνικό Συμβούλιο Κρίσεων του Γενικού Επιτελείου Στρατού, δέχτηκε την αναφορά του και τον επανέφερε στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού.
Στις 26 Δεκεμβρίου 1948 βρέθηκε δολοφονημένος σε ηλικία 38 χρονών.
Το πόρισμα της Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης:
« ΕΦΟΝΕΥΘΗ ΕΙΣ ΣΟΧΟΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΚ ΦΙΛΙΑΣ ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΗΣ ΧΕΙΡΟΒΟΜΒΙΔΟΣ».
Αθάνατε Ταγματάρχη. Στο μυαλό μας μένεις άσβηστος φάρος!
ΥΠΟΚΛΙΝΟΜΑΙ ΤΑΠΕΙΝΑ:
- Στο ύψος του μεγαλείου ψυχής σου!
- Στον ανυστερόβουλο….. πατριωτισμό σου!
- Στην ακομμάτιστη συμπεριφορά σου!
- Πλήρωσες με τη ζωή σου, γιατί δεν πρόδωσες τα ιδανικά που πήρες από τα Βορίζια και τη Γαλιά!
- Είμαι περήφανος που κατάγομαι από το ίδιο ορεινό χωριό με ανθρώπους που πιστεύουν σε πανανθρώπινες αξίες!
* Ο κ. Γιώργος Δαμιανάκης είναι συνταξιούχος Δάσκαλος
