Του Νίκου Ψιλάκη (+ 2024)
Περνούσε ατέλειωτες ώρες στο εργαστήρι του, στο Μοναστήρι του Απανωσήφη, αντιγράφοντας βιβλία. ύμνους, αποφθέγματα, λειτουργικά κείμενα. Αντέγραφε ότι του άρεσε κι ότι του ζητούσε το μοναστήρι του. Άφησε παρακαταθήκη χιλιάδες χειρόγραφες σελίδες, αληθινά καλλιτεχνήματα, διακοσμημένα με αρχιγράμματα και πολύχρωμα κοσμήματα.
Ο Γαβριήλ Μαμουγιώργης ήταν ένας από τους τελευταίους συνειδητούς κωδικογράφους των κρητικών μοναστηριών, τους καλλιτέχνες που μεταλαμπάδευαν και διέδιδαν τη γνώση πριν ακόμη ανακαλύψει ο Γουτεμβέργιος την τυπογραφία. Ήταν αυτοί που αντέγραψαν πολύτιμα έργα, λειτουργικά βιβλία αλλά και έργα αρχαίων συγγραφέων για να εμπλουτίσουν τις μοναστηριακές βιβλιοθήκες και συνέβαλαν με τον τρόπο τους στη διάσωση τους. Ακόμη και μετά τη διάδοση της τυπογραφίας το χειρόγραφο βιβλίο δεν σταμάτησε. Ιδιαίτερα εδώ, στην Κρήτη, οι κωδικογράφοι δημιούργησαν μια σπουδαία παράδοση, εργάστηκαν μέσα κι έξω από το νησί και μας άφησαν σπουδαία έργα, όλα φροντισμένα, όλα πολύτιμα. Δυστυχώς τα περισσότερα απ’ αυτά πλουτίζουν σήμερα ξένες βιβλιοθήκες.
Ο Γαβριήλ συνέχισε μέχρι τα βαθιά του γεράματα να εργάζεται πυρετωδώς. Από το πρωί ως το βράδυ. Πίστευε πως η καλλιγραφική μας παράδοση έπρεπε δεν έπρεπε να χαθεί. Ταξίδεψε στους τόπους της αιώνιας γαλήνης πριν από 15 χρόνια περίπου…
Τα χειρόγραφα του φυλάσσονται (ευτυχώς) στο μοναστήρι του. Μερικά απ’ αυτά έχουν αναπαραχθεί με τη μέθοδο της λιθογραφίας.
Τον φωτογράφισα στις αρχές και στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Κι ένοιωσα το φως πιο γλυκό, κι ένιωσα τον φακό μου πιο ανάλαφρο. Ίσως να τον είχε αλαφρύνει η γαλήνη της μορφής του, ίσως η ηρεμία του λόγου του, ίσως η καλοσύνη που ξεχείλιζε από τα μάτια του…
Πηγή: karmanor.gr
