Στήν ἐπιστημονική σειρά «Κρητικά Χρονικά», τ. Η΄, 1954, σελ. 23, ἡ Κ. Τσατσαρωνάκη δημοσίευσε «Ἔκθεση ὠμοτήτων τοῦ 1866» στήν ὁποία ἀναφέρεται: «Μούλια, Ἐκ τῶν 20 οἰκιῶν τάς 10 ἔκαυσαν, τήν Ἐκκλησίαν «Ἅγιοι Ἀπόστολοι» βεβηλώσαντες κατεύκασαν. Κατά τόν Αὔγουστον τοῦ 1867 συλλαβόντες τούς ὑποτεταγμένους Δημήτριον Μανουσάκην, Ἀπόστολον Χοιρομουριδάκην καί Ζαχάρην Κορνιλάκην δέσαντες τάς χεῖρας, ἐξωρύξαντες τούς ὀφθαλμούς, ἀπεκόψαντες τάς χεῖρας, τήν ῥίνα, τά ὦτα, τά χείλη άπεκεφάλισαν».
Μικρό 4/σέλιδο ἔντυπο μέ πληροφορίες τῆς περιοχῆς γιά τήν θυσία τῶν Ἁγίων κυκλοφόρησε ὁ π. Ἐμμ. Λεκάκης, Ἐφημέριος Ἄ. Μουλίων. Βιβλίο μέ ἀναλυτικές παρουσιάσεις συνέγραψε ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. Χρυσόστομος Παπαδάκης, Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱ. Μητροπόλεώς μας, μέ τίτλο: «Τῶν Ἁγίων Τριῶν Κρητῶν Νεομαρτύρων τῶν ἐκ Μουλίων Ἀποστόλου, Δημητρίου καί Ζαχαρίου, βίος, ἀκολουθία, παρακλητικοί κανόνες, ἔκδοσις Ἐνορίας Ἄ. Μουλίων, 2004».
Οἱ ὠμότητες εἶχαν ἔντονο χαρακτῆρα. Οἱ χριστιανικές οἰκογένειες τῶν Ἄ. Μουλίων ἀναγκάστηκαν νά φύγουν μόλις ἐντάθηκε ἡ ἐπανάσταση τοῦ 1866. Οἱ οἰκογένειες τῶν Νεομαρτύρων, κατέφυγαν στό φαράγγι πάνω ἀπό τό Ζαρό στόν Ἅγ. Νικόλαο.
Ὅταν ἔφθαναν στό Μουλιανό Πόρο, ἔπεσαν σέ περίπολο τήν ὁποία ἀποτελοῦσαν Ἀξεντιανοί ὀθωμανοί, οἱ ὁποῖοι φημίζονταν γιά τά βάρβαρά τους ἔνστικτα. Οἱ ἔφιπποι τῆς περιπόλου τούς ἔφθασαν στήν περιοχή Ἅγ. Βασίλειος. Οἱ τρεῖς δέν κρατοῦσαν ὅπλα, οὔτε δημιούργησαν συμπλοκή. Συνελήφθησαν ὁ Δημήτριος καί ὁ Ἀπόστολος. Ἀρνήθηκαν νά ἀλλαξοπιστήσουν καί τούς ὑπέβαλλαν σέ φρικτά βασανιστήρια. Τούς χτύπησαν ἀλύπητα, τούς ἔκοψαν τά χέρια, τή μύτη καί τά αὐτιά, τούς ἔβγαλαν τά μάτια καί τέλος τούς θανάτωσαν διά σφαγῆς. Τόν Ζαχαρία τόν ἄφησαν τελευταῖο γιά νά δεῖ τά βασανιστήρια τῶν ἄλλων καί νά λυγίσει. Συνέβη ὅμως τό ἀντίθετο, γι᾽ αὐτό ἀφοῦ τοῦ πέρασαν γύρω ἀπό τήν μέση ἕνα σχοινί, τό ἔδεσαν στή σέλα ἑνός ἀλόγου καί τόν ἔσερναν μέ ταχύτητα πάνω στά βράχια καί τά κλαδιά. Κρατήθηκε ἀπό τόν κορμό μιᾶς ἀγριαχλαδιᾶς καί τότε τοῦ ἔκοψαν μέ σπαθί καί τά δυό χέρια. Ἐκεῖ τόν ἀποτέλειωσαν χτυπώντας τον στό κεφάλι ἑπτά φορές. Αὐτές οἱ ἑπτά σπαθιές φαίνονται στό κρανίο του. Κάποιοι χριστιανοί ἔσπευσαν στούς τόπους τοῦ μαρτυρίου. Δίπλα ἀπό τόν τόπο πού μαρτύρησαν οἱ δυό πρῶτοι, βρισκόταν ἕνα ρυάκι. Στήν κοίτη του πού ἦταν τό χῶμα μαλακό ἔσκαψαν πρόχειρα καί ἔθαψαν καί τούς τρεῖς.
