Μικρό αφιέρωμα στη μνήμη του Μακαριστού Μητροπολίτου Πέτρας και Χερρονήσου Νεκταρίου, που αυτές τις ημέρες συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από την Κοίμησή Του…
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ
Ο Αποστολικός Πατέρας της Εκκλησίας, Άγιος Πολύκαρπος Επίσκοπος Σμύρνης, γράφοντας στην Εκκλησία των Φιλίππων, αναφέρεται συν τοις άλλοις και στους Πρεσβυτέρους της και τους τονίζει και τα εξής χαρακτηριστικά :
«Ούτως ουν δουλεύσωμεν αυτώ μετά φόβου και πάσης ευλαβείας, καθώς αυτός ενετείλατο και οι ευαγγελισάμενοι ημάς απόστολοι και οι προφήται οι προκηρύξαντες την έλευσιν του Κυρίου ημών» – «Έτσι, λοιπόν, ας εργασθούμε για το Χριστό με φόβο και κάθε ευλάβεια, σύμφωνα με τα προστάγματα Του και εκείνα των Αποστόλων, που μας κήρυξαν το Ευαγγέλιο, και των Προφητών, που προείπαν την έλευση του Κυρίου μας»1.
Τι σημαίνει να υπηρετώ τον Θεό με φόβο, ρωτά ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος; Και απαντά : το να εκτελώ κάθε εντολή με φόβο και να την εφαρμόζω με συστολή, το να υποβάλλω τις δεήσεις στον Θεό με συντετριμμένη καρδία και φρόνημα ταπεινό.
Ο φόβος του Θεού είναι αρχή κάθε αρετής και βάση της μετανοίας και σπέρνεται στην καρδιά, όταν ο νους αποχωρισθεί τους περισπασμούς των παθών και των εγκοσμίων πραγμάτων και εγκατασταθεί στον φυσικό του χώρο, την καρδιά, σύμφωνα με τον Άγιο Ισαάκ τον Σύρο2.
Στην Παλαιά Διαθήκη αναφέρεται ότι ο φόβος του Θεού είναι αρχή σοφίας («αρχή σοφίας φόβος Κυρίου»3) , ότι είναι ανώτερος από κάθε αρετή («ουδέν κρείττον φόβου Κυρίου»4) , ότι είναι η ρίζα της σοφίας, η πηγή της ζωής, ο αιώνιος θησαυρός των αγαθών5.
Τον φόβο του Θεού, υποδεικνύει ο σοφός Ιεράρχης της Καισαρείας, ως μέσον παιδαγωγικό στην ζωή του κάθε χριστιανού, προκειμένου να επιτύχει τον αγιασμό του : «εάν ο φόβος του Θεού δεν μας διαπαιδαγωγεί στη ζωή μας, είναι αδύνατο να επιτύχουμε τον αγιασμό του σώματος»6.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος θα προσθέσει τη δική του αγιοπνευματική εμπειρία : «Όπου υπάρχει φόβος, εκεί υπάρχει τήρησις των εντολών. Όπου υπάρχει τήρησις των εντολών, εκεί γίνεται και κάθαρσις της σαρκός. Όπου όμως υπάρχει κάθαρσις, εκεί υπάρχει και θείος φωτισμός»7.
Και η χρυσή αηδόνα της Εκκλησίας, ο Ιερός Χρυσόστομος θα υποστηρίξει με έμφαση : «μέγα αγαθόν, ου το κεκτήσθαι χρήματα, αλλά το κεκτήσθαι φόβον Θεού και ευλάβειαν»8.
Τι σημαίνει όμως φόβος Θεού;
Ο γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ, η μεγάλη αυτή μορφή της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, απαντά μέσα από τη διδασκαλία του :
«Ο φόβος του Θεού δεν είναι ασθένεια, αλλά ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της αγάπης.
Φόβος σημαίνει να μη χάσουμε το Θεό, τον τόσο πολύτιμο και αγαπημένο και τόσο γλυκό για την ψυχή.
Φόβος να μη χάσουμε τη χάρη του Θεού.
Φόβος να μην απομακρυνθούμε από αυτήν την κατάσταση της παρουσίας του Θεού μέσα στο χώρο της καρδιάς μας.
