Άσχετα από τις προσωπικές θρησκευτικές πεποιθήσεις του καθενός, τα σημεία που είναι χτισμένα τα εκκλησάκια στο βουνό αυτό, έχουν τέτοια απλότητα και ομορφιά, που σε κάνουν να πιστεύεις πως η επικοινωνία με το Θεό είναι εφικτή!
Της Μαρίας Μελεσσανάκη
Τα Αστερούσια όροι με την ιδιαίτερη ομορφιά τους, συνοδεύονται από εκατοντάδες μύθους και θρύλους που τα κάνουν ακόμη πιο ενδιαφέροντα σαν βουνά. Η επιβλητικότητα που εκπέμπεται από τα σχήματα των βράχων πολλά από αυτά ανθρωπόμορφα, ξυπνά την φαντασία και κάνουν τον επισκέπτη να νιώθει δέος κατά όλη τη διάρκεια της παραμονής του εκεί.
Στους πρόποδες του βρίσκονται δεκάδες γραφικότατα χωριά, με την δική τους πλούσια παράδοση το καθένα.
Αλλά και τα παραθαλάσσια Αστερούσια έχουν όλα εξαιρετικό ενδιαφέρον από ιστορικής, θρησκευτικής αλλά και πολιτιστικής πλευράς.
Συγκεκριμένα, στην Ανατολική τους πλευρά βρίσκεται το Μαριδάκι , στο οποίο θα καταλήξει η διαδρομή μας. Είναι ένας παραθαλάσσιος οικισμός (δίπλα στον Τσούτσουρα) με την δική του ιστορία, που όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την γεωγραφική του θέση. Το πόσο όμορφη παραλία έχει το Μαριδάκι και η γύρω από αυτό περιοχή είναι πλέον γνωστό, γι αυτό και εγώ σήμερα θα επιχειρήσω να σας κάνω μια ξενάγηση στα εκκλησάκια που συναντά κανείς από το Μεσοχωριό μέχρι τον οικισμό.
Φτάνοντας στο Μεσοχωριό λοιπόν ερχόμενος από το Ηράκλειο, αν κοιτάξεις ψηλά προς τον ορεινό Αχεντριά βλέπεις δυο βουνοκορφές και από ένα εκκλησάκι στην καθεμία, άγρυπνοι φρουροί και προστάτες της περιοχής.
Στη μια το εκκλησάκι είναι αφιερωμένο στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος που γιορτάζει 6 Αυγούστου και στο διπλανό ακριβώς λόφο (εκεί πάει κάποιος από το χωριό Εθιά) είναι η Ανάληψη, που γιορτάζει 40 ημέρες μετά το Πάσχα.
Μπαίνοντας στο χωματόδρομο από το Μεσοχωριό προς Μαριδάκι συναντάς από την δεξιά μεριά του δρόμου το σχετικά νέο χτισμένο εκκλησάκι του Αγ. Δημητρίου.
Στη συνέχεια συναντάμε το εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου, αμέσως μετά την Αγ. Σοφία και λίγο πιο πέρα τη Ζωοδόχο πηγή.
Πριν συναντήσουμε την πινακίδα που μας δείχνει το δρόμο για Μαριδάκι από ψηλά μπορούμε να δούμε ένα πολύ μικρό οικισμό που έχει πάρει το όνομά του από το εκκλησάκι που βρίσκεται εκεί. Το εκκλησάκι του Βορεινού Αγ. Νικήτα όπως το λένε οι βοσκοί και οι κυνηγοί της περιοχής. Είναι κι αυτός ένας γραφικότατος ορεινός οικισμός με πηγές, άφθονες συκιές και αγριαχλαδιές, που όμως πλέον κατοικείται από μια μόνο οικογένεια.
Λίγο πριν αρχίσουμε να κατηφορίζουμε προς την θάλασσα και να πάρουμε την τελική ευθεία προς Μαριδάκι, από μακριά μέσα στην παντελή έλλειψη πρασίνου, το μάτι μας πέφτει πάνω σε μια συστάδα δέντρων που στην αρχή δεν μπορείς να διακρίνεις τι είδους δέντρα είναι και πως είναι δυνατόν να βρέθηκαν εκεί.
Είναι ένα δάσος από Φοίνικες και οι θρύλοι που το συνοδεύουν είναι πολλοί και όλοι τους εξαιρετικά ενδιαφέροντες. Ένας από αυτούς θέλει το σπόρο να μεταφέρθηκε από πειρατές που ερχόμενοι από την απέναντι ήπειρο κατασκήνωναν στο σημείο τρώγοντας χουρμάδες.
Ακριβώς στο πλάι του φοινικόδασους είναι το εκκλησάκι του Αγ. Αντωνίου. Γι αυτό και το Φοινικόδασος είναι γνωστό στην περιοχή ως «φοινικόδασος του Αγίου Αντωνίου». Η γιορτή του είναι μέσα στον Γενάρη που ο καιρός είναι δύσκολος για να πάει κανείς στην χάρη του εξαιτίας του δρόμου, που ούτως ή άλλως είναι χωματόδρομος κι επιβαρύνεται περισσότερο από την κακοκαιρία. Κι όμως αυτό δεν πτοεί τους πιστούς που καταφθάνουν από τα γύρω χωριά με αρτοκλασίες για να τιμήσουν την χάρη του.