Κάθε βράδυ παρουσιάζονταν τρία φῶτα πάνω ἀπό τόν τόπο τῆς ταφῆς. Ἄλλαξε ὁ ροῦς τοῦ ρυακιοῦ καί τοῦτο γιά νά μήν παρασύρουν τά νερά τό ἁπαλό χῶμα τῶν τάφων καί παρασύρουν τά ἱ. σκηνώματα. Μέ ἐνύπνιο σέ συγχωριανό τους, ζήτησαν οἱ Ἅγιοι νά γίνει ἡ ἐκταφή τους καί νά μεταφερθοῦν τά ἱ. λείψανα στό Ν. τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων. Ἔγινε ἡ ἐκταφή καί τοποθετήθηκαν τά λείψανα σέ ἕνα σεντούκι. Μεταφέρθηκαν στό Ναό τοῦ χωριοῦ καί τοποθετήθηκαν στήν ἀριστερή κόγχη πρό τοῦ ἱ. Βήματος. Μέ τόν καιρό, ἄρχισε νά παρουσιάζεται πάνω ἀπό τό σεντούκι ἕνα παράδοξο θέαμα, ἐμφανίστηκε ἱστός ἀράχνης πού μέρα μέ τή μέρα πύκνωνε καί πάνω σ᾽ αὐτόν σχηματίστηκαν τά πρόσωπα τῶν Ἁγίων.
Μετά τό μαρτύριο, οἱ ὀθωμανοί δέν εἶχαν ἡσυχάσει, γι᾽ αὐτό καί προξένησαν δεινά στίς οἰκογένειες τῶν Ἁγίων, ὅπως ἡ ἀπαγωγή μιᾶς ἀπό τίς τρεῖς θυγατέρες τοῦ μάρτυρα Ζαχαρία, πού τήν ἔλεγαν Παπαδιά, τήν ὁποία πούλησαν σκλάβα στήν Κων/πολη. Ἐκεῖ παντρεύτηκε κάποιο χριστιανό καί ἔκανε οἰκογένεια. Αὐτή εἶδε σέ ἐνύπνιο τόν πατέρα της, ὁ ὁποῖος τῆς εἶπε νά σκάψει ὁ Ἰωσήφ Χασουράκης, τότε παιδί, (διππάπους τοῦ σημερινοῦ Ἐφημερίου Ἄ. Μουλίων, π. Ἰωάν. Χασουράκη) μέσα στήν Ἐκκλησία καί στόν τόπο ὅπου εἶχαν τοποθετηθεῖ ἀρχικά τά ἅγ. λείψανα, διότι θά εὕρισκαν ἁγίασμα μέ τό ὁποῖο θά γίνονταν πολλές θεραπεῖες. Ἡ Παπαδιά ἦλθε ἀπό τήν Κων/πολη καί διηγήθηκε τό ἐνύπνιό της. Πράγματι, σέ βάθος δυό μέτρων, βρέθηκε τό ἁγίασμα καί πολλοί ἀσθενεῖς ἔρχονταν ἀπό πολλά μέρη τῆς Κρήτης καί γιατρεύονταν. Ὁ χῶρος αὐτός τοῦ ἁγιάσματος σήμερα εἶναι προστατευμένος.
Τό 1946, ὁ π. Μιχ. Τσαφαντάκης ἐφημέριος τῆς Ἐνορίας, ἔβαλε τόν ἀνιψιό του Κων. Π. Ἀποστολάκη νά ἀντικαταστήσει φθαρμένο σοβά στά χαμηλά μέρη τοῦ Ἱ. Βήματος. Χτυπώντας κατάλαβε ἀπό ὑπόκωφο θόρυβο πού ἄκουσε, ὅτι μέσα στόν τοῖχο ὑπῆρχε κενό. Φώναξε τό θεῖο του Ἱερέα καί ἀφοῦ ἀφαίρεσαν τό λεπτό κτῖσμα, βρῆκαν τό ἐντοιχισμένο ντουλαπάκι καί μέσα σ᾽ αὐτό τό σεντούκι μέ τά ἅγ. λείψανα. Καθώς τό ἄνοιξαν, ὁ Ναός πλημμύρισε ἀπό ἔντονη θεία εὐωδία ἡ δέ ὀροφή τοῦ Ναοῦ, γέμισε μυροβόλες σταγόνες ἁγιάσματος. Τό σεντούκι εἶχε ὑποστεῖ φθορά καί θεώρησαν καλύτερο νά τοποθετήσουν τά λείψανα, μέσα σέ μεταλλικό δίσκο καί στή συνέχεια νά τά βάλλουν στό ἴδιο κούφωμα.
Στίς 23 Αὐγούστου 1981, λειτούργησε στά Μούλια ὁ μακαριστός Μητροπ. Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Κύριλλος, ἔγινε τό ἄνοιγμα τῆς μικρῆς αὐτῆς κρύπτης καί ἡ μετακομιδή τῶν λειψάνων στόν κυρίως Ναό.
Στίς 23 Αὐγούστου 2011, ὁ Σεβ. Μητροπ. Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος, τέλεσε μέ τεμάχια τῶν ἱ. λειψάνων τῶν Ἁγ. Τριῶν Νεομαρτύρων τά ἱ. ἐγκαίνια τοῦ πρός τιμήν τους ἀνεγερθέντος Ἱ. Ναοῦ στά Ἄ. Μούλια, μέ δαπάνες τῶν ἐκ τῶν συγγενῶν τῶν Ἁγίων, Κων/νου Ἀποστολάκη καί Ἐμμ. Ἀναγνωστάκη.
Η μνήμη τους τιμάται την πρώτη Κυριακή μετά την 15η Αυγούστου…
