Του Γιώργου Μαμάκη*
Ανάμεσα στα χωριά Άγιοι Δέκα και Μητρόπολη, στο κέντρο της πεδιάδας της Μεσαράς βρίσκονται τα ερείπια της Αρχαίας Γόρτυνας.
Η Γόρτυνα υπήρξε η σημαντικότερη και πολυπληθέστερη πόλη της Κρήτης κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής εποχής.
Περπατώντας ανάμεσα σε χωράφια συναντάμε τμήματα της αρχαίας πόλης μέσα σε ένα εξίσου σημαντικό μνημείο της φύσης με εκατοντάδες αρχαίες ελιές!
Με τους ξασπρισμένους κορμούς τους να σχηματίζουν εντυπωσιακά ανάγλυφα, τις τεράστιες ρίζες συχνά να προεξέχουν πάνω από το έδαφος, τα παμπάλαια κλαριά, αλλά και τους νεαρούς βλαστούς με τα λαδοπράσινα φύλλα στις κορφές, οι ελιές αυτές αποτελούν πραγματικά μνημεία της φύσης!
Στο περπάτημά μας μέσα στον ελαιώνα παντού συναντάμε τμήματα κιόνων που “ξεφυτρώνουν” ανάμεσα στα ελαιόδενδρα, υπολείμματα κάποιου ιερού ή μικρού ναού, σωρούς από πέτρες που κάποτε αποτελούσαν τμήματα κτιρίων, διάσπαρτα τμήματα αρχαίων τοίχων, διάσπαρτα κομμάτια από κεραμικά αγγεία!
Γύρω από τα ιερά αυτά δέντρα διαµορφώθηκε κάποτε ένας ολόκληρος πολιτισµός, άρρηκτα συνδεδεµένος µε τη ζωή των ανθρώπων της Μεσαράς συνθέτοντας σήμερα ένα πολιτισµικό φυσικό τοπίο.
Οι διαδρομές με τα χωμάτινα μονοπάτια τους ελίσσονται ανάμεσα σε αυτά τα ελαιόδεντρα και τους αρχαίους κίονες, κάτω από τον ανελέητο ήλιο, σκαρφαλώνουν πέτρινα σκαλιά στα οποία (είναι σχεδόν αδύνατο να πιστέψεις ότι) ανεβοκατέβαιναν άνθρωποι πριν από χιλιετίες.
Διασχίζουμε τα αρχαία μονοπάτια, περνάμε κάτω από πύλες που μοιάζουν να τις έχουν χτίσει γίγαντες, ανακαλύπτουμε αρχαία στάδια πίσω από μνημιακά ελαιόδεντρα και αφουγκραζόμαστε ιστορίες χιλιετιών!
* Ο Γιώργος Μαμάκης είναι Δάσκαλος και πρώην Σχολικός Σύμβουλος Λασιθίου
