Κείμενο – Φωτογραφία : Γεώργιος Χουστουλάκης
Παλιά η Κυριακή, ήταν μέρα ξεχωριστή για τους Κρητικούς, μέρα ξεκούρασης, μέρα χαράς και ξεγνοιασιάς, και σε δουλειές όπως το μάζεμα της ελιάς, το θέρος το τρύγος κλπ δεν πήγαιναν.
Πήγαιναν στην εκκλησία να ακούσουν τον θείο λόγο, έκαναν μια επίσκεψη στον γέροντα πατέρα και μητέρα, και μετά καθόταν στο σπιτάκι τους να ξεκουραστούν, ή πήγαιναν οι άνδρες στο καφενείο να παίξουν καμιά πρέφα!
Αλλά και στο σπίτι πάλι, κάποιες μικροδουλειές ή μικρές ασχολίες, πάλι δεν τις έκαναν, κι αν τους ρωτούσες γιατί, θα σου απαντούσαν:
«Εμείς παιδί μου ετσά τα βρήκαμε από τους γονέους μας και ετσά τα συνεχίζουμε» ή «Ετσά το βρήκαμε, ετσά το λαλούμε»!
Αφήνοντας να εννοηθεί, πως είτε ήταν σωστά είτε λάθος, σαν παράδοση και μόνο, έπρεπε να τα τηρήσουν . Αυτό γιατί πίστευαν στη σοφία και τις συμβουλές των παλιών, και δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν ποιες ήταν οι σοφίες και ποιες οι δεισιδαιμονίες.
Κάποιες δουλειές η ασχολίες όμως, είχαν να κάνουν με προλήψεις, και από γενιά σε γενιά μάθαιναν οι νέοι από τους παλιούς ποιες είναι αυτές για να τις αποφεύγουν και εκείνοι μην τυχόν «τους βρει κανένα κακό», μια το έλεγε η παράδοση!
«Ήταν κακό», έλεγαν «να το κάνεις αυτό την Κυριακή, και αν εσύ τελικά το κάνεις, αυτό δεν θα σου βγει σε καλό»!
Έτσι ποτέ την Κυριακή δεν ζυμώνανε.
Ποτέ την Κυριακή δεν έπλεναν ρούχα.
Ποτέ δεν σκουπίζανε το σπίτι Κυριακάτικα.
Ποτέ δεν ράβανε, η μπαλώνανε, και δεν πλέκανε γενικά.
Ποτέ δεν σιδερώνανε την Κυριακή.
Ποτέ δεν υφαίνανε στον αργαλιό, αλλά ούτε και έκλωθαν την κλωστή στο αδράχτι.
Ποτέ την Κυριακή δεν έκοβαν τα μαλλιά τους.
Ποτέ την Κυριακή δεν λουζόταν.
Πάντα είχαν για όλα αυτά και μια εξήγηση γιατί δεν έπρεπε!
«Αν λουζόσουν» έλεγαν «την Κυριακή ή αν έκοβες τα μαλλιά σου, μια μέρα αυτά θα σου πέσουν»!
Ποτέ την Κυριακή δεν έκοβαν τα νύχια τους.
«Αν τα κόψεις» έλεγαν «θα βγάλεις παρανυχίδες»!
Κυριακή δεν πήγαιναν ποτέ για χοχλιούς, αλλά κι αν πήγαιναν, μάζευαν μονάχα όσους θα έτρωγαν εκείνη την ημέρα! Ποτέ δεν θα φύλαγαν και μερικούς για την επ’ αύριο η να έχουν και τις άλλες μέρες.
«Ακόμα κι αν βρεις πολλούς χοχλιούς», έλεγαν, «αυτοί θα σου χαλάσουν»!
Ποτέ την Κυριακή δεν πήγαιναν για βρούβες η λαψανίδια.
Κι αν πήγαιναν, η παράδοση πάλι έλεγε να μαζέψουν μόνο όσα χρειαζόταν να φάνε εκείνη την ημέρα!
Αν πάλι βρεις περισσότερα, έλεγαν, για να έχεις, αυτά θα βρωμίσουν!
Γενικά πήγαιναν σε δουλειά για να προμηθευτούν κάτι, αυτό ήταν μονάχα ότι ήταν να καταναλώσουν εκείνη την ημέρα της Κυριακής!
Βέβαια, τούτα τα περίεργα συνέβαιναν παλιά, γιατί σήμερα, κυρίως οι νεότεροι δεν τα πιστεύουν όλα αυτά, και ως εκ τούτου δεν τα εφαρμόζουν κιόλας, και η Κυριακή έγινε πια μια μέρα σχεδόν σαν τις άλλες!
Όμως φτάνει να ρωτήσει κανείς έναν παλαιότερο για να βεβαιωθεί για του λόγου το αληθές , το τι συνέβαινε τότε σαν τα προαναφερόμενα, και ίσως ακόμα περισσότερα που μας διέφυγαν…
