Η μαθητική δημοσιογραφία είναι ο πλέον διαχρονικός τρόπος δημόσιας έκφρασης και καλλιέργειας των μαθητικών ιδεών.
Αυτό είναι ένα αδιαμφισβήτητο ιστορικό δεδομένο, όπως καταγράφεται και αποδεικνύεται από την πεντάτομη έρευνα «Ελληνικός Νεανικός Τύπος» του Ιστορικού Αρχείου Ελληνικής Νεολαίας – Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς (1987-1992).
Με αυτήν την ιστορική βάση και με την ιδιαίτερη παρουσία του διασχολικού Τύπου στην Κρήτη, ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2012, ο Σύλλογος Νεανικής Δημοσιογραφίας «Τύπος και Ουσία» στη μνήμη του δημοσιογράφου Λευτέρη Δασκαλάκη, ο οποίος μετεξελίχθηκε στον (πανελλήνιο) Όμιλο Φίλων Νεανικού Τύπου με τη συμμετοχή ή την υποστήριξη σημαντικών προσώπων από το χώρο του Πανεπιστημίου, των Γραμμάτων και της Δημοσιογραφίας.
Σκοπός του Συλλόγου ήταν οι πρωτοβουλίες καταγραφής και ανάδειξης του μαθητικού Τύπου –αρχικά της Κρήτης και σήμερα όλης της Ελλάδας-καθώς και η ραδιοφωνική προβολή τους μέσα από εκπομπή που ήταν εξολοκλήρου αφιερωμένη στους μικρούς δημοσιογράφους και στις δημιουργίες τους.
Οι πρωτοβουλίες αυτές, υλοποιούν κατά τον πλέον βιωματικό τρόπο το πνεύμα και τις αρχές της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Ηνωμένα Έθνη, 1989) και κυρίως τα άρθρα 12, 13, 14 και 15 που αφορούν στο δικαίωμα ελεύθερης βούλησης, έκφρασης και συνεργασίας.
Σημαντικό στοιχείο των προσπαθειών μας ήταν η συνεργασία με τον τοπικό Τύπο και η παρουσία των μαθητικών εντύπων ως συνιστώσα της επαγγελματικής δημοσιογραφίας σε ειδικά ένθετα ή παρουσιάσεις από τις εφημερίδες, τα ραδιόφωνα και τα τηλεοπτικά μέσα της Κρήτης.
Από τον Οκτώβριο του 2024, η προσπάθεια αυτή πήρε πανελλήνια διάσταση με επίκεντρο τη δεκαπενθήμερη, 1η Πανελλήνια Έκθεση Μαθητικής Εφημερίδας που πραγματοποιήθηκε από τις 9 έως τις 24 Ιανουαρίου 2025, σε συνεργασία με την Κεντρική Βιβλιοθήκη του Δήμου Θεσσαλονίκης με παράλληλες εκδηλώσεις παρουσίασης και προβολής των εντύπων της Κεντρικής Μακεδονίας.
Όλη αυτή η τεχνογνωσία μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ένα συνολικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα καλλιεργεί και θα προάγει τη μαθητική σκέψη και έκφραση, βασισμένο πάνω στις αρχές της εκπαιδευτικής και της δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
Εδώ, να επισημάνουμε την ιδιαίτερη αξία που αποκτά ο μαθητικός Τύπος σε σχολεία ειδικών συνθηκών όπως είναι αυτά των Καταστημάτων Κράτησης, των προσφυγικών δομών και τον ρόλο της δημόσιας έκφρασης σαν παράγοντα υγιούς σκέψης και περιορισμού φαινομένων όπως η σχολική –φυσική ή διαδικτυακή-βία. Κι αυτό επειδή λειτουργεί ως παιδαγωγικός παράγοντας εξισορρόπησης των διαφορών και σημείο ουσιαστικής συνάντησης των μαθητών, μέσα από την κοινή έκφραση των ιδεών και των συναισθημάτων τους.
Το αρχείο του μαθητικού Τύπου θα μπορούσε να αποτελέσει την πρώτη ύλη για πρωτότυπες εκθέσεις στις έδρες των Περιφερειών ή των Περιφερειακών ενοτήτων ακόμα και στην έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως αυθεντικό και πλήρες δείγμα του μαθητικού πολιτισμού και του υψηλού επιπέδου της εγχώριας μαθητικής δημιουργίας.
Ελπίζουμε ότι, με τον καιρό, Δήμοι, Περιφέρειες και Κεντρικό Κράτος και Μ.Μ.Ε. θα πάρουν πιο σοβαρά τον μαθητικό Τύπο και θα του δώσουν μια πιο ουσιαστική θέση στο προσκήνιο της ενημέρωσης χωρίς να υποτιμούν ή να φοβούνται το αποτέλεσμα της μαθητικής ελευθεροτυπίας.
