Γράφει ο Μανώλης Βαρδουλάκης
Η τραγική κατάσταση που έχει βρεθεί η Ανατολική Κρήτη με το θέμα του νερού ήταν προβλέψιμη αλλά οι διοικούντες μόνο δηλώσεις έκαναν . Δεν πρέπει να επικαλούνται την κλιματική αλλαγή για να καλύψουν όλες τις αδιαφορίες- αδυναμίες τους . Οι επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει πριν πολλά χρόνια , για τον λόγο αυτό έπρεπε οι αρμόδιοι να είχαν πάρει τα κατάλληλα μέτρα .
Πολλοί και αξιόλογοι επιστήμονες έχουν κάνει μελέτες και τις έχουν καταθέσει στους αρμόδιους φορείς αλλά δεν αξιοποιήθηκαν . Για να καλύψουν τις αδυναμίες τους ξεκίνησαν νέες μελέτες που τις ανέθεσαν στους Ολλανδούς . Πολύ φοβούμαι ότι στο μυαλό των υπευθύνων είναι η ιδιωτικοποίηση και ψάχνουν να βρουν τρόπο να την σερβίρουν . Το μεγάλο πρόβλημα είναι να υπάρχουν οι απαραίτητες ποσότητες νερού για να καλύπτεις τις ανάγκες σου και μετά ψάχνεις πως θα τις διαχειρίζεσαι ορθολογικά . Αν δεν έχεις τις απαιτούμενες ποσότητες μόνο περιορίστηκα μέτρα μπορείς να πάρεις .
Θα αναφερθώ στη Μεσσαρά γιατί ( λόγο καταγωγής ) γνωρίζω περισσότερα πράγματα . Στη περιοχή υπάρχουν έργα σε εξέλιξη ,αυτά δεν έχουν ανάγκη τις μελέτες των Ολλανδών , όμως δεν προχωρούν .
Στην περιοχή υπάρχουν δύο φράγματα το ένα στη Δυτική Μεσσαρά (Φανερωμένη) λειτουργεί αρκετά χρόνια και το άλλο Ανατολική Μεσσαρά (Πλακιώτησα ) είναι υπό κατασκευή .
Από τότε που σχεδιάσθηκε το Φράγμα της Φανερωμένης οι μελετητές γνώριζαν ότι η λεκάνη απορροής που το τροφοδοτεί είναι μικρή δεν μπορεί να το γεμίζει κάθε χρόνο .Για τον λόγο αυτό αποφασίστηκε να κατασκευαστεί φράγμα στον Πλατύ ποταμό που θα έλυνε το πρόβλημα της άρδευσης σε ένα μεγάλο μέρος του ΝΑ Ρεθύμνου και ένα μέρος του νερού που περισσεύει θα ερχόταν στη Φανερωμένη για να υποστηρίζει το φράγμα αυτό . Την δυνατότητα αυτή και ακόμα μεγαλύτερη την έχει ο Πλατύς ποταμός . Δυστυχώς δεν προχωρήσαν οι διαδικασίες που αφορούν τον Πλατύ ποταμό . Οι ΤΟΕΒ για να καλύψουν τις ανάγκες τους χρησιμοποιούσαν τις γεωτρήσεις που υπήρχαν με αποτέλεσμα να υποβαθμίζετε συνεχώς ο υδροφόρος ορίζοντας της περιοχής . Οι γεωτρήσεις που υπάρχουν εκτός περιοχής αναδασμού από 70-90 μ που ήταν πριν 15 χρόνια τώρα κατεβαίνουν στα 200μ και περισσότερο για να βρουν νερό . Πολλές από αυτές τώρα στερεύουν . Είναι φανερό ότι η κατάσταση έχει φθάσει στο απροχώρητο και το κακό είναι ότι οι διοικούντες Κυβέρνηση – Περιφέρεια -Δήμοι δεν κάνουν αυτό που πρέπει . Οι μελέτες για τα έργα του Πλατύ έχουν ολοκληρωθεί και η προκήρυξη για την αναθέσει του έργου δεν γίνετε . Συνέχεια και μια δικαιολογία βρίσκουν για να δικαιολογήσουν την καθυστέρηση . Οι αγρότες τις περιοχής υποφέρουν ξοδέψουν συνεχώς χρήματα για να εξασφαλίσουν νερό και μειώνουν την έκταση των καλλιεργειών τους επειδή φοβούνται ότι δεν θα αντέξουν οι γεωτρήσεις τους .
