Κείμενο – φώτο: Γεώργιος Χουστουλάκης
Είναι μια περιοχή κοντά την Αγία Βαρβάρα οδεύοντας προς Ηράκλειο, όπου έχουμε δει οι περισσότεροι Μεσαρίτες, κάποιους περίεργους βράχους στο αριστερό μας χέρι, και διερχόμενοι πάντα μας εντυπωσίαζαν, καθώς και όλους τους ξένους τους περαστικούς, γιατί οι τεράστιοι επίπεδοι βράχοι αυτοί, έμοιαζαν πράγματι με ψωμιά!
Σαν μικροί μαθητές διερχόμενοι με το λεωφορείο στις εκδρομές, μας έδειχναν με το δάχτυλό τους κάποια παιδιά το μέρος αυτό, που ήδη γνώριζαν το σημείο εκείνο, φωνάζοντας δυνατά: «Τα ψωμιά τα ψωμιά»! Ήταν κάτι αντίστοιχο όπως φωνάζανε κάποια άλλα σε άλλες εκδρομές, και το «θάλασσα θάλασσα!», όταν τύχαινε να δουν πρώτα εκείνα τη θάλασσα!
Έτσι και με τη περίπτωση που κάποιος αναφωνούσε «τα ψωμιά τα ψωμιά!», έστρεφαν τότε όλοι προς τα εκεί το βλέμμα τους εντυπωσιασμένοι, γιατί πράγματι οι τρείς πιο μεγάλοι βράχοι, είχαν ακριβώς το σχήμα παλιού ψωμιού. Οι παλιότεροι θυμούνται εκείνα τα στρογγυλά ψωμιά, της δεκαετίας του ’50 και του ’60!
Τα ψωμιά τότε σπάνια τα έκαναν στενόμακρα, αλλά είχαν το σχήμα περίπου του σημερινού πρόσφορου, σε κάπως μεγαλύτερο σχήμα. Όμως ήταν σαν να ήταν δύο ψωμιά μαζί πεπιεσμένα, για αυτό τα ψωμιά τότε είχαν κάτι σαν αυλάκι γύρω γύρω. Σαν να ήταν δύο «πιταρίδες» δηλαδή πάνω σ’ άλλο!
Όντως ήταν και είναι περίεργο και εντυπωσιακό το θέαμα, γιατί βρίσκονται και σήμερα ακόμα εκεί που βρισκόταν πάντα! Μπορείς να πει κανείς, ότι οι βράχοι μοιάζουν και με χάμπουργκερ, η με τυριά!
Οι βράχοι αυτοί, είναι γνωστοί με την επικρατέστερη ονομασία «τα ψωμιά». Έχουν όμως διάφορες ονομασίες, στη περιοχή τους ονόμαζαν και «άρτους», «της γριάς οι πίτες», η «της γριάς τα τυριά».
Παλιά στις σχολικές εκδρομές, ήταν πράγματι ένα από τα αξιοθέατα που θα έπρεπε μάλιστα να σταματήσει το λεωφορείο και να κατεβούν όλοι οι μαθητές να ξεζαλιστούν λίγο, αλλά και να θαυμάσουν το πανοραμικό του τοπίου με τους βράχους, που απλώνεται μπροστά τους!
Δυστυχώς, τώρα με τη νέα εθνική δεν είναι εύκολα αντιληπτό το όλο θέαμα λόγω αλλαγής πορείας της οδού, έτσι τα «ψωμιά» δεν γίνονται εύκολα ορατά, παρά να σταματήσει κάποιος με το αυτοκίνητο και να τα παρατηρήσει..
Εντυπωσιάζει που αυτοί οι δυο-τρεις βράχοι ενώ είναι διάσπαρτοι στη περιοχή είναι παρόμοιοι, και αλλάζουν μονάχα στο μέγεθος. Ποια άραγε ανώτερη δύναμη έκανε τους βράχους αυτούς, ώστε να είναι όμοιοι σε σχήμα?
Εκτός από τα «ψωμιά» υπάρχει στη περιοχή αυτή και ένας άλλος βράχος όρθιος και τεράστιος, που οι ντόπιοι τον λένε «βότυρο», αλλά και πολλοί διάσπαρτοι λευκοί βράχοι που μοιάζουν με διάσπαρτα πρόβατα κοπαδιού!.
Η ιδιομορφία λοιπόν όλων των βράχων αυτών, δεν άφησαν αδιάφορο το λαό της περιοχής. Από πολύ παλιά δεν έχασε την ευκαιρία να πλάσει και εδώ διάφορους μύθους, για να εξηγήσει έτσι τη παρουσία και την ιδιομορφία των βράχων, που οι ιστορίες αυτές χρόνια τώρα, μεταδίδονται από γενιά σε γενιά!
Από παλιά οι κάτοικοι της περιοχής, είχαν πλάσει λοιπόν μια ιστορία περισσότερο μυθοπλασία, για να απομυθοποιήσουν τους βράχους αυτούς! Η ιστορία αφορά τη περιοχή αυτή των βράχων που μάλιστα έχει την ονομασία «πλακωτά χωράφια».
Μια από τις ιστορίες λοιπόν μας λέει τα εξής:
Κάποτε, μια γριά, έβοσκε εκεί τα πρόβατά της, και τυροκομούσε το γάλα σε ένα καζάνι που το είχε πάνω στον πιο μεγάλο βράχο που φαίνεται και στη φωτογραφία..
Μια χρονιά όμως έκανε μεγάλες κακοκαιρίες, και ο χειμώνας ήταν πολύ δεινός, οπότε η γριά είχε απελπιστεί!
Έτσι στο τέλος του Φλεβάρη, στις 28 του μήνα είπε:
-«Μας φεύγεις Κουτοφλέβαρε, και επιτέλους θα γλυτώσουμε από σένα»!
Όμως ο Φλεβάρης θύμωσε που την άκουσε, και ζήτησε να του δοθεί ακόμα μια μέρα!
Πράγματι δόθηκε στο Φλεβάρη ακόμα μια μέρα, η 29η δηλαδή.
Εκείνος όμως για να εκδικηθεί τη γριά που δεν ήθελε το Φλεβάρη, έκανε τόση κακοκαιρία εκείνη την ημέρα της παράτασης του, όπου η γριά δεν την άντεξε και πήγε κάτω από το βράχο και πέθανε!
Ο βράχος έγινε βούτυρο, τα τυριά μετατράπηκαν σε βράχους που μοιάζουν πράγματι και με τυριά, και τα πρόβατα της έμειναν σκόρπια και έρημα και μετατράπηκαν σε διάφορους βράχους και σκόρπισαν εδώ και εκεί, μοιάζοντας με κοπάδι!
