Γράφει ο Γκάρεθ Όουενς*
«Είναι πράγματι η πρώτη φορά που επιχειρώ να προσφέρω μια «ποιητική μετάφραση» του Δίσκου της Φαιστού. Ό,τι, δηλαδή, ο Σεφέρης αποκαλούσε ως μεταγραφή και ο Ελύτης ως δεύτερη γραφή. Πέρσι στο ΕΚΕ/ΕΚΤ, μετά από μια δεκαετία μελέτης, προσπάθησα να δώσω μια «εξήγηση» για το τι μπορεί να σημαίνουν περισσότερες από τις μισές λέξεις του Δίσκου της Φαιστού.
Αυτός ήταν και ο στόχος που είχα θέσει στον εαυτό μου, δηλαδή ότι δεν θα επιχειρούσα μια «ανάγνωση» του Δίσκου της Φαιστού σε κοινό, αν δεν πίστευα πραγματικά ότι θα καταλάβαινα πάνω από το μισό του μινωικού κειμένου, που «γράφτηκε» πριν από 37 αιώνες. Μετά και την όμορφη απόδοση της φωνής του Δίσκου Φαιστού από τη Δέσποινα Χιωτίδου, ήμουν βαθύτατα συγκινημένος από το ενδιαφέρον και την ενθάρρυνση ειδικών και μη και έτσι αποφάσισα να προσπαθήσω περαιτέρω. Πρόκειται για ένα τεράστιο βάρος ευθύνης, και υπόσχομαι να δώσω ό,τι καλύτερο μπορώ. Ο Νίκος Καζαντζάκης είχε πει ότι «είναι μεγάλη ευθύνη να είσαι Κρητικός».
Κατά τη γνώμη μου να είσαι «φιλότιμος» (δηλαδή «σωστός») και «φιλόξενος», δυο αγαπημένες μου λέξεις. Ήρθα στην Κρήτη για έξι μήνες πριν από 30 χρόνια, με υποτροφία από το ΙΚΥ και την Ελληνική Πρεσβεία στο Λονδίνο και αυτή η «ποιητική μετάφραση» είναι ένα μικρό ευχαριστώ, ένα αντίδωρο προς την Ελλάδα για ό,τι έχω λάβει μέσα σε αυτά τα 30 χρόνια φιλοξενίας στη Μεγαλόνησο της Κρήτης: οικογένεια, υγεία, καριέρα στη διεθνή εκπαίδευση με το ERASMUS+ στο Τ.Ε.Ι. Κρήτης (σήμερα Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο), ακαδημαϊκή έρευνα για τη Μινωική Αρχαιολογία, την Επιγραφική και τη Γλωσσολογία, με αυτή τη σειρά…».
Τι δείχνει ο Δίσκος της Φαιστού;
«Ο Δίσκος της Φαιστού περιλαμβάνει εξήντα μία λέξεις σε δεκαοχτώ στίχους με ομοιοκαταληξία και στις δύο πλευρές του, την Α πλευρά και την Β πλευρά. Έξι εκ των λέξεων αναφέρονται στο Φως ενώ άλλες έξι αναφέρονται στη Δύση του Φωτός.
Τρεις λέξεις αναφέρονται στην Κυοφορούσα Θεά και άλλες δέκα κάνουν λόγο για τη Θεά με διαφορετικά επίθετα. Μία πρόταση αναφέρεται στην Αφαία (Δίκτυννα), τη Θεά του Τοκετού. Η Α πλευρά του Δίσκου κάνει λόγο για την Κυοφορούσα Θεά που λάμπει και η Β πλευρά περιλαμβάνει μία πρόταση με στίχους, δίστιχα με ομοιοκαταληξία και σονέτα με ποιητική παρήχηση, που αναφέρονται στη Θεά που δύει.
Προφανώς, γίνεται αναφορά στη Δύση της Αστάρτης, Αφροδίτης, Αφαίας και Δίκτυννας στην Πάφο, Φαιστό και Φαλάσαρνα. Εξ ου και Αφροδίτη, Άστρο της Αυγής και Αποσπερίτης. Ο Δίσκος της Φαιστού είναι ένας Μινωικός Λυρικός Ύμνος προς τη Θεά και φέρει ένα σπουδαίο μήνυμα από την Εποχή του Χαλκού, 37 αιώνες πριν.».
* Ο Γκάρεθ Όουενς είναι συντονιστής του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου για το πρόγραμμα «Έρασμος» και αναπληρωτής προϊστάμενος του Τμήματος Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων
