Του Γιώργου Μαμάκη
Στα Ζωνιανά, η γιορτή τυριού είναι μια έκρηξη αυθεντικής Κρήτης· ένα πανηγύρι που μοσχοβολά βουνό, ιδρώτα και περηφάνια.
Στους πρόποδες του αγέρωχου Ψηλορείτη, οι καζανιές βράζουν και ο αχνός του φρέσκου γάλακτος ανακατεύεται με τον αέρα του χωριού, φτιάχνοντας μια μεθυστική μυρωδιά που σε τραβά σαν μαγνήτης.
Οι τυροκόμοι, με χέρια στιβαρά και πρόσωπα σμιλεμένα από τον ήλιο και τον άνεμο, σμιλεύουν το γάλα σε κεφαλοτύρια, μυζήθρες και ανθότυρα, όπως έκαναν οι παππούδες τους.
Η λύρα ξεκινά να τραγουδά, το λαούτο την ακολουθεί, και ο κόσμος σηκώνεται να χορέψει – παπούτσια και μπότες να χτυπούν το χώμα με ρυθμό που θυμίζει παλμό καρδιάς. Το ρακόμελο κυλά ζεστό, οι ιστορίες ξετυλίγονται σαν παραμύθια και τα γέλια σμίγουν με το τραγούδι.
Είναι μια στιγμή που η Κρήτη αποκαλύπτει το πιο αληθινό της πρόσωπο – δυνατό, τραχύ, αλλά και απέραντα φιλόξενο, σαν το ίδιο το βουνό που την αγκαλιάζει.
