Όταν επιλέγεις συνειδητά το επάγγελμα του νηπιαγωγού πρέπει να έχεις στο νου σου ένα και μόνο πράγμα, ως το βασικότερο όλων. Την ΑΓΑΠΗ.
Και δεν εννοώ την αγάπη για το επάγγελμά σου..εννοώ την απέραντη Αγάπη για το κάθε παιδί που περνά από τα χέρια σου.
Με μια πρώτη ανάγνωση νομίζω εύκολα μπορεί κάποιος να το καταλάβει και να το αποδεχτεί αυτό. Στην πράξη και στην ουσία της όμως, αυτή η Αγάπη δεν είναι ούτε αυτονόητη ούτε δεδομένη. Δεν είναι κάτι που χαρακτηρίζει όλες τις νηπιαγωγούς.
Πρώτα από όλα η Αγάπη.. δεν διδάσκεται. Δεν μαθαίνεται στο Πανεπιστήμιο, δεν βρίσκεις σχετικές «οδηγίες» σε κανένα σύγγραμμα. Κι ας είναι το Α και το Ω.
Νομίζω ότι καλός παιδαγωγός είναι εκείνος που πρώτα ξέρει να αγαπάει και μετά κοιτά την ύλη και τους τύπους. Αυτός που ξέρει οτι σαν την Αγάπη δεν υπάρχει άλλο μέσο διδασκαλίας. Γιατί μόνο μέσω της Αγάπης,βλέπεις οτι τα παιδιά κατορθώνουν να γίνουν μια δεμένη ομάδα μεταξύ τους. Μόνο μέσω της Αγάπης αποκτούν αυτοπεποίθηση κι εμπιστοσύνη και απελευθερώνονται. Και τότε με μαγικό τρόπο το καταφέρνετε μαζί και πετυχαίνουν και τους εκπαιδευτικούς στόχους. Μαθαίνουν ουσιαστικά, κάνοντας ταχεία γνωστικά άλματα και όλα αυτά μέσα σε κλίμα χαράς και ασφάλειας.
Αν είσαι συνάδελφος και το έχεις μέσα σου όλο αυτό που περιγράφω, το έχεις βιώσει ο ίδιος στην τάξη σου, τότε σου είναι ήδη γνωστά τα καθημερινά θαύματα αυτής της Αγάπης. Αν πάλι δεν το έχεις, σου έχει φανεί ήδη πολύ ρομαντικό το κείμενο και βιάζεσαι να το προσπεράσεις.
Κάθε μέρα, οι γονείς εμπιστεύονται στα χέρια σου, την ίδια τους τη ζωή, τα παιδιά τους. Είναι μικρά σε ηλικία, μαθητές ίσως και για πρώτη χρονιά. Αφήνουν το ασφαλές και οικείο περιβάλλον του σπιτιού τους, αποχαιρετούν τη μαμά στην είσοδο του σχολείου και μένουν εκεί, μαζί σου. Είσαι εκεί λοιπόν ως δάσκαλος αλλά και ως γονεϊκό υποκατάστατο. Μην το ξεχνάς αυτό.
Μην φοβηθείς ότι θα χάσεις το κύρος σου αν δώσεις τρυφερότητα στα παιδιά. Θα χρειαστεί να τους διδάξεις πώς να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, πώς να κάνουν φίλους, πώς να εκτιμούν τον ίδιο τους τον εαυτό. Θα βιώσουν εσωτερικές συγκρούσεις και θα χρειαστούν παρηγοριά. Θα «μαλώσουν» πάνω στο παιχνίδι. Μην μένεις μόνο στα λόγια και μη δίνεις έτοιμες λύσεις. Αγκάλιασέ τα. Πήγαινε κοντά τους και δείξε γνήσιο ενδιαφέρον σε ο,τι τα απασχολεί. Σταμάτα να κόβεις χαρτάκια ετοιμάζοντας τις χειροτεχνίες για αργότερα. Παρατήρησέ τα καθώς παίζουν (ή δεν παίζουν).. Χάρισέ τους ένα χαμόγελο όταν θα σε κοιτάξουν. Αυτό θα τα κάνει να νιώσουν οτι είναι σημαντικά για σένα. Θα πάρουν την επιβεβαίωση που χρειάζονται.
