Ο θάνατος του Κώστα Σημίτη προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό, ένα τεράστιο κύμα δηλώσεων αποχαιρετισμού και αφιερωμάτων για την πολυτάραχη πολιτική πορεία ενός από τους σημαντικότερους πρωθυπουργούς της μεταπολίτευσης.
Ο Κώστας Σημίτης συνέδεσε το όνομά του με σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας με αποκορύφωμα την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη, τη μεγάλη συνεισφορά του στην ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, αλλά και τα μεγάλα έργα υποδομών που μεταμόρφωσαν την Ελλάδα.
Ωστόσο, στην πλειονότητα των αποχαιρετιστηρίων δηλώσεων μπορεί κανείς να διακρίνει μια αμυδρή επιφυλακτικότητα. Ο λόγος είναι ότι ο εκλιπών πέρα από τις μεγάλες επιτυχίες που εξασφάλισε για τη χώρα, αλλά και για το ΠΑΣΟΚ, αποτέλεσε μια έντονα αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, συνδέοντας το όνομά του όχι μόνο με επιτυχίες αλλά και με γεγονότα που μέχρι και σήμερα προκαλούν πολιτικά πάθη και εντάσεις.
Με αφορμή τον θάνατό του λοιπόν σταχυολογούμε ορισμένα από τα πολιτικά γεγονότα που έκαναν τον Σημίτη να θεωρείται μια από τις πιο αμφιλεγόμενες πολιτικές προσωπικότητες της μεταπολίτευσης.
Η κόντρα με τον Αντρέα
Πολύ πριν ο Κώστας Σημίτης αναλάβει την πρωθυπουργία της χώρας το 1996 λόγω της επιδείνωσης της υγείας του Αντρέα Παπανδρέου, ο ίδιος υπήρξε υπουργός στις κυβερνήσεις του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο αν και σύντροφοι από την εποχή του αντιδικτατορικού ΠΑΚ, Παπανδρέου και Σημίτης ήταν εκφραστές δύο εκ διαμέτρου διαφορετικών ιδεολογικών τοποθετήσεων εντός των «τειχών» της σοσιαλδημοκρατίας.
Τα προγράμματα λιτότητας που είχε ανακοινώσει ως υπουργός Οικονομικών κατά τη δεκαετία του ’80, τη «χρυσή» δεκαετία του ΠΑΣΟΚ, είχαν προκαλέσει την αντίδραση όχι μόνο του ίδιου του Αντρέα Παπανδρέου αλλά και μεγάλου μέρους του πανίσχυρου τότε κομματικού μηχανισμού του κόμματος, με τα συνδικαλιστικά στελέχη του να βάζουν στο στόχαστρο τον Κώστα Σημίτη για τις πρωτοβουλίες του.
Μερικά χρόνια αργότερα, και ενώ ο Σημίτης κινείται μεθοδικά με απώτερο στόχο την ανάληψη της προεδρίας του ΠΑΣΟΚ, ξεσπά η πιο έντονη φάση της αντιπαράθεσής τους, με τον Αντρέα να τον κατηγορεί δημοσίως ότι υποσκάπτει την κυβέρνηση στην οποία μετέχει.
Θέλεις τα σημαντικότερα νέα της ημέρας στο e-mail σου;
Κάνε εγγραφή στο newsletter του newsbomb.gr
Όταν πια ο Αντρέας Παπανδρέου αποσύρθηκε, ο Κώστας Σημίτης βρέθηκε στη δύσκολη θέση να πρέπει να αντιμετωπίσει τον δημοφιλέστατο εκείνη την εποχή Άκη Τσοχατζόπουλο, τόσο σε ψηφοφορία εντός της ΚΟ, όσο και στο 4ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Η τελική του οριακή επικράτηση φαίνεται ότι δεν θα είχε επέλθει αν δεν είχε βρει έναν απρόσμενο σύμμαχο στο πρόσωπο του γιου του Αντρέα Παπανδρέου, Γιώργο.
Πολλά χρόνια αργότερα, το 2008 ο Γιώργος Παπανδρέου θα ήταν ο άνθρωπος που τελικά θα διέγραφε τον Κώστα Σημίτη από την ΚΟ του ΠΑΣΟΚ, ύστερα από έντονο παρασκήνιο.
Η φούσκα του Χρηματιστηρίου
Η περίοδος της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ υπό τον Κώστα Σημίτη ταυτίστηκε με μια περίοδο οικονομικής ευημερίας για εκατομμύρια πολίτες. Είναι η ίδια περίοδος που στη συνέχεια δαιμονοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης, με τις μετέπειτα κυβερνήσεις να φορτώνουν στην περίοδο Σημίτη σχεδόν όλες τις ευθύνες για το γεγονός ότι η Ελλάδα χρεοκόπησε το 2010.
