Δευτερότοκος γιος του Ελευθερίου Βενιζέλου, γεννήθηκε στα Χανιά στις 3 Νοεμβρίου 1894. Μετά την περάτωση των γυμνασιακών του σπουδών, το 1911, εισήχθη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και εξήλθε με το βαθμό του ανθυπολοχαγού του Πυροβολικού. Παραιτηθείς του στρατεύματος, εξελέγη βουλευτής Χανίων στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920.
Όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος αποχώρησε από την Ελλάδα, τον ακολούθησε στη Νίκαια της Γαλλίας. Μετά την επάνοδό του το 1922 επανήλθε στο στράτευμα και διορίσθηκε στρατιωτικός ακόλουθος στο Παρίσι, όπου παρέμεινε επί οκταετία, αποστρατευθείς με τον βαθμό του Συνταγματάρχη. Το 1936, μετά το θάνατο του Εθνάρχη, εξελέγη στη διοικούσα επιτροπή του Κόμματος των Φιλελευθέρων.
Στον πόλεμο του 1940 ζήτησε να καταταγεί, όμως, η αίτησή του δεν έγινε δεκτή. Στις 7 Μαΐου 1943 ανέλαβε το Υπουργείο Ναυτικού στην εξόριστη ελληνική κυβέρνηση του Εμμανουήλ Τσουδερού στην Αίγυπτο. Μετά την παραίτηση Τσουδερού ανέλαβε την πρωθυπουργία στις 10 Απριλίου 1944 κι αφού κατέστειλε εντός τριημέρου το κίνημα του Ναυτικού, παραιτήθηκε στις 26 Απριλίου του ιδίου χρόνου για να σχηματισθεί η κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, στην οποία παρέμεινε ως αντιπρόεδρος ως τον Αύγουστο του 1944.
Μετά την απελευθέρωση επανήλθε στην Ελλάδα και στις 30 Αυγούστου του 1945 ανακηρύχθηκε υπαρχηγός των Φιλελευθέρων, με αρχηγό τον Θεμιστοκλή Σοφούλη. Τον Φεβρουάριο του 1946 το Κόμμα των Φιλελευθέρων διασπάται και ο Σοφοκλής Βενιζέλος ηγείται του Κόμματος των Βενιζελικών Φιλελευθέρων, ενώ στις πρώτες μετακατοχικές εκλογές, ένα μήνα αργότερα, κατέβηκε ως υποψήφιος με τον κόμμα ΕΠΕ (Εθνική Πολιτική Ένωσις), μαζί με τους Γεώργιο Παπανδρέου και Παναγιώτη Κανελλόπουλο.
Οι Φιλελεύθεροι επανενώνονται ένα χρόνο αργότερα και ο Σοφοκλής Βενιζέλος γίνεται υπαρχηγός και από το Νοέμβριο του 1948 αρχηγός. Από τον Αύγουστο του 1950 ως τον Οκτώβριο του 1951 σχημάτισε τρεις διαδοχικές κυβερνήσεις, σε συνεργασία με τον Γεώργιο Παπανδρέου, ως πρωθυπουργός και Υπουργός Εξωτερικών.
Στην κυβέρνηση Πλαστήρα (1951 – 1952) μετείχε ως αντιπρόεδρος και αναπλήρωσε τον Πλαστήρα μετά την ασθένειά του (11 Μαρτίου 1952). Διαπραγματεύτηκε την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ και αποδέχθηκε τη συμμετοχή της χώρας στον πόλεμο της Κορέας. Το 1954, μετά την εκλογική επικράτηση του στρατάρχη Παπάγου, αποσύρθηκε από την πολιτική, αλλά επανήλθε όταν ίδρυσε την Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση, διαφωνώντας με τον Γεώργιο Παπανδρέου.
Στις εκλογές του 1956 το κόμματα του συγκέντρωσε 46 έδρες και ο ίδιος εκλέχτηκε βουλευτής Δωδεκανήσων. Το 1958 υπήρξε συνιδρυτής της Ενώσεως Κέντρου, αφού εξομάλυνε στις σχέσεις του με τον Γεώργιο Παπανδρέου. Μετά το 1961 διαφώνησε με τον Γεώργιο Παπανδρέου, φλέρταρε με την ΕΡΕ, αλλά γρήγορα εξομάλυνε τις σχέσεις του με τον «Γέρο της Δημοκρατίας».
Μετά την εκλογική νίκη της Ενώσεως Κέντρου γίνεται αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών.
Ιστορικό θανάτου
Το απόγευμα της παραμονής του θανάτου του, ακριβώς 10 ημέρες πριν τις εκλογές που χάρισαν τη συντριπτική πλειοψηφία στην Ένωση Κέντρου, ο Σοφοκλής Βενιζέλος την ώρα που εκφωνούσε πολιτικό λόγο στον λαό των Χανίων αισθάνθηκε μια ελαφρά αδιαθεσία με δύσπνοια που ξεπέρασε με χάπια και νερό. Συνέχισε όμως την ομιλία του, με το πέρας της οποίας κατευθύνθηκε στη Σούδα όπου τον ανέμενε το Ε/Γ Α/Π ΕΛΛΑΣ με το οποίο και πραγματοποιούσε την περιοδεία του στην Κρήτη. Στις 21.00 δόθηκε επί του πλοίου γεύμα και στις 23.00 το πλοίο αναχώρησε για Πειραιά.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα ζήτησε επειγόντως από τον καμαρότο, που τον αντίκρισε χλωμό με έντονη δύσπνοια, τον γιατρό του, καρδιολόγο Γ. Καρούζο, που τον συνόδευε στην περιοδεία. Ο γιατρός αντιλήφθηκε ότι είχε οξύ πνευμονικό οίδημα και προσπάθησε να το αντιμετωπίσει με ενέσεις, ωστόσο παρά τις προσπάθειές του ο μεγάλος πολιτικός κάποια στιγμή έχασε τις αισθήσεις του και πέθανε. Το πλοίο αμέσως άλλαξε πορεία και επέστρεψε στη Σούδα. Στο ημερολόγιο Γέφυρας του πλοίου ο Πλοίαρχος προέβη στη λακωνική καταχώρηση:
-“01.05 της Παρασκευής 7ης Φεβρουαρίου 1964. Επί του πλοίου και καθ΄ ον χρόνον επεστρέφαμεν εις Πειραιά εκ Χανίων, απεβίωσε ο κ. Σοφοκλής Βενιζέλος. Εις τον ασθενήσαντα αρχηγόν, παρέσχε τας πρώτας βοηθείας ο προσωπικός του ιατρός κ. Καρούζος”. Στο ιατρικό ανακοινωθέν γράφτηκε απλώς ότι “ο πρόεδρος έφυγε από βαρύτατο κολάπσους και εκ κοιλιακής μαρμαρυγής”.
Το μεσημέρι της επομένης ο Σοφοκλής Βενιζέλος κηδεύτηκε στο Ακρωτήρι Χανίων, ακριβώς δίπλα στον πατέρα του, ενώ ολόκληρη η Κρήτη είχε βυθιστεί στο πένθος. Στην κηδεία του, τον ασθενούντα Βασιλέα Παύλο εκπροσώπησε ο διάδοχος τότε Κωνσταντίνος.
ΠΗΓΗ: sansimera.gr – el.wikipedia.org