Η δεκατριάχρονη πια εμπειρία πάνω στη συστηματική μαθητική δημοσιογραφία καθώς και οι προτάσεις που απορρέουν απ’ αυτήν θα παρουσιαστούν αναλυτικά στο συνέδριο «Καινοτομία και Ανάπτυξη» που πραγματοποιείται στο ξενοδοχείο «Πόρτο Παλλάς» της Θεσσαλονίκης με παράλληλη έκθεση μαθητικής εφημερίδας στον προθάλαμο του χώρου συνεδριάσεων.
Ως επίλογο, επισυνάπτουμε τον χαιρετισμό του Δημάρχου Ρεθύμνης, Γιώργου Μαρινάκη που με ουσιαστικό τρόπο απευθύνεται στους συναδέλφους του της Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Μακεδονίας, με αφορμή τη διεξαγωγή της προαναφερθείσας 1ης Πανελλήνιας Έκθεσης Μαθητικής Εφημερίδας.
Θεσσαλονίκη, 27 Μαρτίου 2025
Για τη σύνταξη:
Γιώργος Δασκαλάκης Εκπαιδευτικός-εκπρόσωπους του Ομίλου Φίλων Νεανικού Τύπου
«Όμιλος Φίλων Νεανικού Τύπου»- 13 χρόνια συστηματικής μαθητικής δημοσιογραφίας
Μια καινοτόμος περιφερειακή δράση που αποκτά πανελλήνια διάσταση.
Η μαθητική δημοσιογραφία είναι ο πλέον διαχρονικός τρόπος δημόσιας έκφρασης και καλλιέργειας των μαθητικών ιδεών.
Αυτό είναι ένα αδιαμφισβήτητο ιστορικό δεδομένο, όπως καταγράφεται και αποδεικνύεται από την πεντάτομη έρευνα «Ελληνικός Νεανικός Τύπος» του Ιστορικού Αρχείου Ελληνικής Νεολαίας – Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς (1987-1992).
Με αυτήν την ιστορική βάση και με την ιδιαίτερη παρουσία του διασχολικού Τύπου στην Κρήτη, ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2012, ο Σύλλογος Νεανικής Δημοσιογραφίας «Τύπος και Ουσία» στη μνήμη του δημοσιογράφου Λευτέρη Δασκαλάκη, ο οποίος μετεξελίχθηκε στον (πανελλήνιο) Όμιλο Φίλων Νεανικού Τύπου με τη συμμετοχή ή την υποστήριξη σημαντικών προσώπων από το χώρο του Πανεπιστημίου, των Γραμμάτων και της Δημοσιογραφίας.
Σκοπός του Συλλόγου ήταν οι πρωτοβουλίες καταγραφής και ανάδειξης του μαθητικού Τύπου –αρχικά της Κρήτης και σήμερα όλης της Ελλάδας-καθώς και η ραδιοφωνική προβολή τους μέσα από εκπομπή που ήταν εξολοκλήρου αφιερωμένη στους μικρούς δημοσιογράφους και στις δημιουργίες τους.
Οι πρωτοβουλίες αυτές, υλοποιούν κατά τον πλέον βιωματικό τρόπο το πνεύμα και τις αρχές της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Ηνωμένα Έθνη, 1989) και κυρίως τα άρθρα 12, 13, 14 και 15 που αφορούν στο δικαίωμα ελεύθερης βούλησης, έκφρασης και συνεργασίας.
Σημαντικό στοιχείο των προσπαθειών μας ήταν η συνεργασία με τον τοπικό Τύπο και η παρουσία των μαθητικών εντύπων ως συνιστώσα της επαγγελματικής δημοσιογραφίας σε ειδικά ένθετα ή παρουσιάσεις από τις εφημερίδες, τα ραδιόφωνα και τα τηλεοπτικά μέσα της Κρήτης.
Από τον Οκτώβριο του 2024, η προσπάθεια αυτή πήρε πανελλήνια διάσταση με επίκεντρο τη δεκαπενθήμερη, 1η Πανελλήνια Έκθεση Μαθητικής Εφημερίδας που πραγματοποιήθηκε από τις 9 έως τις 24 Ιανουαρίου 2025, σε συνεργασία με την Κεντρική Βιβλιοθήκη του Δήμου Θεσσαλονίκης με παράλληλες εκδηλώσεις παρουσίασης και προβολής των εντύπων της Κεντρικής Μακεδονίας.