Την περίοδο της οικονομικής ευημερίας πάντως επισκιάζει πάντα το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου. Το 1997 άρχισε η ραγδαία άνοδος του Χρηματιστηρίου, γεγονός που προσέλκυσε μεγάλο αριθμό μικροεπενδυτών. Μέσα σε δύο χρόνια οι ενεργοί επενδυτές είχαν φτάσει το 1,5 εκατομμύριο. Η «φούσκα» που άρχισε το 1997 έσκασε τον Σεπτέμβριο του 1999 με τον γενικό δείκτη να σημειώνει πτώση 12,7% σε 3 ημέρες και πτώση άνω των 1.000 μονάδων σε μία βδομάδα.
Ο Κώστας Σημίτης ποτέ δεν μπόρεσε να αποτινάξει το στίγμα ότι με διάφορους τρόπους υποστήριξε αυτή τη μαζική είσοδο πολιτών στο επικίνδυνο παιχνίδι των επενδύσεων, ή τουλάχιστον ότι δεν προσπάθησε να την εμποδίσει προστατεύοντάς τους. Όπως άλλωστε δεν έσβησε και ποτέ η φήμη ότι το σχόλιό του για όσους έχασαν τις περιουσίες τους στη φούσκα του ελληνικού Χρηματιστηρίου ήταν το θρυλικό «ας πρόσεχαν».
«Αυτή είναι η Ελλάδα»
Ακριβώς έναν χρόνο μετά τη φούσκα του Χρηματιστηρίου, τον Σεπτέμβριο του 2000 ένα πλοίο που εκτελούσε το δρομολόγιο Πειραιάς – Πάρος, έμελλε να βουλιάξει και να παρασύρει στον θάνατο 81 άτομα. Ονομαζόταν «Εξπρές Σάμινα». Τη νύχτα του ναυαγίου ο λιμενάρχης Πάρου έχασε τη ζωή του από το άγχος και την πίεση της επιχείρησης διάσωσης, ενώ έναν μήνα μετά ο εφοπλιστής και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας στην οποία ανήκε το Σάμινα, αυτοκτονεί πέφτοντας από τον έκτο όροφο των γραφείων της εταιρείας.
Η τραγωδία προκάλεσε τεράστιες πολιτικές εντάσεις για τις ευθύνες που βάραιναν την κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία και για την ολιγωρία στην επιχείρηση διάσωσης που τελικά στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες συμπολίτες μας. Παράλληλα υπήρχαν καταγγελίες ότι το πλοίο ήταν αναξιόπλοο με πολλά τεχνικά προβλήματα και έλλειψη συντήρησης.
Ο Κώστας Σημίτης, σε μια στιγμή που χαρακτηρίστηκε επιτομή πολιτικού κυνισμού, σχολίασε από το βήμα της Βουλής: «Αυτή είναι η Ελλάδα, δεν τη γνωρίζουμε;»
Υπόθεση Οτσαλάν: Το κατασκοπευτικό θρίλερ με πρωταγωνίστρια την κυβέρνηση Σημίτη
Τον Σεπτέμβριο του 1998 ο ηγέτης των Κούρδων Αμπντουλάχ Οτσαλάν εγκαταλείπει τη Συρία ύστερα από πιέσεις των ΗΠΑ και της Τουρκίας προς την κυβέρνηση Άσαντ. Ο Οτσαλάν επιχειρεί να βρει καταφύγιο στην Ελλάδα, ωστόσο ο Κώστας Σημίτης τού αρνείται την είσοδο στη χώρα. Ακολουθεί ένα πεντάμηνο διπλωματικό θρίλερ κατά το οποίο ο Οτσαλάν μετακινείται από χώρα σε χώρα χωρίς να μπορεί να εγκατασταθεί πουθενά λόγω των ασφυκτικών πιέσεων της Τουρκίας.
Τελικά καταλήγει στην ελληνική πρεσβεία στην Κένυα, όπου μετά από εντολή της ελληνικής κυβέρνησης και συγκεκριμένα του ΥΠΕΞ Θεόδωρου Πάγκαλου, τού προσφέρεται καταφύγιο. Συνοδεύεται από τον αξιωματικό της ΕΥΠ Σάββα Καλεντερίδη, ενώ στην πρεσβεία στην Κένυα τον επισκέπτεται και ο δικηγόρος Φαήλος Κρανιδιώτης, ο οποίος αναχωρεί για να υποστηρίξει τις θέσεις του στην Ευρώπη.
Κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες και με εντολές… «αγνώστων», ο Οτσαλάν απομακρύνεται από την ελληνική πρεσβεία στην Κένυα και αμέσως, τούρκοι πράκτορες τον συλλαμβάνουν και τον οδηγούν με χειροπέδες και κουκούλα στην Τουρκία όπου παραμένει φυλακισμένος μέχρι και σήμερα.
Η κυβέρνηση Σημίτη, λόγω της εμπλοκής της ελληνικής πρεσβείας, παρουσιάζεται σαν να έχει συμφωνήσει με την Τουρκία να παραδώσει τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν, προκαλώντας φυσικά τεράστια πολιτική κρίση στην Ελλάδα. Η υπόθεση οδήγησε στην παραίτηση τριών υπουργών της κυβέρνησης Σημίτη: του ΥΠΕΞ Θεόδωρου Πάγκαλου, του υπ. Εσωτερικών Αλέκου Παπαδόπουλου και του Υπ. Δημόσιας Τάξης Φίλιππου Πετσάλνικου.
Τα Ίμια και το «ευχαριστώ»
Το 1996, λίγες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ως πρωθυπουργού, ο Κώστας Σημίτης βρίσκεται αντιμέτωπος με μια από τις δυσκολότερες στιγμές της πολιτικής του πορείας.
Η κρίση ξεκίνησε όταν τα Χριστούγεννα του 1995 ένα τουρκικό πλοίο προσάραξε στη νησίδα, όμως αρνήθηκε να δεχτεί βοήθεια από το λιμεναρχείο Καλύμνου υποστηρίζοντας ότι βρίσκεται σε τουρκικά χωρικά ύδατα. Μέσα σε λίγες ημέρες η κρίση έλαβε μεγάλες διαστάσεις με πολεμικούς στόλους των δύο χωρών να παρατάσσονται γύρω από τις βραχονησίδες των Ιμίων και τις σημαίες των δύο χωρών να… «ανεβοκατεβαίνουν» πάνω στη Μικρή και τη Μεγάλη Ίμια.
Η κρίση αποσοβήθηκε χωρίς να υπάρξει, σύμφωνα με την επίσημη καταγραφή των περιστατικών, πολεμική εμπλοκή, όμως εγκαινιάστηκε η περίοδος των «γκρίζων ζωνών», δηλαδή των περιοχών που θεωρούνται διαφιλονικούμενες, με την Ελλάδα να φαίνεται πως αποδέχεται τότε την de facto απομείωση των συνόρων της.
Η φράση του Κώστα Σημίτη από το βήμα της βουλής ότι «ευχαριστεί την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών» για την παρέμβασή της, ξεσήκωσε οργή στην Ελλάδα και κατηγορήθηκε έντονα για ενδοτισμό.
Οι ταυτότητες και ο «εχθρός» Χριστόδουλος
Μπορεί σήμερα να φαίνεται αυτονόητο, όμως η απόφαση της κυβέρνησης Σημίτη να αφαιρέσει την αναγραφή του θρησκεύματος από τις αστυνομικές ταυτότητες προκάλεσε μια από τις σοβαρότερες κρίσεις μεταξύ κράτους και εκκλησίας από καταβολής του ελληνικού κράτους.
Η απόφαση του Κώστα Σημίτη να αφαιρέσει την αναγραφή του θρησκεύματος βασίστηκε στις υποδείξεις της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, η οποία έκρινε ότι η αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες παραβίαζε τη Συνταγματική Αρχή της θρησκευτικής ελευθερίας.
Ο τότε αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος αντέδρασε έντονα και με απόφαση της Ιεράς Συνόδου διοργανώθηκαν δύο μεγάλες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, στις οποίες συμμετείχε πρωτοφανής για τα δεδομένα της εποχής αριθμός πολιτών.
Επρόκειτο για μια από τις πιο αμφιλεγόμενες αποφάσεις της κυβέρνησης Σημίτη αφού συνάντησε τη δυναμική αντίδραση εκατομμυρίων πολιτών, ωστόσο, σε μια προσπάθεια να φανεί συνεπής προς την προοδευτική κληρονομιά του Αντρέα Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης δεν δέχτηκε να υποκύψει στις πιέσεις της εκκλησίας για το συγκεκριμένο θέμα και τελικά εφάρμοσε τη συγκεκριμένη απόφαση.
Πηγή: newsbomb.gr
