Γράφει ο Στέλιος Πρατικάκης
Πριν λίγες ημέρες (17 έως 20 Ιανουαρίου 2024), το Υπουργείο Τροφίμων και Γεωργίας της Γερμανίας, διοργάνωσε το Παγκόσμιο Φόρουμ για τα Τρόφιμα και τη Γεωργία (Global Forum for Food and Agriculture). Υπουργοί γεωργίας 61 εθνών (μεταξύ αυτών και ο Έλληνας υπουργός) και περίπου 2.000 διεθνείς προσκεκλημένοι (εμπειρογνώμονες, ειδικοί, επιστήμονες και από την κοινωνία των πολιτών), συναντήθηκαν στο Βερολίνο και συζήτησαν (υπό την προεδρία του Γερμανού Υπουργού Γεωργίας Τζεμ Έζντεμιρ, από το Κόμμα των Πρασίνων) για τα συστήματα τροφίμων του μέλλοντός μας, δηλαδή την ανάγκη μετασχηματισμού των συστημάτων γεωργίας και τροφίμων προς τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα και την εφαρμογή της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Μετά τις συζητήσεις των υπουργών (που τις θεώρησαν εις βάθος και επιτυχημένες), τα Πάνελ Υψηλού Επιπέδου και Συζήτηση Υψηλού Επιπέδου (των εμπειρογνωμόνων), την τελευταία ημέρα της διάσκεψης, οι 61 υπουργοί ενέκριναν ένα κοινό πολιτικό ανακοινωθέν 53 σημείων. Διαβάζοντας τα σημεία αυτά, βρίσκουμε πολλά ζητήματα με τα οποία συμφωνούμε. Μερικά από αυτά, μεταξύ άλλων είναι:
Σημείο 20. Αναγνωρίζουμε ότι η οικογένεια των οσπρίων προσφέρει διάφορα οφέλη, όπως η ικανότητά τους να σταθεροποιούν το άζωτο, να βελτιώνουν την υγεία του εδάφους και να βελτιώνουν την παροχή τοπικών ζωοτροφών. Ταυτόχρονα, μπορούν να συμβάλουν σε μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή ως πηγή πρωτεΐνης.
Σημείο 12. Θα προωθήσουμε τοπικά προσαρμοσμένες, βιώσιμες μεθόδους παραγωγής, φυτικές ποικιλίες, καθώς και τοπικά παραγόμενα τρόφιμα για να βελτιστοποιήσουμε την παραγωγή και τους κύκλους θρεπτικών συστατικών και να βελτιώσουμε την προσφορά προσιτών, φρέσκων και ποικίλων τροφίμων,
Σημείο 15. Αναγνωρίζουμε τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν οι αγρότες μικρής κλίμακας, οι αυτόχθονες πληθυσμοί και οι τοπικές κοινότητες για την προστασία, τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση της βιοποικιλότητας.
Σημείο 17. Αναγνωρίζουμε επίσης την ανάγκη βελτίωσης της ολοκληρωμένης διαχείρισης του νερού και των πρακτικών σε επίπεδο λεκάνης απορροής, συμπεριλαμβανομένης της αποδοτικότητας χρήσης του νερού, της διατήρησης και της υποδομής στη γεωργία. Προκειμένου να μετριαστεί η πίεση σε όλους τους επιφανειακούς και υπόγειους υδάτινους πόρους, θα προωθήσουμε τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων και την αποδοτική χρήση του νερού στη γεωργία. Υπογραμμίζουμε τη σημασία της διαφύλαξης των σπάνιων υδάτινων πόρων και της υποστήριξης των αγροτών και των παραγωγών τροφίμων στη βιώσιμη παραγωγή, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η απορροή και να συμβάλει στη διατήρηση και τη βελτίωση της ποιότητας του νερού.
