Του Μιχάλη Στρατάκη*
Δεν υπήρχε περίπτωση ν’ ανεβεί στη Σαλονίκη και να μη σμίξομε.
Συνήθως μου τηλεφωνούσε από βραδίς στην εφημερίδα για να με ενημερώσει για τον ερχομό του.
«Κανόνισε να φάμε το μεσημέρι μαζί, πες το και στους άλλους» μου ΄λεγε.
Και ήσανε οι «άλλοι» τις περισσότερες φορές οι ίδιοι.
Ο Πέτρος Πετράκης, στέλεχος της Αριστεράς και μόνιμη παρέα του Μανόλη Γλέζου, ο Στέλιος Παπαθεμελής, μόνιμος υπουργός του ΠΑΣΟΚ, ο Αντώνης Παρίσης, μόνιμος πρόεδρος των νεοδημοκρατικών οργανώσεων στη Σαλονίκη, και η αφεντιά μου.
Καμιά πολιτική συγγένεια δεν είχαμε με τον Μανόλη, μα μας έδενε μια καθαρή κι ανυστερόβουλη φιλία και πάνω απ’ όλα η επιθυμία μας να τον ακούσουμε και η επιθυμία του να μας ακούσει.
Συνήθως, στο εστιατόριο του Ρούλη, στην Παναγία Χαλκέων εσμίγαμε.
Μεσημέρι εξεκινούσαμε το μουχαμπέτι και μόνο σαν ενύχτωνε εσηκωνόμαστε από τις καρέκλες μας.
Τονε θυμούμαι σαν κι εδά τον Μανόλη Γλέζο.
Με το ίδιο πάντα γκρι σακάκι, το φθαρμένο, με τη φόδρα να φαίνεται από τις άκρες των μανικιών.
Με τα ακούρευτα μαλλιά του που εφτάνανε ίσαμε τους ώμους του, μα με το μουστάκι του πάντοτε καλοψαλιδισμένο.
Με την ανεπιτήδευτη απλότητα του, μα και με το πολύτιμο χάρισμα του να θέλει, να μπορεί και να ξέρει ν’ ακούει τους άλλους.
Πιστεύω πως ο Μανόλης πιότερο εκέρδιζε την ψυχή των συνομιλητών του με τον τρόπο που τους άκουγε, παρά με τον τρόπο που τους μίλαγε.
Εξαιρετικός ακροατής, γιαυτό και εξαιρετικός συνομιλητής.
Σε κάθε σμίξιμο μας, ένα θέμα κυριαρχούσε.
Ένα αποτελούσε την «ημερήσια διάταξη» και στην ανάλυση του, από όλους τους συνδαιτημόνες, εξαντλούνταν η συζήτηση.
Δεν θα ξεχάσω την ημέρα που εκουβεντιάζαμε το θέμα της εποχής, την δημοσιοποίηση και την επισημοποίηση από τον Αντρέα της σχέσης του με τη Δήμητρα.
Δεν το ξεχνώ, γιατί ο Μανόλης Γλέζος που περίμενε να μιλήσει τελευταίος, ήταν ο μόνος από τη συντροφιά που υπερασπίστηκε τον Αντρέα και την επιλογή του, όπως υπερασπίστηκε και τον τρόπο που εδιάλεξε για να την δημοσιοποιήσει.
«Ήταν αντρίκια στάση και να δείτε που στο τέλος θα τον οφελήσει πολιτικά, κι ας προεξοφλούν όλοι ότι αυτή η ιστορία θα ‘ναι και το πολιτικό του τέλος» ήταν η κεντρική ιδέα της τοποθέτησης του Μανόλη, για κείνο το ζέον θέμα της εποχής.
Όλοι εμείς οι υπόλοιποι, άλλη γνώμη είχαμε.
Εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτήν του Γλέζου.
Μέχρι και ο Στέλιος Παπαθεμελής, δεν έκρυψε την ενόχληση, αν όχι την απογοήτευση του, γι αυτή την κίνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.
Τελικά, η ιστορία εδικαίωσε τον Μανόλη Γλέζο.
Κανένα πολιτικό κόστος δεν είχε ο Αντρέας από κείνη την ιστορία.
Ίσως είχε άλλα κόστη, αλλά πολιτικό κόστος δεν είχε.
Σ’ εκείνες τις συνάξεις μας και σε πολλές άλλες περισσότερο προσωπικές, είχα την ευκαιρία και την μεγάλη τύχη να γνωρίσω τον Μανόλη Γλέζο.
Και σε κάθε συνάντηση μας, έπιανα τον εαυτό μου, όχι απλά να τον παρακολουθεί ή απλά να τον θαυμάζει, μα έκανε κάτι πολύ μεγαλύτερο:
Τον μελετούσε και εμάθαινε πολλά απ’ αυτή τη μελέτη.
Γιατί ο Μανόλης δεν ήτανε μόνο Αγωνιστής, ήτανε και μέγας Δάσκαλος.
Για κείνους που καταλαβαίνουνε και δε γροικούνε μόνο, για κείνους που θωρούνε και δεν ξανοίγουνε μόνο.
Σφαλίζω τα μάθια μου και τονε φέρνω ομπρός μου, και ασυναίσθητα σφίγγεται η απαλάμη της ζερβής χέρας μου σε γροθιά.
* Ο Μιχάλης Στρατάκης είναι Δημοσιογράφος από τις Γκαγκάλες της Μεσαράς
