Κείμενο – Φωτογραφία: Μανώλης Αφραθιανάκης
Η λύση για την αντιμετώπιση του καύσωνα είναι να πάρουμε τα βουνά! Εκεί η θερμοκρασία είναι σε υποφερτά επίπεδα και η φύση μας αποζημιώνει με τις ομορφιές της. Αυτήν τη περίοδο ανθίζει το ενδημικό της Κρήτης Origanum dictamnus (δίκταμο ή έρωντας) και στολίζει τα γυμνά βράχια.
Ο έρωντάς σου κοπελιά
μ’ ανέβασε στ’ αόρι
και ‘χω παρεα τσ’ αετούς
τσι πρίνους και τ’ απόι – (Afra).
*απόι=πρωινή παγωνιά
“Tο φυτόν καλούμενον δίκταμον εις ουδέν άλλο μέρος φύεται ειμη εν τη νήσω Kρήτη” – Πλίνιος.
“Tο δίκταμο είναι φυτό που βγαίνει μόνο στη Κρήτη…” – Θεόφραστος στο έργο του Περί Φυτών ιστορίες.
Είναι απειλούμενο φυτό, που στην άγρια μορφή του φυτρώνει στα απόκρημνα βράχια, από τα χαμηλά υψόμετρα μέχρι τα 1900 μέτρα. Οι πληθυσμοί του μειώνονται δραματικά τα τελευταία χρόνια, λόγω της υπερσυλλογής του και της υπερβόσκησης, γι’ αυτό προστατεύεται από ελληνικές και ευρωπαϊκές νομοθεσίες και συμβάσεις. Το ίδιο το φυτό για την αυτοπροστασία του έχει αποτραβηχτεί σε απρόσιτες βραχώδεις θέσεις.
Το όνομα προέρχεται από το όρος Δίκτη (Λασιθιώτικα) όπου παλαιότερα αφθονούσε.
Καλλιεργείται εύκολα στην Κρήτη, οπότε μπορούμε να επωφεληθούμε από τις ευεργετικές για την υγεία ιδιότητές του, αγοράζοντας τα προϊόντα που το περιέχουν.
