Η Μεσαρά τιμά με πίστη και ευλάβεια την Κοίμηση της Θεοτόκου σε μοναστήρια και ενορίες – Σημεία αναφοράς η Οδηγήτρια, ο Κουδουμάς και η Καλυβιανή
Ο Αύγουστος, ο μήνας της Παναγίας, έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά των Κρητικών – και ιδιαίτερα στη Μεσαρά. Δύσκολα θα βρει κανείς χωριό του κάμπου και των βουνών της που να μην έχει ναό αφιερωμένο στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου.
- Η Μεσαρά τιμά με πίστη και ευλάβεια την Κοίμηση της Θεοτόκου σε μοναστήρια και ενορίες – Σημεία αναφοράς η Οδηγήτρια, ο Κουδουμάς και η Καλυβιανή
- Ιερά Μονή Οδηγήτριας – Το πνευματικό φρούριο των Αστερουσίων
- Ιερά Μονή Κουδουμά – Ησυχαστήριο πίστης και θαυμάτων
- Ιερά Μονή Παναγίας Καλυβιανής – Μια πόλη αγάπης και φιλανθρωπίας
- Ενορίες της Μεσαράς που πανηγυρίζουν σήμερα
Η πίστη του κόσμου εκφράζεται δυναμικά σε κάθε γωνιά της περιοχής, είτε μέσα από το πανηγύρι της ενορίας, είτε μέσα από το προσκύνημα στις τρεις Ιερές Μονές της Παναγίας, που αποτελούν πυρήνες λατρείας, ιστορίας και φιλανθρωπίας.
Ιερά Μονή Οδηγήτριας – Το πνευματικό φρούριο των Αστερουσίων
Η Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Ιερά Μονή Οδηγήτριας δεσπόζει στον ορεινό όγκο των Αστερουσίων, τα οποία χαρακτηρίζονται από πολλούς ως το «Άγιον Όρος» της Κρήτης. Η πλούσια ασκητική παράδοση της περιοχής, με επίκεντρο το Αγιοφάραγγο και το Μάρτσαλο, ζει αιώνες τώρα μέσα από τη μοναστική ζωή.
Η Μονή ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα και συνδέεται ιστορικά με την οικογένεια των Καλλέργηδων. Αναφέρεται σε έγγραφο του 1393 και θεωρείται μία από τις αρχαιότερες της Κρήτης. Το καθολικό της τιμάται στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στους Αγίους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο.
Η προσφορά της Μονής δεν περιορίζεται στα πνευματικά. Κατά την Τουρκοκρατία και τη γερμανική κατοχή, αποτέλεσε καταφύγιο, καταφρονώντας τους κινδύνους, και υπήρξε ορμητήριο αντίστασης. Ο θρυλικός Ξωπατέρας, μοναχός της Μονής, είναι από τις πιο εμβληματικές μορφές της.
Ιερά Μονή Κουδουμά – Ησυχαστήριο πίστης και θαυμάτων
Στις απόκρημνες ακτές του Λιβυκού πελάγους, εκεί όπου η γη «βουτά» στο απέραντο γαλάζιο, βρίσκεται η Ιερά Μονή Κουδουμά. Επανιδρύθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από τους αυταδέλφους Παρθένιο και Ευμένιο, ασκητές της Οδηγήτριας, που αναζήτησαν περισσότερη ησυχία και αφοσίωση.
Το καθολικό τιμάται στην Κοίμηση της Θεοτόκου και δέχεται χιλιάδες προσκυνητές κάθε Δεκαπενταύγουστο, αλλά και στις 10 Ιουλίου, εορτή των Αγίων Πατέρων – κτητόρων της Μονής. Ο βίος τους, γεμάτος πίστη και θαύματα, αποτελεί πηγή έμπνευσης και ευλάβειας για τους επισκέπτες.
Ιερά Μονή Παναγίας Καλυβιανής – Μια πόλη αγάπης και φιλανθρωπίας
Στην καρδιά της Μεσαράς, κοντά στις Μοίρες, δεσπόζει η Ιερά Μονή Παναγίας Καλυβιανής – ένα ζωντανό κύτταρο πνευματικής και κοινωνικής προσφοράς. Από τα βυζαντινά χρόνια, η περιοχή φιλοξενούσε μοναστήρι, με το μικρό εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής να αποτελεί το μόνο σωζόμενο κατάλοιπο εκείνης της εποχής.
Η σύγχρονη ιστορία της Μονής ξεκινά δυναμικά τη δεκαετία του 1950, όταν ο Επίσκοπος Αρκαδίας και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Τιμόθεος Παπουτσάκης, οραματίστηκε και υλοποίησε ένα πρότυπο φιλανθρωπικό έργο. Σήμερα η Μονή λειτουργεί ως γυναικεία κοινοβιακή, με δεκάδες δομές όπως ορφανοτροφείο, γηροκομείο, σχολές, κατασκηνώσεις και ιδρύματα παιδικής προστασίας.
Το καθολικό της Μονής τιμάται στην Κοίμηση της Θεοτόκου, και κάθε χρόνο τον Αύγουστο συγκεντρώνει χιλιάδες πιστούς που προσέρχονται για να προσκυνήσουν την ελπιδοφόρα Παναγία της Καλυβιανής.
Ενορίες της Μεσαράς που πανηγυρίζουν σήμερα
Η εορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου γιορτάζεται με λαμπρότητα και σε πολλούς ενοριακούς ναούς της περιοχής. Πιστοί από κάθε ηλικία συρρέουν για να τιμήσουν την Παναγία, εκπληρώνοντας τα τάματά τους και συμμετέχοντας στη Θεία Λειτουργία και τα παραδοσιακά πανηγύρια.
Οι ενορίες που πανηγυρίζουν είναι:
- Μάταλα – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
- Κλήμα – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
- Απεσωκάρι – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
- Καπετανιανά – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
- Στάβιες – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
- Χουστουλιανά – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
- Λαράνι – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
- Κάτω Ζαρός – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
- Καμάρες – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
- Παναγιά Καινούργιου – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
- Αληθινή – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου
Η Παναγία είναι για τους ανθρώπους της Μεσαράς όχι μόνο σύμβολο πίστης και προστασίας, αλλά και σημείο ενότητας, ελπίδας και πολιτιστικής συνέχειας. Κάθε ναός, κάθε μοναστήρι, κάθε εικόνα της Θεοτόκου αφηγείται μια ιστορία που ενώνει τον ουρανό με τη γη…
