Η ιστορία κυριολεκτικά εκρηκτική. Είναι το επίκεντρο ανάμεσα σε Αμοργό και Σαντορίνη. Η εικόνα εντυπωσιακή και ενίοτε απόκοσμη, τα χρώματα μαρτυρούν το ηφαιστειακό παρελθόν. Το παιχνίδισμα των δελφινιών δεν είναι πια απλά μια ωραία εικόνα, προβληματίζει αν τα θηλαστικά αισθάνονται κάτι.
Παντού η οσμή του ηφαιστειακού παρελθόντος. Στα πλάνα με την έκρηξη του 1925, με τα πρωτόγονα μέσα της εποχής βλέπουμε τον καπνό να ανεβαίνει στον ουρανό. Η ηφαιστειακή τέφρα καλύπτει τα πάντα και οι ερευνητές κοιτούν με δέος.
Τα πλάνα έχει καταγράψει ο καθηγητής Γεωργαλάς και όση ώρα περνά τόσο το ηφαίστειο πυκνώνει τη δραστηριότητά του.
Και όμως αυτό δεν είναι εικόνα καταστροφής αλλά δημιουργίας:
-197 π.Χ.: Από ανύψωση του υπεδάφους σχηματίστηκε ένα νησί σε δύο στάδια.
-19 μ.Χ.: Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος αναφέρει ότι κατά την έκρηξη σχηματίστηκε ένα νέο νησί.
-46 μ.Χ: Σύμφωνα με τον Φιλόστρατο ήταν αυτή η έκρηξη που δημιούργησε, μεταξύ Θήρας και Θηρασίας, το νησί Θεία (σ.σ. σημερινή Παλαιά Καμένη)
-1573: Από την έκρηξη αυτήν σχηματίστηκε η Μικρή Καμένη.
-1707 – 1711: Κατά την έκρηξη αυτήν σχηματίστηκε το πρώτο τμήμα της Νέας Καμένης, που αργότερα ενώθηκε με τη Μικρή Καμένη.
-1866 – 1870: Είχε ως συνέπεια τον τετραπλασιασμό σχεδόν της Νέας Καμένης.
-1925 – 1926: Η οριστική ένωση της Μικρής Καμένης με τη Νέα Καμένη.
Την ίδια ώρα όμως που στο ακατοίκητο νησί δεν μπορεί να υπάρχει βεβαιότητα για το τι συμβαίνει κάθε ημέρα, το σίγουρο είναι πως υπάρχει μια ανάμνηση που δεν σβήνει και ας μην την έχει ζήσει κανείς από πρώτο χέρι. Είναι η έκρηξη ηφαιστείου στη Σαντορίνη του 1650.
«Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η έκρηξη του Κολούμπο θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη καταστροφή. Μερικές από τις μεγαλύτερες ωκεανογραφικές αποστολές του κόσμου το επισκέφτηκαν και η παρακολούθηση έχει αυξηθεί τα τελευταία 20 χρόνια. Ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά πλοία των ΗΠΑ, το σκάφος γεώτρησης JOIDES Resolution, ταξίδεψε στη Σαντορίνη για την πρώτη του αποστολή στη Μεσόγειο μεταξύ Δεκεμβρίου 2022 και Φεβρουαρίου 2023», γράφει το CNN.
Πρόκειται για μια έκρηξη που έγινε το 1650 σε απόσταση 5,6 χλμ. βορειοανατολικά από το ακρωτήριο Κολούμπο της Σαντορίνης. Η λάβα σχημάτισε νησί, το οποίο στη συνέχεια κατακρημνίστηκε, προκαλώντας τσουνάμι το οποίο έφθασε μέχρι τα τουρκικά παράλια.
Αμέτρητοι οι θάνατοι ανθρώπων και ζώων από τοξικά αέρια, ακόμα και σε απόσταση 80 χλμ. Ένα χρόνο πριν είχε αρχίσει η δραστηριότητα. Εκτιμήσεις λένε πως συνολικά χάθηκαν 300 ψυχές.