Τους συμμετέχοντες στον ελαιοκομικό τομέα καθώς και τους καταναλωτές τους απασχολεί εάν η φετινή καλλιεργητική περίοδος θα συνοδευτεί με την ύπαρξη ή/και μη καρπού, είτε στις επιτραπέζιες είτε στις ελαιοποιήσιμες ποικιλίες. Βασική προυπόθεση για την ύπαρξη καρπού είναι η ανθοφορία.
 |
| Εικόνα 1. Στάδια ανάπτυξης των ανθέων της ελιάς που αντιστοιχούν στις ημερομηνίες δειγματοληψίας. Η περίοδος δειγματοληψίας περιλαμβάνει τη διαφοροποίηση των ανθέων από τους οφθαλμούς της ταξιανθίας και τα επόμενα στάδια μέχρι την αποκόλληση των αναπτυγμένων ανθέων. Παρουσιάζονται εικόνες ταξιανθιών (κάτω τμήμα της εικόνας) και μεμονωμένων ανθέων (επάνω τμήμα της εικόνα). Στάδια 1-6: Αναπτυσσόμενα άνθη κατά την προανθοφορία (26 έως 3 ημέρες πριν από την ανθοφορία). Στάδια 7-10: Ανθη κατά την περίοδο της ανθοφορίας (0 έως 3 ημέρες μετά την ανθοφορία). Τα στάδια b1-b3 αντιπροσωπεύουν τους οφθαλμούς της ταξιανθίας που συλλέχθηκαν 42, 36 και 32 ημέρες πριν από την άνθηση (Alagna et.al. 2016) |
Για την είσοδο της ελιάς στο στάδιο της ανθοφορίας θα πρέπει να πραγματοποιηθεί διακοπή της ληθαργικής περιόδου των οφθαλμών που επιτυγχάνεται με την κάλυψη των αναγκών ψύχους. Συγκεκριμένα, τους χειμερινούς μήνες οι θερμοκρασίες θα πρέπει να κυμαίνονται στους 10-13 οC σε συνεχόμενη περίοδο μέχρι να συμπληρωθούν περίπου 1500-2000 ώρες. Οι επιτραπέζιες ποικιλίες χρήζουν περισσότερες ώρες ψύχους συγκριτικά με τις ελαιοποιήσιμες. Οι ποικιλίες που επιζητούν μικρή περίοδο ψύχους, 16 οC, είναι: η Κορωνέικη, η Βαλανολιά, η Πατρών, η Μεγαρείτικη και η Λιανολιά Κερκύρας. Αντίθετα, μεγάλη περίοδος ψύχους, 10 οC, είναι : η Χονδρολιά Χαλκιδικής και η Κονσερβολιά (Αμφίσσης).
Οι καλλιεργητικές τεχνικές που αφορούν το κλάδεμα, την άρδευση, τη λίπανση επηρεάζουν την ανθοφορία. Το κλάδεμα την ελιάς αν είναι αυστηρό επάγει τη βλαστική ανάπτυξη και εντείνει το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας. Θα πρέπει να υπάρχει ισορροπία μεταξύ της κόμης του δένδρου και του ριζικού συστήματος.
Η ελιά χρήζει ικανοποιητικής έντασης ηλιακής ακτινοβολίας ώστε να σχηματιστούν οι ανθοταξίες ενώ σε περιπτώσεις σκίασης μειώνονται οι ανθοταξίες καθώς και το ποσοστό τέλειων και ατελών ανθέων.
Η έλλειψη άρδευσης την περίοδο της διαφοροποίησης των ανθοφόρων οφθαλμών δύναται να επιφέρει μείωση των ανθοταξιών, εκφυλισμό της ωοθήκης και των σπερματικών βλαστών, αυξημένη παραγωγή στημονοφόρων ανθέων, συνεπώς ατελή άνθη που συνεπάγεται μειωμένη καρπόδεση και καρποφορία. Η ύπαρξη νερού βοηθά στη διαφοροποίηση των οφθαλμών ειδικά την περίοδο Μάϊο-Ιούνιο όπου δίνεται το σήμα για την ανθική επαγωγή ώστε μετά από περίπου 10-11 μήνες να ανθίσει η ελιά. Η ανάγκη νερού είναι εξίσου σημαντική και την περίοδο Ιανουάριο-Μάρτιο η οποία διαφοροποιείται τόσο με την ποικιλία αλλά και με την περιοχή. Την περίοδο αυτή, στη χώρα μας, δε συναντάμε έλλειψη βροχοπτώσεων, αν όμως συμβεί τότε ίσως να αποτελεί και το βασικό αίτιο της ακαρπίας.
Τα θρεπτικά στοιχεία θα πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία διότι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προτροπή σχηματισμού ανθικών καταβολών. Η αυξημένη συγκέντρωση του αζώτου προάγει τη βλαστική αύξηση με αποτέλεσμα τη μείωση της ανθοφορίας. Ιδανική θερμοκρασία κατά την περίοδο της άνθησης θεωρούνται οι 18-20 oC.
Τα άνθη είναι ευαίσθητα σε ξηρό και θερμό άνεμο, στις υψηλές θερμοκρασίες, άνω των 30 oC, διότι η γύρη ξηραίνεται ενώ στις έντονες βροχοπτώσεις η γύρη ξεπλένεται. Είναι ευαίσθητα στην ομίχλη, στον παγετό, σε εντομολογικούς εχθρούς (πυρηνοτρήτης, βαμβακάδα ή ψύλλα) ή/και σε ασθένειες (γλοιοσπόριο).
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η φυλλόπτωση, τα αίτια της οποίας είναι πολλά όπως ασθένειες (γλοιοσπόριο, κερκόσπορα), παγετός κ.α. Η φυλλόπτωση πριν τα τέλη του Φεβρουαρίου οδηγεί στην παρεμπόδιση σχηματισμού ανθοταξιών και την έκπτυξη νέας βλάστησης, ενώ στα τέλη Μαρτίου δύναται να επηρεάσει ανάλογα με τις προυπάρχουσες συνθήκες καθώς και αυτές που έπονται και ανάλογα βεαβίως και την ποικιλία.
Στην Ελλάδα, τη φετινή καλλιεργητική περίοδο γενικότερα, υπήρξε πρωίμιση της ανθοφορίας και ο χειμώνας ήταν οριακά επαρκής. Το μικρόκλιμα της κάθε περιοχής και η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την ανθοφορία.
Πηγές :
- Ρούσσος Πέτρος, παραδόσεις μαθημάτων, Διαφοροποίηση οφθαλμών-Καρπόδεση-Ανάπτυξη καρπού
Πηγή φωτογραφιών :
- https://olisdesplugacalba.com/en/the-blossoming-of-the-olive-tree/
-
Alagna F., Cirilli M., Galla G., Carbone F., Daddiego L., Facella P., Lopez L., Colao C., Mariotti R., Cultrera N., Rossi M., Barcaccia G., Baldoni L., Muleo R., Perrotta G. (2016). Transcript Analysis and Regulative Events during Flower Development in Olive (Olea europaea L.). PLOS ONE | DOI:10.1371/journal.pone.0152943 April 14, 2016
Επιμέλεια και παρουσίαση του άρθρου από τον ΥΔ Σώτηρα Μάριο-Ιωάννη MSc Γ.Π.Α.
Πηγή: olivenews.gr