Στην Πλακιώτησα η κατασκευή του φράγματος ξεκίνησε το 2008 και τελείωσε το 2024. Κάθε φορά για να δικαιολογήσουν την υποχρηματοδότηση έβρισκαν ότι κάτι είχε ξεχαστεί στη μελέτη και το έργο καρκινοβατούσε . Οι αγρότες της περιοχής για να καλύψουν τις ανάγκες τους για νερό άνοιγαν γεωτρήσεις κάθε χρόνο και μεγαλύτερο βάθος με αποτέλεσμα να υποβαθμίζετε και στην περιοχή αυτή ο υδροφόρος ορίζοντας. Το ποιο τραγικό από όλα είναι ότι δεν απασχόλησε τις αρχές ότι χρειάζονται δίκτια διανομής του νερού ( Το ίδιο είχε γίνει και στην Φανερωμένη) . Αποτέλεσμα τελειώνουν τώρα την μελέτη για να φτιαχτούν τα τεύχη δημοπράτησης του έργου . Δηλαδή αν φέτος είχαμε κανονικές βροχοπτώσεις θα γέμιζε το φράγμα , το νερό θα παρέμενε εκεί και οι αγρότες δεν θα είχαν νερό να ποτίσουν . Για να ολοκληρωθεί το έργο χρειάζεται να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση και να τρέξουν οι διαδικασίες πολύ γρήγορα .
Τα δύο έργα ενώ είναι ανεξάρτητα έχουν κοινά χαρακτηρίστηκα α) είναι παροιμιώδης η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση τους και β) οι καθυστερήσεις έχουν κοινό αποτέλεσμα την καταστροφική υποβάθμιση του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής . Αν δεν είχε υποβαθμιστεί τόσο πολύ ο υδροφόρος ορίζοντας της περιοχής θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά οι γεωτρήσεις τις χρονιές που έχουμε πολύ μικρές βροχοπτώσεις .
Τι μπορεί να γίνει τώρα;
Πρέπει να κινητοποιηθούν οι αγροτικοί φορείς της περιοχής ( αγροτικοί συνεταιρισμοί ,ΤΟΕΒ ,αγροτικοί σύλλογοι κ.α) και να απαιτήσουν από τους Δήμους της περιοχής και από την Περιφέρεια να μπουν μπροστά και να διεκδικήσουν από την κυβέρνηση να προχωρήσουν τα έργα άμεσα και όχι με τους κανονικούς ρυθμούς αλλά πολύ- πολύ γρηγορότερους . Αν γίνει αυτό πιθανόν να προλάβουμε την καταστροφή . Στη περιοχή μου οι αγρότες λένε ότι αν παραμείνει η κατάσταση όπως είναι σήμερα σε πολύ λίγα χρόνια δεν θα μπορούν να καλλιεργούν και πιθανότατα να χρειαστεί να μετακομίσουν για να ζήσουν .
Υ.Σ Ο τίτλος του άρθρου δεν είναι δικός μου . Τον Σεπτέμβρη του 2022 έγινε μια πολιτική συζήτηση στο χωριό μου με επίκεντρο τα θέματα των αγροτών . Τότε πήρε τον λόγο ένας αγρότης και είπε στον ομιλητή . Τα κύρια προβλήματα στην περιοχή μας είναι τρία τα εξής. Πρώτο Νερό , Δεύτερο Νερό , Τρίτο Νερό . Ο απλός κόσμος είχε συνειδητοποιήσει ποιο είναι το κύριο και μεγάλο πρόβλημα της περιοχής οι αρμόδιοι ? ΑΔΙΑΦΟΡΟΥΣΑΝ και ΑΔΙΑΦΟΡΟΥΝ
