Έθιμα της πρωτοχρονιάς στην Κρήτη
Γράφει η Μαρία Μαυρουδή*
Η πέτρα στο σπίτι
Χαράματα Πρωτοχρονιάς, μόλις χτυπούσε η “πρώτη καμπάνα”, ολόκληρη η οικογένεια του σπιτιού τόσο οι μικροί όσο και οι μεγάλοι , σηκώνονταν, έκαναν το σταυρό τους τρεις φορές και αμίλητοι φορούσαν τα γιορτινά τους,. Στη συνέχεια έβγαιναν έξω από το σπίτι, έπαιρναν από μια πέτρα ο καθένας τους, όσο πιο μεγάλη μπορούσε και την έφερναν μέσα στο σπίτι.
Αμέσως ο καθένας, καθόταν στην πέτρα που μόλις είχε φέρει, λέγοντας τη φράση : “Κλού -Κλού στα ορνίθια μας , καλοχρονιά στα σπίτια μας, όσο βάρος έχει η πέτρα τούτη, τόσο χρυσάφι και ασήμι να μπει στα σπίτια μας”. Μόλις τελείωναν αυτά τα λόγια έκαναν το σταυρό τους 3 φορές, καλημέριζαν τους υπολοίπους, και τα παιδιά ήταν απαραίτητο να φιλήσουν το χέρι των γονιών τους, και μετά πήγαιναν στην Εκκλησία για να λειτουργηθούν Κατά την επιστροφή τους από την Εκκλησία, έμπαινε πρώτος στο σπίτι ο πρωτότοκος, και ύστερα οι υπόλοιποι. Οι πέτρες έμεναν μέσα στο σπίτι, στο ίδιο σημείο που είχαν τοποθετηθεί, για οκτώ μέρες.
Την όγδοη μέρα έπαιρνε ο καθένας την πέτρα του και αφού έκανε το σταυρό του 3 φορές, την πήγαινε πάλι έξω από το σπίτι. Αυτό το έθιμο ήταν απαραίτητο να γίνει κάθε Πρωτοχρονιά, γιατί έφερνε στο σπίτι , “γούρι”, ευτυχία, αγάπη, γαλήνη και ειρήνη.
Το έθιμο της κρεμμύδας ή ασκελετούρας στην Κρήτη
Το σκυλοκρέμμυδο ή κρεμμύδα ή ασκελετούρα είναι ένα συνηθισμένο φυτό που φυτρώνει στην Κρήτη και μοιάζει με ένα μεγάλο κρεμμύδι.
Ο λαός πιστεύει ότι έχει μεγάλη ζωτική δύναμη την οποία μπορεί να τη μεταδώσει σε έμψυχα και άψυχα. Για το λόγο αυτό την Πρωτοχρονιά κρεμούν την ασκελετούρα στα σπίτια τους. Πρόκειται για ένα αρχαίο έθιμο καλοτυχίας που αναφέρεται ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ., αλλά δυστυχώς στις μέρες μας τείνει να εγκαταλειφθεί.
Καλή χέρα στην Κρήτη
Μερικές δεκαετίες παλιότερα, η «καλή χέρα» ήταν το μόνο δώρο που έπαιρναν τα παιδιά. Την Πρωτοχρονιά ήταν απλά ένα κέρασμα αφού δεν υπήρχαν χρήματα αλλά ούτε μαγαζιά με παιγνίδια.
Αργότερα, συνηθιζόταν να δίνεται ένα χρηματικό ποσό σαν δώρο στα παιδιά που επισκέπτονταν κάποιο συγγενικό σπίτι την Πρωτοχρονιά – συνήθως σε εγγόνια ή ανίψια.
Εύχομαι ο νέος χρόνος να μεταμορφωθεί σε μία καλή νεράιδα που με το μαγικό ραβδάκι της θα πραγματοποιήσει όλα τα όνειρα και τις προσδοκίες μας…
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!!!
* Η Μαρία Μαυρουδή είναι Δασκάλα και Υποδιευθύντρια στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Μοιρών
