Γράφει ο Νικόλαος Μαθιουδάκης
Παραμονή των φώτων και σκαλίζοντας το χθες έρχονται μνήμες και εικόνες από αυτό το πατροπαράδοτο θρησκευτικό έθιμο ! Ένα έθιμο το οποίο έρχεται από πολύ παλιά, και ως συνήθως στις μέρες μας ένα-ένα από αυτά τα σπουδαία έθιμα και παραδόσεις χάνετε και φθείρετε στο χρόνο, πέφτοντας θύματα της εξέλιξης και του νεοπολιτισμού !!
Προλάβαμε και το ζήσαμε στην Εθιά έχοντας προσωπικές μαρτυρίες, ιδιαίτερα σε εποχές τότε που τα ζώα ήταν και απαραίτητα στην καθημερινότητα και στη ζωή μας !
Ο κάθε νοικοκύρης για τις δουλειές του εκτός από το μουλάρι η γαϊδουράκι που ήταν τα μέσα μεταφοράς ,έπρεπε να έχει απαραίτητα και ένα ζευγάρι βόδια που θα τα έβαζε στο ζυγό για το όργωμα στη σπορά και εν συνεχεία στο αλώνι τον Ιούλιο για τον αλωνισμό .
Ευλογημένα στο σπιτικό του όπως μνημονεύονται και στα κάλαντα στο διάλογο με τον Άγιο Βασίλη (καλό ζευγάρι έχω καλό και ευλογημένο) !!
Η βραδιά αυτή παραμονή των φώτων αφιερωμένη στα ζώα και ο νοικοκύρης, ο ζευγολάτης έπρεπε να τα περιποιηθεί και κατά το έθιμο να φάνε μαγειρεμένο φαγητό!
Πρόσφεραν στα ζώα το ίδιο φαγητό που γευμάτιζε και η οικογένεια !! Φαγητό δικού τους κόπου, δικιάς τους σοδιάς!
Τα Παπούδια (ποικιλία οσπρίων)!!
Το θυμάμαι τότε που είχαμε και εμείς το ζευγάρι (ζεύγος βοδιών) απαραίτητα για τις καλλιέργειες και ιδιαίτερα για το όργωμα και τη σπορά των χωραφιών ! Σαν απόψε έψηνε η μητέρα μας όπως και άλλες χωριανές νοικοκυρές τα ”Παπούδια ”δηλαδή σιτάρι ,φασόλια, ροβύθια, φακές η και άλλα όσπρια μαζί όλα ανακατεμένα βρασμένα και αλάδωτα που συνήθως λόγω νηστείας για τον μεγάλο αγιασμό τρώγαμε και εμείς!
Θυμάμαι που έλεγε ο πατέρας μας της μητέρας μας κατά την διάρκεια της νύκτας… Σήκω να βάλεις τω βουγιώ στη ματζαντούρα μια παχνιά άχερα και βάλε τους από πάνω τα “παπούδια” η τα “παλληκάρια” (δυναμωτικό φαγητό πολύ πλoύσιο σε πρωτεΐνες)!
Τρώγοντας τα να πάρουν δύναμη και να γενούνε καλά παλληκάρια!
Όπως λέει η παροιμία η το δίστιχο και επαινώντας τα το αφεντικό για την δύναμη τους, κατά την διάρκεια της εργασίας τραγουδώντας, τούς έλεγε:
“Εχε γειά τους τω βουγιώ, των καλών παλληκαριών,
να λωνέψωμε το στάρι, την ταγή και το κριθάρι” !!
Εκείνο το βράδυ για αυτή την περιποίηση με το πλούσιο γεύμα, τα ζώα ένιωθαν ευχαριστημένα και συνομιλoύσαν όπως λέει η παράδοση μεταξύ τους, και ακόμα κατά τα μεσάνυχτα πού άνοιγαν οι ουρανοί όσοι είχαν βαθιά πίστη και το χάρισμα άκουγαν αυτή την συνομιλία! Συνομιλούσαν και με τον Άγιο Βασίλη για την ζωή τους, την μεταχείριση τους από το αφεντικό και ανάλογα έδειχναν την ικανοποίηση τους η του έλεγαν τα παράπονα τους!
Επίσης έριχναν στα δώματα και στα κεραμίδια για να φάνε και τα πτηνά !!!!
Αυτές τίς εποχές στα χωριά μας τα όσπρια εναλλασσόταν σχεδόν καθημερινά ως φαγητά της φτωχολογιάς !!!
Εάν κάποιος έλεγε όταν τον ρωτούσαν ότι έφαγε εχθές φασόλες, σήμερα φακές, και την άλλη μέρα ρεβίθια , και αν αυτό επαναλαμβανόταν συχνά, οι άλλοι για να το πειράξουν του έλεγαν: Ε! καημένε από τα πολλά όσπρια, στο τέλος θα παπουδιάσης !!!!
Γιορτή μεγάλη λοιπόν της χριστιανοσύνης όχι μόνο για τούς ανθρώπους αλλά και για τα ζώα, που εμείς όπως και οι περισσότεροι στα χωριά μας ,μεγαλώσαμε και πορευθήκαμε μαζί τους στην ίδια αυλή!
Και όπως λέει και το ευαγγέλιο την ημέρα των Φώτων
“Σήμερο τα άνω τοις κάτω συνεορτάζει
και τα κάτω τοις άνω συνομιλεί” !
Χρόνια πολλά και καλή φώτιση σε όλους μας !!!!!!!