Όλη αυτή η τεχνογνωσία μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ένα συνολικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα καλλιεργεί και θα προάγει τη μαθητική σκέψη και έκφραση, βασισμένο πάνω στις αρχές της εκπαιδευτικής και της δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
Εδώ, να επισημάνουμε την ιδιαίτερη αξία που αποκτά ο μαθητικός Τύπος σε σχολεία ειδικών συνθηκών όπως είναι αυτά των Καταστημάτων Κράτησης, των προσφυγικών δομών και τον ρόλο της δημόσιας έκφρασης σαν παράγοντα υγιούς σκέψης και περιορισμού φαινομένων όπως η σχολική –φυσική ή διαδικτυακή-βία. Κι αυτό επειδή λειτουργεί ως παιδαγωγικός παράγοντας εξισορρόπησης των διαφορών και σημείο ουσιαστικής συνάντησης των μαθητών, μέσα από την κοινή έκφραση των ιδεών και των συναισθημάτων τους.
Το αρχείο του μαθητικού Τύπου θα μπορούσε να αποτελέσει την πρώτη ύλη για πρωτότυπες εκθέσεις στις έδρες των Περιφερειών ή των Περιφερειακών ενοτήτων ακόμα και στην έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως αυθεντικό και πλήρες δείγμα του μαθητικού πολιτισμού και του υψηλού επιπέδου της εγχώριας μαθητικής δημιουργίας.
Ελπίζουμε ότι, με τον καιρό, Δήμοι, Περιφέρειες και Κεντρικό Κράτος και Μ.Μ.Ε. θα πάρουν πιο σοβαρά τον μαθητικό Τύπο και θα του δώσουν μια πιο ουσιαστική θέση στο προσκήνιο της ενημέρωσης χωρίς να υποτιμούν ή να φοβούνται το αποτέλεσμα της μαθητικής ελευθεροτυπίας.
Η δεκατριάχρονη πια εμπειρία πάνω στη συστηματική μαθητική δημοσιογραφία καθώς και οι προτάσεις που απορρέουν απ’ αυτήν θα παρουσιαστούν αναλυτικά στο συνέδριο «Καινοτομία και Ανάπτυξη» που πραγματοποιείται στο ξενοδοχείο «Πόρτο Παλλάς» της Θεσσαλονίκης με παράλληλη έκθεση μαθητικής εφημερίδας στον προθάλαμο του χώρου συνεδριάσεων.
Ως επίλογο, επισυνάπτουμε τον χαιρετισμό του Δημάρχου Ρεθύμνης, Γιώργου Μαρινάκη που με ουσιαστικό τρόπο απευθύνεται στους συναδέλφους του της Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Μακεδονίας, με αφορμή τη διεξαγωγή της προαναφερθείσας 1ης Πανελλήνιας Έκθεσης Μαθητικής Εφημερίδας.
Θεσσαλονίκη, 27 Μαρτίου 2025
Για τη σύνταξη:
Γιώργος Δασκαλάκης Εκπαιδευτικός-εκπρόσωπους του Ομίλου Φίλων Νεανικού Τύπου
Χαιρετισμός του Γιώργου Μαρινάκη, Δημάρχου Ρεθύμνης
& Προέδρου Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κρήτης (Π.Ε.Δ.)
στην 1η Πανελλήνια Έκθεση Μαθητικής Εφημερίδας
Αγαπητοί Συνάδελφοι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Μακεδονίας. Αγαπητές και Αγαπητοί Εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων Εκπαίδευσης.
Αγαπητές Φίλες και Φίλοι
Με συγκίνησε βαθιά η πρωτοβουλία της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Δήμου Θεσσαλονίκης και του Ομίλου Φίλων Νεανικού Τύπου να διοργανώσουν για πρώτη φορά την Πανελλήνια Έκθεση Μαθητικής Εφημερίδας, η οποία είμαι βέβαιος ότι θα καταξιωθεί ως θεσμός στην συμπρωτεύουσα της χώρας μας.
Με ταξίδεψε στο παρελθόν, τότε που, ως μαθητής του εξατάξιου Γυμνασίου Αρρένων του Ρεθύμνου, συμμετείχα στη συντακτική ομάδα της σχολικής εφημερίδας «Προβληματισμοί». Ένα έντυπο που εκδόθηκε την ιστορική σχολική χρονιά του 1973 – ’74 περίοδο που η χώρα μας δοκιμάζονταν ακόμη από τη χούντα των Συνταγματαρχών.
Είχα την ευκαιρία να παρουσιάσω τους «Προβληματισμούς» σε αντίστοιχη εκδήλωση στο Ηράκλειο της Κρήτης η οποία διοργανώθηκε με τη μέριμνα και συνδρομή του αγαπητού εκπαιδευτικού και φίλου Γιώργου Δασκαλάκη και σημείωσε εξαιρετική επιτυχία.