Λίγο πιο κάτω ο επισκέπτης συναντά άλλο ένα μοναστήρι το θρυλικό μοναστήρι του Αγίου Νικήτα, καταπράσινο επίσης, αλλά αυτή την φορά τα δέντρα είναι όλα καρποφόρα και πολύ περιποιημένα.
Σ’ ένα δύσκολο σημείο στο βουνό οι κατά καιρούς μοναχοί του μοναστηριού κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να φυτέψουν να μεγαλώσουν και να διατηρήσουν τα δέντρα τα οποία είναι σε πολύ καλή κατάσταση και σε μεγάλη ποικιλία. Με έκπληξη συναντά κανείς μέχρι και δέντρο μάνγκο που το Σεπτέμβρη είναι γεμάτο καρπούς!
Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι ο 400 ετών σπηλαιώδης ναός του Αγίου Νικήτα.
Ο θρύλος θέλει τον καβαλάρη Άγιο Νικήτα να σώζει παραμονές της γιορτής του, μια νεαρή κρητικοπούλα, που οι Τούρκοι είχαν βρει στην εκκλησία-σπηλιά και την είχαν πάρει στην πατρίδα τους, μεγαλώνοντας την σαν Τουρκάλα. Όπως αναφέρει ο θρύλος το άλογο του Αγίου πέταξε από την θάλασσα για να φτάσει στο μοναστήρι, εναπόθεσε την κοπέλα στην αυλή της εκκλησίας επιστρέφοντας την έτσι στον τόπο καταγωγής της ανήμερα της γιορτής του. Μάλιστα αρκετοί ντόπιοι υποστηρίζουν πως οι πατημασιές του αλόγου του Αγίου βρίσκονται στην πλακούρα που φαίνεται κάτω από την σημερνή είσοδο του μοναστηριού.
Κάθε χρόνια στην γιορτή του Αγίου στις 15 Σεπτεμβρίου τρέχει αγιασμός μέσα από το ιερό της εκκλησίας. Επίσης αγιασμός τρέχει και από την οροφή της εκκλησίας. Ο Άγιος Νικήτας είναι ένας από τους Αγίους που αγαπούν σέβονται πολύ οι ντόπιοι αλλά είναι γνωστό προσκύνημα και πανελλαδικά.
Κατηφορίζοντας για Μαριδάκι συναντάμε στο δεξί μας χέρι το εκκλησάκι του τιμίου Σταυρού. Ένα σχετικά νεόδμητο μικρό ναό του οποίου η γιορτή εορτάζεται την παραμονή της γιορτής του Αγ. Νικήτα και πλήθος κόσμου τιμά την μνήμη του.
Κατηφορίζοντας ακόμη λίγο καταλήγουμε στον οικισμό Μαριδάκι. Τα τελευταία χρόνια κι εξαιτίας της σχετικής οικοδομικής άνθισης που γνώρισε η περιοχή το Μαριδάκι χωρίζεται στο πάνω και στο κάτω Μαριδάκι. Στην μέση του οικισμού στο κάτω Μαριδάκι βρίσκεται ο τρίκλιτος ναός του Αγίου Παντελεήμονα. Οι άλλοι δυο άγιοι είναι ο Άγιος Μάμας και ο Άγιος Γεώργιος.
Αν κι έχει την μορφή μοναστηριού με κελιά και ανάλογη υποδομή τα τελευταία 30 χρόνια δεν μονάζει εκεί κάποιος καλόγερος. Τα κελιά όμως είναι περιποιημένα και σε ένα από αυτά στεγάζεται το γραφείο του εκπολιτιστικού συλλόγου του οικισμού, ενός συλλόγου που τα τελευταία χρόνια έχει πλούσια δράση.
Όσοι έχουμε περάσει τα καλοκαίρια των παιδικών μας χρόνων εκεί, θυμόμαστε την μέρα της γιορτής του Αγίου Παντελεήμονα τον καιρό να είναι πάντα μπονάτσα, και την θάλασσα ήρεμη και ακίνητη σαν να τιμά την μνήμη του Αγίου.
Όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Νίκου Ψιλάκη Μοναστήρια και ερημητήρια της Κρήτης, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Παναγία.
Άσχετα από τις προσωπικές θρησκευτικές πεποιθήσεις του καθενός, μπορώ να εγγυηθώ πως τα εκκλησάκια της περιοχής μέσα από την λιτότητα και την φτωχική διακόσμηση εκπέμπουν απίστευτο δέος και όταν τα επισκέπτεσαι η περιρρέουσα ατμόσφαιρα σε κάνει να νομίζεις πως συνομιλείς με το Θεό.