Σημείο 24. Συμμεριζόμαστε την άποψη ότι οι αποδεδειγμένες προσεγγίσεις, οι καινοτομίες και οι τεχνολογίες προσανατολισμένες στη βιωσιμότητα πρέπει να εφαρμόζονται πιο ενεργά και να χρησιμοποιούνται σε μεγαλύτερη κλίμακα, απαιτώντας προσπάθειες δημιουργίας ικανοτήτων και ανάπτυξης δεξιοτήτων. Επαναλαμβάνουμε τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η βιοοικονομία στον μετασχηματισμό και τη βιωσιμότητα των συστημάτων αγροδιατροφής.
Σημείο 46. Αναγνωρίζουμε τον σημαντικό ρόλο των μικροϊδιοκτητών παραγωγών και των αγροτικών εργαζομένων καθώς και των τοπικών κοινοτήτων για βιώσιμα συστήματα τροφίμων.
Σημείο 4. Βλέπουμε τον κόσμο να ταράζεται από τις αλλαγές (κρίσεις) του κλίματος και της βιοποικιλότητας και τις σχετικές πιέσεις που ασκούν στη γεωργία και τα συστήματα τροφίμων. Απαιτείται ταχεία δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη μείωση της απώλειας βιοποικιλότητας.
Σημείο 6. Δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε επειγόντως τον απαραίτητο μετασχηματισμό προς πιο ανθεκτικά και βιώσιμα συστήματα γεωργίας και τροφίμων. Αναγνωρίζουμε την επιτακτική ανάγκη να ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας για την ενίσχυση και τον μετασχηματισμό των συστημάτων γεωργίας και τροφίμων για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και της διατροφής, την άμβλυνση της φτώχειας, την προώθηση της σταθερότητας και την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.
Σημείο 8. Ταυτόχρονα θα προσπαθήσουμε να μειώσουμε ουσιαστικά τις αρνητικές επιπτώσεις της γεωργίας και της παραγωγής τροφίμων στο περιβάλλον, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα και να ενισχύσουμε ουσιαστικά τις θετικές για την επίτευξη επισιτιστικής ασφάλειας μέσω βιώσιμης εντατικοποίησης, κυκλικής οικονομίας και αγροοικολογικών και άλλων καινοτόμων προσεγγίσεων. Παραδείγματα εφαρμόσιμων εργαλείων μπορεί να περιλαμβάνουν τεχνικές παραγωγής βιολογικής γεωργίας, αποτελεσματική αναπαραγωγή φυτών, ολοκληρωμένη διαχείριση γονιμότητας του εδάφους, αγροδασοκομία και λύσεις που βασίζονται στη φύση.
Σημείο 10. Δεδομένου ότι οι πολλαπλές κρίσεις απέδειξαν την εξάρτηση των χωρών από μεμονωμένες πηγές τροφίμων, τονίζουμε τη σημασία της προώθησης πιο διαφοροποιημένης τοπικής και περιφερειακής παραγωγής.
Στα παραπάνω σημεία αναδεικνύεται και επισημαίνεται η σημασία και η σπουδαιότητα των οσπρίων, της τοπικής παραγωγής, των τοπικών ομάδων και κοινοτήτων, της σωστής και αποδοτικής χρήσης του νερού, της βιοοικονομίας και της κυκλικής οικονομίας, της ανθεκτικότητας των οικοσυστημάτων, της μείωσης της απώλειας βιοποικιλότητας, της βιολογικής καλλιέργειας, της αγροοικολογίας και άλλων.
Στο κοινό ανακοινωθέν όμως, υπάρχουν και ζητήματα με τα οποία διαφωνούμε, ενώ υπάρχουν και σημαντικά ζητήματα που δεν αναφέρονται καθόλου, όπως η κοινωνικά υποστηριζόμενη γεωργία (ΚΥΓΕΩ), η πολυλειτουργικότητα, τα Γενετικά Τροποποιημένα τρόφιμα, οι βιομηχανίες τροφίμων, η βιοδυναμική και η φυσική καλλιέργεια κ.α.
Για τα ζητήματα αυτά στο επόμενο άρθρο.
