ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
Προς:
Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κ. Κυριάκο Πιερρακάκη Κοινοποίηση:
Υφυπουργό Παιδείας κα Δόμνα Μιχαηλίδου
Υφυπουργό Παιδείας κα Ζέττα Μακρή
Αναπληρωτή Υπουργό Αθλητισμού κ. Ιωάννη Βρούτση
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Με αφορμή τη δήλωσή σας, με την οποία γίνεται αντιληπτή η πρόθεσή σας να συνεργαστείτε με τον Ο.Ο.Σ.Α. με στόχο την ανεύρεση πρακτικών λύσεων για καίρια ζητήματα στο χώρο της Παιδείας, θέλουμε και εμείς με την σειρά μας να συμβάλλουμε στο εγχείρημα αυτό, καθώς αισθανόμαστε ως επιτακτική ανάγκη και υποχρέωση την αρωγή μας.
Στο πλαίσιο αυτό παραθέτουμε τις εκθέσεις των Ο.Ο.Σ.Α., Π.Ο.Υ., Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ΕΛ.ΣΤΑΤ. που αφορούν στη Φυσική Αγωγή και τον Σχολικό Αθλητισμό.
Μελετώντας κανείς τις παραπάνω εκθέσεις, οι οποίες θα αναφερθούν και θα αναλυθούν περαιτέρω, αντιλαμβάνεται τη σημασία της σωματικής άσκησης και κατ΄ επέκταση της Φυσικής Αγωγής, καθώς και τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει στην διασφάλιση και βελτίωση της υγείας, τόσο της σωματικής όσο και της πνευματικής – ψυχικής.
Αναλυτικότερα, όσον αφορά τα πολυεπίπεδα οφέλη της σωματικής άσκησης, έχει παρατηρηθεί ότι, αναφορικά με την σωματική υγεία, βελτιώνει το σωματικό βάρος περιορίζοντας την παχυσαρκία – φαινόμενο που μαστίζει την χώρα μας – , δυναμώνει τα οστά και ελαττώνει την εμφάνιση ασθενειών.
Ειδικότερα, έρευνες δείχνουν ότι 150 λεπτά μέτριας έντασης σωματικής δραστηριότητας, μπορεί να αποτρέψει την εκδήλωση ασθενειών σε 11,5 εκατομμύρια πολίτες, οι οποίες θα επιβάρυναν τον προϋπολογισμό των κρατών μελών της ΕΕ για την υγεία κατά μέσο όρο 0,6%.
Επιπρόσθετα, η πνευματική υγεία βελτιώνεται, καθώς ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται άμεσα στα εξωτερικά ερεθίσματα, ενεργοποιούνται οι ενδορφίνες – οι θεωρούμενες «ορμόνες της χαράς» – η ευεξία και η αυτοπεποίθηση αυξάνονται και κατ΄ επέκταση ο άνθρωπος αισθάνεται ψυχικά υγιής, με απότοκο την αποτελεσματικότερη ανταπόκρισή του στις καθημερινές υποχρεώσεις.
Η τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ, δυστυχώς, αποδεικνύει ότι οι Ευρωπαίοι δεν αθλούνται, προτάσσοντας οικονομικές και κοινωνικές «αδυναμίες», καθώς γυναίκες και ηλικιωμένοι ασκούνται λιγότερο τακτικά, ενώ μόλις το 24% της εργατικής τάξης αθλείται τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, καθώς δεν έχει την οικονομική δυνατότητα .
Σε έρευνα της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (2022), επιβεβαιώνεται ο ισχυρισμός ότι η οικονομική κατάσταση επιβαρύνει τη σωματική και ψυχική υγεία των Ελλήνων πολιτών, καθώς και την αδυναμία στην πρόσβασή τους για τη θεραπεία των προβλημάτων που τους δημιούργησε η ανέχεια.
Τέλος, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα μεγαλύτερα επίπεδα αποχής από τη φυσική δραστηριότητα στις χώρες της Ευρώπης κατέχουν η Πορτογαλία (73%), η Ελλάδα (68%) και η Πολωνία (65%), καθώς το κύριο εμπόδιο για την άσκηση είναι πρωτίστως η έλλειψη χρόνου και δευτερευόντως η έλλειψη κινήτρου ή η έλλειψη ενδιαφέροντος για την άθληση
Το φαινόμενο αυτό, όπως προαναφέρθηκε, διαφαίνεται και στην στη χώρα μας. Σύμφωνα με έρευνες «από τα 6,5 εκατομμύρια Ελλήνων ηλικίας 30-80 ετών μόνον 300 χιλιάδες έχουν συστηματική επαφή με κάποιο στίβο, γήπεδο, κολυμβητήριο ή γυμναστήριο».
Εάν αυτό το ποσοστό του 4,5% μπορέσει να πλησιάσει σταδιακά το 25%, που είναι ο μέσος όρος της Ευρώπης, από έγκυρα στοιχεία υπολογίζεται ότι θα εξοικονομηθούν για την χώρα περίπου 1,5 δισ. ευρώ ετησίως, από τη βελτίωση της υγείας των πολιτών και τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης» .
Τα χαμηλά αυτά ποσοστά συμμετοχής στην άθληση επισύρουν και ανησυχητικές επιπτώσεις για την υγεία.
Πιο συγκεκριμένα, Γάλλοι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τους νεότερους, καθώς παρουσιάζουν υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη και διαβήτη, μπαίνοντας στη ζώνη του εμφράγματος από την ηλικία των 30 ετών. Περιορίζοντας τα ζητήματα αυτά στην ημεδαπή, παρατηρούμε ότι οι Έλληνες έφηβοι είναι «δευτεραθλητές» στην παχυσαρκία, καταναλώνουν πολύ λίγα φρούτα σε σχέση με τους υπόλοιπους εφήβους στην Ε.Ε., καταναλώνουν ποσότητες αλκοόλ και προτιμούν την «πολυθρόνα» από την άσκηση .
