Η έκφραση «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» αποδίδεται στον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Χαρίλαο Τρικούπη, ο οποίος υποτίθεται πως τη χρησιμοποίησε κατά τη διάρκεια ομιλίας του στη Βουλή, μια ημέρα σαν σήμερα, στις 10 Δεκεμβρίου του 1893!
Με τη φράση αυτή ο Τρικούπης αναφερόταν στην κάκιστη οικονομική κατάσταση του κράτους και την αδυναμία του να αποπληρώσει το δημόσιο χρέος του. Η Κυβέρνησή του κήρυξε πτώχευση, η οποία και επέφερε την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου σε βάρος της Ελλάδας.
Ο «φορομπήχτης» Τρικούπης
Ο Χαρίλαος Τρικούπης έγινε πρώτη φορά πρωθυπουργός της Ελλάδας στις 27 Απριλίου του 1875 και για τα επόμενα 20 χρόνια ήταν ο κυρίαρχος στο πολιτικό σκηνικό. Μεγάλοι του αντίπαλοι θα είναι αρχικά ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος και στη συνέχεια ο «λαϊκιστής» Θεόδωρος Δηλιγιάννης, που εκπροσωπούσαν τα «παλιά τζάκια». Ο Τρικούπης θα παραμείνει στο τιμόνι της χώρας για περίπου 11 χρόνια, γεγονός που τον καθιστά έναν από τους μακροβιότερους πρωθυπουργούς της Ελλάδας.
Κατά τη διάρκεια της εξουσίας του θα θέσει σε εφαρμογή ένα ευρύ μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα στους τομείς της γεωργίας, της φορολογίας και της άμυνας, καθώς και ένα πολυδάπανο πρόγραμμα έργων υποδομής, το οποίο περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία σιδηροδρομικού δικτύου και τη διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου. Στα σχέδιά του περιλαμβανόταν επίσης η ζεύξη Ρίου – Αντιρρίου, ένα έργο που άργησε… λίγο να υλοποιηθεί καθώς τελικά εγκαινιάστηκε το 2004!
Το πρόγραμμα του Τρικούπη ήταν φιλόδοξο. Υπερβολικά φιλόδοξο για την οικονομία της Ελλάδας η οποία προφανώς και δεν το άντεξε. Η χώρα δε θα μπορέσει να αποπληρώσει τα δυσβάστακτα χρέη της, ο λαός θα δυσαρεστηθεί, ο Τύπος θα αποκαλεί τον Τρικούπη «φορομπήχτη» και τελικά το μοιραίο της χρεοκοπία δεν αποφεύχθηκε.
Ειπώθηκε ή όχι; Και αν ειπώθηκε πώς ειπώθηκε
Όσο ιστορική και… «πιασιάρικη» και αν είναι η συγκεκριμένη έκφραση αμφισβητείται πως χρησιμοποιήθηκε από τον Τρικούπη στην ομιλία του, καθώς από τα πρακτικά της Βουλής δεν προκύπτει κάτι τέτοιο. Υπάρχουν, όμως, πολλοί που ορκίζονται πως τον άκουσαν να τη λέει! Μια από αυτές τις μαρτυρίες είναι του Ανδρέα Συγγρού ο οποίος στα απομνημονεύματά του αναφέρει πως άκουσε εκείνη την μέρα τον Τρικούπη να προφέρει τη φράση αυτή στην ομιλία του. Άλλοι πολιτικοί της εποχής, ωστόσο, αναφέρουν πως η φράση ελέχθη κανονικά από τον τότε πρωθυπουργό αλλά όχι μέσα στην ολομέλεια της βουλής ή όχι κατά τη διάρκεια της ομιλίας του Τρικούπη!
Πιθανότατα, ωστόσο, αυτή η στάση πράγματι ειπώθηκε. Και ειπώθηκε στη βουλή. Αλλά όχι στην διάρκεια της ομιλίας του προς το Σώμα. Ο Χαρίλαος Τρικούπης, λοιπόν, την είπε «εν τη ρύμη του λόγου» του, αναφέροντας «εν παρόδω» στις αναγκαίες προς τους δανειστές διαπραγματεύσεις, που πίεζαν απροκάλυπτα τον οικονομικό έλεγχο της Ελλάδας, «ότι πρέπει να λαλήσωμεν προς αυτούς επτωχεύσαμεν δυστυχώς» κ.λπ.
Όπου και όπως κι αν ειπώθηκε η αντιπολίτευση δεν έχασε την ευκαιρία και, όπως ήταν φυσικό, εκμεταλλευόμενη κομματικά τη φράση αυτή εμφάνισε τον πρωθυπουργό να κηρύσσει με αυτήν επίσημα από του βήματος της Βουλής τη χρεωκοπία της Ελλάδας. Τη θέση αυτή υιοθέτησαν και όλα σχεδόν τα έντυπα της εποχής σε σημείο απογοητεύτηκαν ακόμα οι οπαδοί του Χ. Τρικούπη.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως παρόμοια φράση, ελαφρά παραλλαγμένη, χρησιμοποίησε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν είπε το «τελικώς επτωχεύσαμεν» τον Μάιο του 1932, η κυβέρνησή του θα κηρύξει για άλλη μια φορά πτώχευση της Ελλάδας, κάτω από το υψηλό χρέος του εξωτερικού δανεισμού, επικαλούμενος ακόμη και τη Μικρασιατική Καταστροφή, που είχε σημειωθεί δέκα χρόνια πριν, αλλά και τη διεθνή οικονομική ύφεση από το Κραχ του 1929, ενώ στην πραγματικότητα ήταν συσσώρευση πολλών χρεών μαζί από την αρχή του αιώνα.
Πηγή: reader.gr
