Κείμενο – Φωτογραφία: Νικόλαος Φουκαράκης
Μετά από πολλούς αγώνες και μετά την αναγκαστική αποχώρηση των Τούρκων από την Κρήτη το 1898 οι Μεγάλες δυνάμεις που βρίσκονταν στην Κρήτη και με την υπόδειξη της Ρωσίας εγκατέστησαν τον Πρίγκιπα Γεώργιο ως Ύπατο Αρμοστή αυτής δημιουργώντας αυτόνομο κράτος την Κρητική Πολιτεία.
Ο χειμώνας του 1903 και στις αρχές του μήνα Φλεβάρη ο Πρίγκιπας αποφασίζει να προβεί σε περιοδεία στην Κρήτη και μέσα στις περιοχές που υπάρχουν στο πρόγραμμα για να επισκεφτεί η επαρχία του Λασιθίου.
Ξεκινώντας από τα Χανιά και περιοδεύοντας τα χωριά της Αποκόρωνα, των Σφακίων, του Αγίου Βασιλείου, της Μεσαράς στις 10 του Φλεβάρη με μεγάλη πομπή από Ιππείς που τον συνόδευαν καταλήγει στο χωριό της Βιάννου.
Ο επόμενος σταθμός επισκέψεις του είναι η επαρχία του Λασιθίου αλλά υπάρχουν σκέψεις να ματαιωθεί η επίσκεψη καθώς ο καιρός δεν ευνοεί υπάρχουν χιόνια στο Λασίθι και ο καιρός συνέχιζε να χιονίζει.
Οι Λασιθιώτες αποφασίζουν και καθαρίζουν το χιονισμένο μονοπάτι που θα περάσει η πομπή προκειμένου να μην ματαιωθεί η επίσκεψη του και έτσι τελικά το πρωί της Τρίτης 11 του Φλεβάρη (με την αλλαγή του ημερολογίου 24 Φλεβάρη) ξεκινά για το Λασίθι μέσω της Εμπάρου και της περιοχής της. αρχαίας Εργάνου όπου
σταμάτησε για λίγο σε πρόγευμα κατέληξε στο Λασίθι και στο χωριό του Καμινακίου όπου και έγινε και η υποδοχή .
Την παραμονή στη Μονή της Κρουσταλλένιας έγινε λαμπαδηφορία και έριξαν πυροτεχνήματα .
Μετά την υποδοχή στο χωριό Καμινάκι η πομπή έφτασε στη Μονή της Κρουσταλλένιας που ήταν ο προορισμός για τη διαμονή περνώντας τον μεγάλο ποταμό του Χαυγά που το νερό έφτανε μέχρι το γόνατο .
Ο Πρίγκιπας διέμεινε στο Λασίθι τρεις ημέρες και επισκέφτηκε και το χωριό του Μέσα Λασιθίου.
Στις 14 το πρωί αναχώρησε από το Λασίθι μέσω της Αμπέλου για τη συνέχιση της περιοδείας του περνώντας από την Κερά , Αβδού, Καστέλι…