Φόβος για τη σωτηρία μας.
Φόβος για τη σωτηρία των ψυχών του λαού του Θεού, υπέρ ων Χριστός απέθανε»9.
Αυτόν το φόβο του Θεού διέθετε και ο μακαριστός Μητροπολίτης Πέτρας, κυρός Νεκτάριος.
Τον έβλεπα πώς στεκόταν στο Ιερό Θυσιαστήριο, πώς πλησίαζε την Αγία Τράπεζα, πώς τελούσε τη Θεία Λειτουργία. Αυτές τις στιγμές ζούσε ζωντανή την παρουσία του Θεού και αισθανόταν ότι βρίσκεται ενώπιον του Θρόνου της Θείας Μεγαλωσύνης, συνομιλώντας με το Θεό και μεταφέροντας τα αιτήματα «υπέρ των ιδίων αμαρτημάτων και των του λαού αγνοημάτων».
Επιμελής στο λόγο του, προετοιμασμένος για το κήρυγμα και τη διδασκαλία, έτοιμος να δίδει λόγο «παντί τω αιτούντι», να στηρίζει, να οικοδομεί, να συμβουλεύει, να νουθετεί, να γίνεται «τοις πάσι τα πάντα», κατά την έκφραση του Αποστόλου Παύλου.
Σαν πρότυπο είχε πάντοτε τις μορφές των Αγίων, τη διδασκαλία και την παράδοση της Εκκλησίας, καθώς και τη μορφή του μακαριστού Γέροντός του, Αρχιεπισκόπου Κρήτης, κυρού Ευγενίου.
Έτσι τον έζησαν για λίγο οι άνθρωποι της Καστοριάς, στα Θυρανοίξια του μεγαλοπρεπούς Ναού του Αγίου Νικάνορος, εκπροσωπώντας τότε τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο.
Έζησε με το φόβο του Θεού.
Ιεράτευσε και αρχιεράτευσε με το φόβο του Θεού.
Έφυγε από το μάταιο κόσμο για την αιώνια Πατρίδα με το φόβο του Θεού.
Συμμετέχοντας καθημερινά στο Ποτήριο της Ζωής απάλυνε τον πόνο της σαρκός και ζητώντας συγγνώμη από όλους, πιασμένος δε από τα ιερά επιτραχήλια των πνευματικών του παιδιών και ιδιαιτέρως του Μητροπολίτου Ρεθύμνης κ. Ευγενίου, φτερούγισε για τη Βασιλεία των Ουρανών.
Αιωνία σου η μνήμη, Γέροντα Νεκτάριε.
Μας δίδαξες με τη ζωή σου το φόβο του Θεού.
Τώρα θα έχεις ακούσει τη μακαρία φωνή του Δεσπότου Χριστού : «ευ, δούλε αγαθέ και πιστέ· επί ολίγα ης πιστός, επί πολλών σε καταστήσω· είσελθε εις την χαράν του κυρίου σου»10.
Εύχου Γέροντα να την ακούσουμε κι εμείς.
1 Αγίου Πολυκάρπου Σμύρνης, Προς Φιλιππησίους VI,30. Βασ. Μουστάκη, Οι Αποστολικοί Πατέρες, έκδ. «Αστήρ» Αλ.&Έ. Παπαδημητρίου, Αθήνα 1986, σελ. 226-229.
2 Αγίου Ισαάκ Σύρου, Λόγος Α’ Περί αποταγής και μοναχικής πολιτείας.
3 Παροιμ. 1,7.
4 Σοφ. Σολ. 23,27.
5 Σοφ. Σολ. 1,11-21.
6 Μεγάλου Βασιλείου, Ομιλία εις τον ΛΓ’Ψαλμόν, ΕΠΕ 5, 222.
7 Αγ. Γρηγορίου Θεολόγου, Λόγος ΛΘ’Εις τα Άγια Φώτα, ΕΠΕ 5,84.
8 Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις Ανδριάντας ομιλία Β’, ΕΠΕ 31,664.
9 Ιερομ. Ραφαήλ Νόϊκα, Η καλλιέργεια του Πνεύματος, Εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσ/κη 2013, σελ. 129-130.
10 Ματθ. 25,21.
Πηγή: http://www.romfea.gr/