Γίνε κι εσύ παιδί. Τσαλακώσου..! Παίξε μαζί τους καθημερινά. Σε ομαδικές δραστηριότητες ή ατομικά, ευκαιρίες υπάρχουν άπειρες. Φόρα άνετα ρούχα και παπούτσια. Δε χρειάζεται να κάνεις το μοντέλο και να ντύνεσαι σαν να βγαίνεις ραντεβού. Να σε νοιάζει πρώτα απ`όλα να μπορείς να κινηθείς άνετα και να γίνεσαι μέτοχος της δημιουργίας και της χαράς μέσα στην τάξη σου. Πάρε ρόλο σε παιχνίδια δραματοποίησης, ζωγράφισε μαζί τους, μη δίνεις μονάχα οδηγίες.
Προσπάθησε όσο μπορείς να μπαίνεις στη θέση τους και να βλέπεις τα πράγματα από τη σκοπιά τους. Τίποτα από όσα λένε τα παιδιά δεν είναι μικρής σημασίας. Κράτα σημειώσεις και μάθε τους μαθητές σου. Όχι για να τους «αξιολογήσεις» όπως σου υποδεικνύουν στα σεμινάρια…αλλά για να τους καταλάβεις εσύ ο ίδιος πάνω από όλα. Να γνωρίσεις το καθένα ξεχωριστά. Να δεις τα θαύματα τη στιγμή που συντελούνται.
Να τα κοιτάζεις στα μάτια και πάντα με αγάπη και αποδοχή. Πρόσεχε πολύ το βλέμμα σου γιατί τα παιδιά από τα μάτια σου αξιολογούν τον εαυτό τους.
Να τα καθησυχάζεις μετά από μικροατυχήματα μιλώντας τους στοργικά, ενώ τους παρέχεις τις πρώτες βοήθειες.
Να θυμάσαι οτι η μαμά τους δεν είναι εκεί. Αλλά είσαι εσύ στη θέση της. Μην ταράζεσαι, ξέρω οτι εσύ είσαι ο (super) εκπαιδευτικός, ο επιστήμονας μέσα στην τάξη(όπως μας έλεγε και η καθηγήτριά μας η κ.Κουτσουβάνου, καλή της ώρα) και όχι η μαμά τους. Άλλά διάλεξες να απασχολείσαι με παιδιά γι`αυτό έχε το νου σου οτι θες δε θες, πρώτα χρειάζονται μια «μάνα» και μετά έναν δάσκαλο. Όσο άριστα καταρτισμένος και να`σαι στο αντικείμενό σου.
Αυτό σημαίνει επίσης οτι αν «λερωθούν» τα βοηθάς να αλλάξουν και δε το αποφεύγεις για να μη λερώσεις εσύ τα χέρια σου. Δεν σε πιάνει υστερία και καλείς την ίδια τη μάνα να έρθει να φροντίσει το παιδί, αφήνοντάς το παράμερα να νιώθει ένοχο και ντροπιασμένο για έναν τόσο ανόητο λόγο. (συμβαίνει ουκ ολίγες φορές αυτό δυστυχώς). Γιατί αν αντιδράς έτσι, κρίμα οι σπουδές και τα πτυχία σου. Το ίδιο πρέπει να κάνεις αν βρέξει κατά λάθος τα ρούχα του, πλένοντας τα χέρια του στη βρύση. Δεν μας νοιάζει αν είσαι super wow εκπαιδευτικός αν το αμελήσεις αλλά να σκεφτείς οτι πρέπει να αλλάξει για να μην κρυώσει, όπως θα έκανε και η μάνα του.
Δεν είναι πολλά τα χρόνια που έχω τη χαρά και την τιμή να δουλεύω ως εκπαιδευτικός. Από την πρώτη μου χρονιά μέχρι σήμερα έχω γνωρίσει αρκετούς συναδέλφους. Όλοι είμαστε νηπιαγωγοί και όλοι διαφορετικοί ως χαρακτήρες. Κάποιοι «δυσανασχετούσαν» από τη σχέση αγάπης που ανάπτυσσα με τα παιδιά. Άκουγα οτι θα τα «παραχάιδευα», θα τα κακομάθαινα ή δεν ξέρω κι εγώ τί άλλο.. Νομίζω απλά οτι η ανταπόκριση αυτής της αγάπης από τα παιδιά ήταν που προκαλούσε. Από τη μεριά μου πάλι, δεν μπορούσα ποτέ να λειτουργήσω διαφορετικά. Και νομίζω οτι κάνω το πιο απλό πράγμα του κόσμου, δίνω αγάπη στα παιδιά, που από τη φύση τους την εμπνέουν και αξίζουν απόλυτα. Το αισθάνομαι πηγαίο και φυσικό.
