Με αφορμή την παρουσίαση του καινούργιου βιβλίου του
«Λαϊκές Τελετουργίες στην Κρήτη – Έθιμα στον κύκλο του χρόνου»
στη Βιβλιοθήκη του Δημοτικού Σχολείου Πετροκεφαλίου, ο Κρητικός συγγραφέας ξετυλίγει τη μνήμη της. Άνθρωποι και τόποι, ιστορίες και αφηγήσεις, ένας πολιτισμός που αναμετράται με τον εαυτό του.
Η σχέση του Νίκου Ψιλάκη με τον κάμπο της Μεσαράς χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και ακόμη πρωτύτερα, όταν γνωρίστηκε με τη Μεσαρίτισσα σύντροφο της ζωής του. Νεαρός ερευνητής ακόμη αρχίζει να καταγράφει μνήμες και να αναζητά πολιτισμικά και ιστορικά τεκμήρια δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε τελετουργίες και έθιμα που είχαν αρχίσει να υποχωρούν από τις αρχές του 20ου αιώνα , όπως ο περίφημος Μαγιολύτης ή Σαρανταδέντρι, εθιμικό παρασκεύασμα της με πλούσια συμβολικά συμφραζόμενα σήμερα ( ξεχασμένο ), οι ιερές διαδρομές των ανθοφόρων, οι εντυπωσιακές σε μορφολογικές τοπικές αποκριτικές μάσκες, οι λιτανείες, τα έθιμα του παραγωγικού κύκλου με έμφαση στις τελετουργικές πρακτικές της εντατικής μέσης σιτοκαλλιέργειας κ.α. Πολλές από τις εθιμικές αυτές πρακτικές έχουν τις ρίζες τους σε πολύ μακρινές εποχές, στα αρχαϊκά, τα κλασικά, τα βυζαντινά χρόνια.
Η προσπάθεια καταγραφής άγνωστων ή ολιγότερο γνωστών πτυχών του παραδοσιακού πολιτισμού σε συνάρτηση με τον ρόλο της κοινωνικής μνήμης συνδυάστηκε με εκτεταμένες μελέτες του ιστορικού και κοινωνικού πλαισίου.
Η νεοσύστατη, αλλά ήδη πλούσια, βιβλιοθήκη του Πετροκεφαλίου προσκάλεσε τον γνωστό συγγραφέα για μια βραδιά – μέθεξη στον παραδοσιακό μας πολιτισμό ζητώντας από το ίδιο να εστιάσει στα τελετουργικά έθιμα του αγροτικού χώρου ως δομικά στοιχεία της πολιτιστικής μας ταυτότητας και παράλληλα να αναφερθεί στη σχέση της λογοτεχνίας. . με την ιστορία και τη λαϊκή παράδοση (ο ίδιος έχει τιμηθεί – μεταξύ των άλλων – και με λογοτεχνικό βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τη συμβολή του στην ιστορική μυθιστοριογραφία). Έχει συναντήσει, άραγε, τοπικούς ήρωες σε αυτή τη διαδρομή του; Και ποιους;
Την απάντηση που μας έδωσε ο ίδιος την Παρασκευή 16 Φεβρουαρίου, στις 6 το απόγευμα, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δημοτικού Σχολείου Πετροκεφαλίου!
