Του Δασκάλου Χαρίδημου Φραγκομιχελάκη
Σήμερα 29 Αυγούστου εορτάζει ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Ριγολόγου στον Πανασό.
Βόρεια του χωριού και 1000 περίπου μέτρα από τον επαρχιακό δρόμο, βρίσκεται το εξωκκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Ριγολόγου. Εορτάζει στις 29 Αυγούστου, που η Εκκλησία τιμά την αποτομή της κεφαλής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.
Σε πολύ κοντινή απόσταση δεσπόζει ο χάρακας του Αη- Γιάννη όπως τον ονομάζουμε οι χωριανοί.
Η παράδοση μας πληροφορεί ότι ο ναός υπήρξε ερημητήριο ή μικρό μοναστήρι, χωρίς να σώζονται στοιχεία που να το αποδεικνύουν. Ο μικρός χείμαρρος που περνά δίπλα από το εξωκκλήσι αποτελεί το ανώτερο τμήμα του Ληθαίου ποταμού.
Το πότε ακριβώς κτίστηκε ο ναός δεν το γνωρίζουμε, η τεχνοτροπία όμως στην εξωτερική πόρτα είναι τυπική για την περίοδο της Βενετοκρατίας, οπότε και σε αυτό το χρονικό διάστημα θα πρέπει να ανάγουμε τη δημιουργία του ναού αλλά και της μονής[1].
Το κολωνάκι στον τοίχο του ιερού βήματος, ίσως αποκαλύπτει ενδείξεις της ιστορίας του ναού αλλά και της γύρω περιοχής.
Ο ναός αναστηλώθηκε – “ανακαινίστηκε” για πρώτη φορά στα τέλη του 19ου αιώνα[2]. Τότε πιθανώς κατασκευάστηκε η στέγη με τη χαρακτηριστική κλίση προς τη μία πλευρά, που παραπέμπει τον επισκέπτη σε αγροτόσπιτο.
Η β΄ ανακατασκευή της στέγης έγινε το 1986 και η γ΄ παρέμβαση στην τοιχοποιΐα και στη διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου, που μας έδωσε τη σημερινή του μορφή, έγινε στις αρχές του 21ού αι. το 2003. Οι δύο αυτές προσπάθειες πραγματοποιήθηκαν από την Ενορία Πανασού.
Ανήμερα της εορτής του Αγίου, μετά τη λειτουργία, οι συμμετέχοντες γίνονται μια παρέα για να πιούν το κρασί τους με νηστίσιμα[3].
—————–
[1] . Χριστόφορος Χειλαδάκης: ιστοσελίδα CretanBeaches. Και οι φωτογραφίες είναι από την εργασία του ιδίου.
[2] . Η αναστήλωση-ανακαίνιση στα τέλη του 19ου αι. έγινε από τον Σταύρο Τιτάκη, πρόγονος της οικογένειας των Τιτάκηδων του χωριού, πατέρα του Σταυρουλογιώργη. (Πληρ. Πέτρος Φουκάκης 2000).
[3] . Οι παλιότεροι πίστευαν ότι αν τη συγκεκριμένη ημέρα δεν νήστευαν ακόμη και το λάδι, ο Άγιος θα τους τιμωρούσε με «ρίγο», ( από κει και το προσωνύμιο Ριγολόγος) δηλ. κρύωναν μες στο καλοκαίρι χωρίς να είναι άρρωστοι και το αντιμετώπιζαν μένοντας στο κρεβάτι για ένα 24/ωρο συνήθως, σκεπασμένοι με αρκετές κουβέρτες.