Δεν επιδιώκω να κάνω τη σύμβουλο καταθέτοντας αυτές τις σκέψεις μου. Γιατί δεν είναι καν θέμα μυαλού για να το συλλάβεις αλλά περισσότερο θέμα ενστίκτου, πιθανότερα του μητρικού. Σκέφτομαι καμιά φορά τον εαυτό μου ως μητέρα, να πηγαίνω το παιδί μου στο νηπιαγωγείο και λέω μέσα μου με σιγουριά πως αυτό που θα ήθελα πάνω από όλα, θα ήταν να αγαπά το παιδί μου τη δασκάλα του όπως κι εκείνη αυτό. Να είναι χαρούμενο όταν πηγαίνει στο σχολείο. Όλα τα άλλα, θα έπονταν.
Σκέφτομαι επίσης τους δασκάλους που είχα κι εγώ η ίδια ως παιδί. Όχι μόνο έμαθα αλλά και πίστεψα στις ικανότητές μου, μόνο από εκείνους που αγάπησα. Αντίθετα, εμφάνισα ψυχοσωματικά συμπτώματα και αρνήθηκα να πάω στο σχολείο όταν είχα μια δασκάλα στο Δημοτικό που ενώ οι γονείς της έβγαζαν το καπέλο, εμείς τα παιδιά τη μισούσαμε. Τί να το κάνω αν έμαθα Γραμματική και Αριθμητική από αυτήν αν ταυτόχρονα πέθαινα κάθε μέρα από το άγχος της απειλής, της απόρριψης και της υστερίας της; Γιατί να επαναλαμβάνουμε οι νέοι εκπαιδευτικοί τα ίδια λάθη;
Και θα πείτε κάποιοι…»α! εγώ καμία σχέση δεν έχω με αυτή τη δασκάλα».. Μήπως όμως επιδιώκετε το «μπράβο» των γονιών δίνοντάς τους αυτό που από άγνοια ζητούν – άρα πασχίζετε να τα μάθετε να γράφουν και να διαβάζουν από το Νηπιαγωγείο με κατευθυνόμενες μή αυθόρμητες διαδικασίες; Μήπως ξεχνάτε οτι είναι παιδιά και χρειάζονται τη φαντασία, τις παιγνιώδεις δραστηριότητες, το κέφι και μέσα αυτοέκφρασης για να θραφεί η ελεύθερη και καθαρή τους ψυχούλα;
Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά του καλού (κατ`εμέ) παιδαγωγού-εμψυχωτή δεν διδάσκονται αλλά βρίσκονται στον ίδιο τον άνθρωπο. Έναν εκπαιδευτικό γεμάτο Αγάπη μπορεί κάλλιστα να συναντήσεις τόσο στο δημόσιο όσο και στο ιδιωτικό σχολείο. Αλλά σε καμία περίπτωση το γεγονός οτι πληρώνεις λεφτά στο ιδιωτικό, δεν σου εξασφαλίζει το οτι η δασκάλα θα ..αγαπά το παιδί σου. Το μόνο που είναι σίγουρο, είναι οτι τα χαρτόνια στις χειροτεχνίες θα είναι τέλεια κομμένα και οτι εσύ ως πελάτης θα τα ακούς όλα ..υπέροχα.
Με όλα αυτά δεν σκοπεύω να υποδείξω τίποτα σε κανέναν, ήθελα μόνο να καταθέσω τη δική μου αίσθηση περί Εκπαιδευτικού.
Και πιστεύω πως τελικά…Εκπαιδευτικός γεννιέσαι, είναι χάρισμα, τέχνη και ευλογία… Πηγάζει από την καρδιά και είναι από το Θεό δοσμένο.
«Για μένα, ενώπιον του Θεού, το πιο υπεύθυνο επάγγελμα, που μπορεί να κάνει κάποιος, είναι νηπιαγωγός. Αλλά και το πιο δύσκολο, γιατί πλάθει ψυχές. Και πλάθοντας ψυχές, πλάθεις ανθρώπους, οι οποίοι είναι κατ΄ εικόνα του Θεού πλασμένοι. Και έτσι γίνεσαι συνεργός του Θεού, όπως γίνονται και οι γονείς, όταν τεκνοποιούν». Και συνέχισε: «Αν δεν έχεις τα κότσια να γίνης νηπιαγωγός, να γίνης δάσκαλος. Είναι το ίδιο υπεύθυνο. Κι αν δεν μπορής ούτε δάσκαλος, τότε να γίνης καθηγητής»!
Πηγή: ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΪΣΙΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ 1924-1994, Μαρτυρίες Προσκυνητών, Νικολάου Ζουρνατζόγλου, σελ. 135, εκδόσεις ΑΘΩΝΑΣ