Του Μανώλη Μαρκάκη
” 26/10/1912.
Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.
Ο Ελληνικός στρατός βάδιζε από νίκη σε νίκη στη Δυτική Μακεδονία. Όμως, από την αρχή των εχθροπραξιών υπήρχε σοβαρή διαφωνία μεταξύ του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου. Ο διάδοχος επιθυμούσε πρώτα την κατάληψη του Μοναστηρίου προς Βορρά, ενώ ο Βενιζέλος, βλέποντας την πιθανότητα να καταληφθεί η Θεσσαλονίκη από το βουλγαρικό στρατό, πίεζε τον Κωνσταντίνο να κατευθυνθεί προς τη φυσική πρωτεύουσα της Μακεδονίας, μια περιοχή με στρατηγική σημασία, η απελευθέρωση της οποίας αποτελούσε διακαή πόθο του ελληνισμού. «Καθιστώ υμάς υπευθύνους διά πάσαν αναβολήν έστω και στιγμής» του τηλεγραφεί επιτακτικά.
Τελικά, ο Κωνσταντίνος πείθεται με τη μεσολάβηση του πατέρα του βασιλιά Γεωργίου Α’ και στις 25 Οκτωβρίου η εμπροσθοφυλακή του ελληνικού στρατού φθάνει προ των πυλών της Θεσσαλονίκης. Είχε προηγηθεί η καθοριστική νίκη στη Μάχη των Γιαννιτσών (19 – 20 Οκτωβρίου), που είχε κάνει ευκολότερη την προέλαση του ελληνικού στρατού. Ο Χασάν Ταξίν Πασάς που υπερασπιζόταν τη Θεσσαλονίκη δεν είχε άλλη δυνατότητα, παρά να ζητήσει μια έντιμη συμφωνία για την παράδοση της πόλης.
Στις 25 Οκτωβρίου οι απεσταλμένοι του ζήτησαν από τον Κωνσταντίνο να επιτραπεί στον Ταξίν να αποσυρθεί με το στρατό και τον οπλισμό του στο Καραμπουρνού και να παραμείνει εκεί μέχρι το τέλος του πολέμου. Ο Κωνσταντίνος, φυσικά, απέρριψε τον όρο του και του πρότεινε την παράδοση του στρατού του και τη μεταφορά του στη Μικρά Ασία με δαπάνες της ελληνικής κυβέρνησης.
Ο Οθωμανός αξιωματούχος δέχθηκε, τελικά, τους όρους του Κωνσταντίνου και στις 11 το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου, ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου, οι πληρεξούσιοι αξιωματικοί Ιωάννης Μεταξάς (ο κατοπινός δικτάτωρ, ο άνθρωπος του «ΟΧΙ») και Βίκτωρ Δούσμανης μεταβαίνουν στο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης και υπογράφουν τα σχετικά πρωτόκολλα παράδοσης της πόλης στον ελληνικό στρατό.
Οι Κρήτες οπλαρχηγοί σαν Μακεδονομάχοι όπως είναι φυσικό προέλασαν έφιπποι στην πόλη. Η διμοιρία του Ιωάννη Αλεξάκη έμπαινε πρώτη με το Α’ Ανεξάρτητο Τάγμα Κρητών στη Θεσσαλονίκη ανήμερα του Αγίου Δημητρίου του 1912. Τότε ο Ταγματάρχης του, ο ηρωικός Γεώργιος Κολοκοτρώνης, εγγονός του Γέρου, φώναξε: “Δε στο ‘λεγα μωρέ Γιάννη ότι εμείς οι Κρητικοί θα μπούμε πρώτοι στη Θεσσαλονίκη;”.
Η συμβολή του Α’ Ανεξάρτητου Τάγματος Κρητών στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας ήταν καθοριστική. Εκατοντάδες ιστορίες ανδρείας και παληκαριάς έχουν να διηγηθούν οι απόγονοι των Εθελοντών μας.
Αξίζει να σημειωθεί η μεγάλη προθυμία των Κρητών να καταταγούν εθελοντές. ”
Ο παππούς έλειπε στο μέτωπο συνεχόμενα για 27 ολόκληρους μήνες στο πατριωτικό καθήκον !!!
Τότε που η λέξη “πατρίδα” ήταν ιερή.
Είχε μόλις γνωρίσει τον γιο του το Νίκο (Μαρκάκης Νικόλαος , δάσκαλος) και τον είχε αφήσει μωρό για να πάει στον πόλεμο. Όταν έφυγε για το μέτωπο, η γιαγιά η ΠετειναροΔέσποινα ήταν έγκυος στο 2ο παιδί τους.
Γυρνώντας από το μέτωπο, μια γειτόνισσα καλοσορίζοντας τον παππού του λέει: “Κωσταντή !!! αγκάλιασε εκείονε (και του δείχνει ένα κοριτσάκι μικρό) το κοπέλι απού παίζει ξυπόλυτο. Δικό σου είναι!!!”
Τότε πρωτογνώρισε την πρώτη του κόρη τη θεία Μαριγώ την Ανδρουλακάκενα…
Ο παππούς με τη γιαγιά έμελε να κάνουν 7 παιδιά και να ζήσουν τον πόλεμο για άλλη μια φορά (στην Κατοχή του 1940) όταν αναγκάστηκαν να μεταβούν στο Πετροκεφάλι διότι οι Γερμανοί χάλασαν το σπίτι τους ώστε να χρησιμοποιήσουν τις πέτρες για την κατασκευή του αεροδρομίου Τυμπακίου.
(Στην 1η φωτογραφία, δίπλωμα απονομής μεταλλίων, ιδιοχείρως υπογραμμένο από τον Ελ. Βενιζέλο.
Στην 2η και 3η φωτογραφία, η είσοδος των Ελληνικών δυνάμεων στη Θεσσαλονίκη.
Στην 4η, οι παππούδες μου, γέροι πια όταν απολάμβαναν παιδιά και εγγόνια.)
