Ένα μικρό αλλά ιστορικό χωριό στις παρυφές των Αστερουσίων τίμησε σήμερα τον πρωτοεπαναστάτη της Κρήτης Μιχαήλ Κουρμούλη και όλους τους Κουρμούληδες που θυσιάστηκαν για την ελευθερία της πατρίδα μας.
Ο Ιεράς του Κουσέ π. Γεώργιος τέλεσε τρισάγιο στη μνήμη τους, ενώ στεφάνια κατέθεσαν η Πρόεδρος της Κοινότητας Κουσέ κ. Νατάσα Παπαδάκη και ο Αντιπρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου κ. Πέτρος Καβαλάρης.
Ο Κουρμούλης (γνωστός ως το 1821 ως Χουσεΐν Αγάς) ήταν αρχηγός σημαντικής κρητικής οικογένειας από την Μεσαρά, περιοχή που άκμαζε ήδη από την εποχή της Βενετοκρατίας και μετά την οθωμανική κατάκτηση εξισλαμίστηκε, αναδεικνύοντας μπέηδες και αγάδες, διατηρώντας ωστόσο κρυπτοχριστιανική ιδιότητα. Τόσο ο ίδιος, γνωστός μέχρι το 1821με το όνομα Χουσεΐν Αγάς, όσο και η οικογένειά του είχαν μεριμνήσει για την προστασία των χριστιανών στη Δίκτη και στον Ψηλορείτη ενώ το 1814, με αφορμή την δολοφονία μερικών Οθωμανών ενόπλων, ο Κουρμούλης είχε κατηγορηθεί στις αρχές ως κρυπτοχριστιανός, επιτυγχάνοντας όμως την αθώωσή του.
Συμμετείχε στην προετοιμασία της εξέγερσης στην Κρήτη, όντας μέλος της Φιλικής Εταιρείας, έχοντας μυηθεί από τον Γρηγόριο Καλλονά. Μάλιστα, κατά το Πάσχα του 1821 ενώ βρισκόταν στα Χανιά, φανέρωσε δημόσια τη χριστιανική του πίστη. Με την έναρξη της επανάστασης στην Κρήτη, τέθηκε επικεφαλής της οικογένειας των Κουρμούληδων – που αριθμούσε 75 ενόπλους – καθώς και των υπόλοιπων Μεσαριτών. Αρχικά, πραγματοποίησε μαζί με άλλους οπλαρχηγούς ενέδρες στις οθωμανικές δυνάμεις της περιοχής του Ρεθύμνου και αργότερα κατέφυγε προσωρινά στην Κάσο μαζί με άλλους επαναστάτες για να επιστρέψει λίγο αργότερα στην Κρήτη.
Από μερίδα συμπατριωτών του είχε προταθεί στον Δημήτριο Υψηλάντη ως υποψήφιος για τη θέση του γενικού αρχηγού της Κρήτης, τελικά όμως επελέγη από τον Υψηλάντη ο Μιχαήλ Κομνηνός Αφεντούλιεφ. Ο ίδιος διορίστηκε πεντακοσιάρχος και κατάφερε να νικήσει κατ’ επανάληψη τους Οθωμανούς στρατιωτικούς, Σερίφ και Χασάν πασά, ενώ ήταν ο πρώτος, που συγκρότησε ελληνικό ιππικό. Μετά την κατάπνιξη της επανάστασης στο νησί από τους Αιγυπτίους, κατέφυγε στην Ύδρα, όπου πέθανε από τα τραύματά του το 1824. Σημαντικές υπηρεσίες στην επανάσταση προσέφεραν επίσης ο αδελφός του Γεώργιος, καθώς και ο γιος του Δημήτρης.
(Με στοιχεία από το el.wikipedia.org)