Ανακαλώντας, λοιπόν, τη μνήμη και το βίωμα αυτής της αφυπνιστικής μύησης στην ομαδική εργασία, τη συνεργασία, την καλλιέργεια κριτικής σκέψης και τη πνευματική περιπέτεια που μοιράστηκα με τους συμμαθητές και καθηγητές μας στη σύνταξη και έκδοση της εφημερίδας, συνειδητοποιώ πόσο ευεργετικά επιδρούν στη νεανική ψυχή και το μυαλό, η ενεργή ενασχόληση με όλα τα στάδια της έκδοσης ενός μαθητικού εντύπου.
Ίσως φανεί παράδοξο, όμως ειδικά στη σημερινή εποχή της τεχνολογικής επικυριαρχίας σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, η κατάθεση της προσωπικής σκέψης, ιδέας, οράματος, ελπίδας αλλά και προβληματισμού, στο χαρτί, έχει ένα ειδικό διανοητικό αντίκρισμα, μια αναγνωρίσιμη αξιοπιστία, ένα συναισθηματικό φορτίο που διαμοιράζεται, μεγεθύνεται και πολλαπλασιάζεται, προσδίδοντας στους αποδέκτες ένα αίσθημα οικειότητας και υγιούς αλληλεπίδρασης.
Στο σχολικό περιβάλλον, η παιδαγωγική, κοινωνική, πολιτισμική και ψυχική επίδραση της έκδοσης ενός σχολικού εντύπου σε όλους τους εμπλεκόμενους στη δημιουργία του, είναι αδιαμφισβήτητη. Η ανάπτυξη τις γλωσσικών δεξιοτήτων, η ανάπτυξη της ικανότητας κριτικής ανάλυσης, έρευνας και αξιολόγησης πληροφοριών, η συνεργασία μέσα από την ομαδική δουλειά, η ενίσχυση της φαντασίας και τη δημιουργικότητας, η τόνωση της αυτοπεποίθησης είναι μερικά μόνον από τα οφέλη που αποκομίζουν οι συμμετέχοντες μαθητές.
Συνάμα ωφελείται ολόκληρη η εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και η τοπική κοινωνία αφού τα μαθητικά έντυπα αποτελούν ένα καρποφόρο κι ενδιαφέρον εργαλείο μάθησης αλλά και ένα εύφορο πεδίο σύνθεσης της με την κοινωνική δράση.
Ενθαρρύνουν την υπευθυνότητα και την κοινωνική ευαισθησία, συμβάλλουν στη βελτίωση της σχολικής και κοινωνικής πραγματικότητας και στη διαμόρφωση ενεργών και συνειδητοποιημένων πολιτών.
Αξίζουν πραγματικά την εκτίμηση και τα συγχαρητήρια όλων μας, οι εκπαιδευτικοί που εμπνέουν τους μαθητές τους, τους ενθαρρύνουν να ενταχθούν σε μια τόσο δημιουργική ομάδα και τους υποστηρίζουν τους καθ’ όλη τη διάρκεια της συντακτικής διαδρομής.
Όπως αξίζουν το δημόσιο έπαινο και την αναγνώριση οι διοργανωτές της 1ης Πανελλήνιας Έκθεσης Μαθητικής Εφημερίδας για το πρωτοπόρο, επίπονο, ποιοτικό και πλούσιο σε αρχειακό υλικό έργο τους, το οποίο αγκαλιάζει και στηρίζει ο Βορράς και ο Νότος της χώρας μας, η Μακεδονία και η Κρήτη.
Χαίρομαι για την αξιοπρόσεκτη παρουσία της Κρήτης στην Έκθεση, με μαθητικά έντυπα που αντανακλούν το εύρος και τον πλούτο της πνευματικής παραγωγής του νησιού και συνιστούν ψηφίδες του πολιτικο – κοινωνικού παρελθόντος του.
Οι δεσμοί άλλωστε της Κρήτης με τη Μακεδονία είναι διαχρονικοί και ακατάλυτοι. Εμπλουτίζονται δε, διαρκώς, με πρωτοβουλίες όπως αυτή που εγκαινιάζεται σήμερα, την 1η Πανελλήνια Έκθεση Μαθητικού Τύπου, η οποία αποτελεί το πιο ουσιαστικό και ελπιδοφόρα καλωσόρισμα της Νέας Χρονιάς.
Σας ευχαριστώ κι εύχομαι σε όλες και όλες Υγεία, Δύναμη, Αισιοδοξία και πίστη στη δυνατότητά μας να συνυπάρχουμε και να συνδημιουργούμε για την ευημερία των αγαπημένων μας και της χώρας μας.