Συνεπώς, τα στοιχεία αυτά υπερθεματίζουν την κρισιμότητα της πρόταξης της σημασίας της σωματικής άσκησης, την πληροφόρηση γύρω από αυτή, καθώς και την παροχή κινήτρων και ευκαιριών στους πολίτες. «..Όμως πρέπει να φτάσουμε σε ένα μοντέλο όπου ο αθλητισμός είναι προσβάσιμος σε όλους. Καθοριστική είναι η δημιουργία ενός τέτοιου είδους συστήματος, το οποίο θα καθιστά τον αθλητισμό προσβάσιμο σε όλους.
Σύμφωνα με τον βουλευτή και πρώην προπονητή πετοσφαίρισης Μάριο Μπερούτο, η κατάσταση θα αλλάξει όταν στο παιχνίδι μπει ένας νέος παίκτης και αυτός είναι το σχολείο».
Το σχολείο, ως ένας από τους βασικούς φορείς κοινωνικοποίησης και απόκτησης γνώσεων, εμπειριών και σμίλευσης συνηθειών – συμπεριφορών, διακατέχει έναν πολύ ριζικό και μείζονος σημασίας ρόλο για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δόθηκε μεγάλη σημασία στην προαγωγή της φυσικής δραστηριότητας, λόγω των πολλαπλών οφελών της.
«Η Συνθήκη της Λισαβόνας, που τέθηκε σε ισχύ το 2009, αποτέλεσε τη νομική βάση, ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να ζητήσει την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής διάστασης του αθλητισμού και να συμβάλει στην προώθηση των ευρωπαϊκών επιδιώξεων σ’ αυτόν τον χώρο. Ενόψει της χάραξης αυτών των πολιτικών και προκειμένου να καταστεί καλύτερα κατανοητή η θέση της Φυσικής Αγωγής στην Ευρώπη σήμερα, το Δίκτυο Ευρυδίκη εκπόνησε μια έκθεση με τίτλο Φυσική Αγωγή και Σχολικός Αθλητισμός στην Ευρώπη» .
Σε συνάρτηση όλων αυτών, η Πρόταση του Ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πολιτική της Ε.Ε. για τον τομέα του αθλητισμού για την Προώθηση υγιεινών και ενεργών τρόπων ζωής σε συνδυασμό με ευκαιρίες εκπαίδευσης και ανάπτυξης (άρθρα 55 & 57) προτρέπει τα κράτη μέλη και τις δημόσιες αρχές «να αναπτύσσουν αθλητικές υποδομές, ιδίως σε απομακρυσμένες και μειονεκτούσες περιοχές, και να αυξήσουν τον χρόνο που διατίθεται για τη φυσική αγωγή, εντάσσοντας στα σχολεία καθημερινές δραστηριότητες άσκησης, διαλείμματα σωματικής άσκησης και δραστηριότητες άσκησης εκτός των μαθημάτων, επιφέροντας ταυτόχρονα μια αλλαγή νοοτροπίας ως προς την αναγνώριση της σημασίας του αθλητισμού ως σχολικού μαθήματος.
Επικροτεί πρωτοβουλίες και εκστρατείες για την ενθάρρυνση της σωματικής άσκησης, όπως η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Αθλητισμού, τα προγράμματα #BeActive και HealthyLifestyle4All, και ενθαρρύνει την Επιτροπή να εντείνει την ενημέρωση σχετικά με τις εκδηλώσεις αυτές στα κράτη μέλη, εστιάζοντας ιδιαίτερα στα σχολεία. Τέλος, υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να διενεργούνται τακτικές αξιολογήσεις όσον αφορά την προβολή και τον αντίκτυπο των εν λόγω προγραμμάτων .
Ειδικά στη χώρα μας, που απαρτίζεται από εκτεταμένο νησιωτικό σύμπλεγμα και πλήθος απομακρυσμένων, ορεινών και δυσπρόσιτων περιοχών, θα πρέπει το Υ.ΠΑΙ.Θ.Α. να φροντίσει για τη στελέχωση των «Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων» σε αυτές τις περιοχές με εξειδικευμένους Καθηγητές Φυσικής Αγωγής. Παραπομπές:
- https://gr.euronews.com/2023/02/18/oi-eyropaioi-den-gimnazontai-gia-ayto-kai-arrostainoyn-pio-sixna
- https://www.health4you.gr/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1-%CE%BD%CE%AD%CE%B1/item/10889- oo%CF%83%CE%B1-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%AE-%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%AE%CF%82-%CF%85%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CF%80%CE%B5%CE%B9-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7-%CE%B6%CF%89%CE%AE-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CE%AF%CF%89%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CE%B5%CF%85%CE%AC%CE%BB%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82
- https://www.statistics.gr/documents/20181/ba702368-2592-42da-d374-000cc707913d
- https://europa.eu/eurobarometer/surveys/browse/all/theme/000004
- https://www.tanea.gr/2016/09/04/opinions/gnwmi-athlisi-vs-prwtathlitismoy/
- https://www.onmed.gr/ygeia-eidhseis/story/350857/ekthesi-oosa-oi-efivoi-stin-ellada-pinoyn-kai-den athloyntai
- https://op.europa.eu/el/publication-detail/-/publication/2038d34a-3adf-421e-9780-63d2968c08c5
- https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/A-9-2021-0318_EL.html
Με τιμή Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ * ΣΧΙΝΑΣ ΚΛΕΑΝΘΗΣ
Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ * ΑΛΜΠΑΝΗ ΕΙΡΗΝΗ
