του Πέτρου Μηλιαράκη*
Η κρίση λόγω κορωναϊου φέρνει εξ ανάγκης προς προβληματισμό στο επίκεντρο «ζητήματα» που πρέπει να «ερευνηθούν» σε πολιτικό επίπεδο. Με το παρόν κείμενο δεν επιλέγεται για προβληματισμό η αλυσιτελής τοποθέτηση της Προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως προς το Σύμφωνο Σταθερότητας, που αφορά (άλλωστε) «τοποθέτηση» έκτακτης ανάγκης ενός «αιφνιδιασμένου» απο τις κρατούσες συνθήκες Οργάνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
Αντιθέτως, επιλέγεται για κριτική το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ). το οποίο προσφάτως, πράγματι, εν μέσω κρίσης στα μέσα Μαρτίου, δια των εκπροσώπων του, έθεσε «ζητήματα» εξαιρετικώς ενδιαφέροντα με σαφείς τοποθετήσεις στα όρια ενός «εγκρατούς ευρωσκεπτικισμού» (αφορά νεολογισμό του γράφοντος). Η επιλογή δε για κριτική στο ΕΚ αφορά στο ότι είναι το πιό αντιπροσωπευτικό,για τους Λαούς, Όργανο της ΕΕ.
Επ´ ευκαιρία δε της Συνεδρίασης του ΕΚ της 10ης Μαρτίου υπ’ όψιν τα παρακάτω:
- αιφνιδίως δημόσια υγεία και εξωτερικά σύνορα υπό «προστασία»;
Το ΕΚ επέδειξε πράγματι μια υπεύθυνη θέση, καθόσον τα μέλη του (σε μεγάλη έκταση) αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι τόσο ο κορωναϊός όσο και η κρίση στα σύνορα είναι πλέον ζητήματα μέγιστης σπουδαιότητας. Άλλωστε:
Σύμφωνα :
α) με την παρ. 2 του άρθρου 3 ΣΕΕ, σε συνδυασμό με την παρ. 1α και 2ε του άρθρου 77 ΣΛΕΕ που αφορούν στην ελευθερία, ασφάλεια και δικαιοσύνη χωρίς εσωτερικά σύνορα, καθώς
και β) σύμφωνα και με διάταξη των παρ. 1β και γ, και. 2β και δ του άρθρου 77 ΣΛΕΕ που αναγνωρίζουν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, έχουν εγκαθιδρυθεί πρωτογενώς κανόνες ειδικής προστασίας. Τόσο δε η κρίση του κορωναϊού όσο και η κρίση των εξωτερικών συνόρων (που αφορά στις πιέσεις της Τουρκίας με αφορμή το μεταναστευτικο και προσφυγικό), αρχίζουν να ευαισθητοποιούν …
Η ευαισθητοποίηση δε αυτή, αφορά ευθέως στο να επικρίνεται η ηγεσία των κρατών-μελών της ΕΕ , αλλά και των Οργάνων της ΕΕ, όχι πλέον με υπαινιγμούς, αλλά με σαφείς τοποθετήσεις
- ιδού μερικές καίριες τοποθετήσεις
Άξια αναφοράς είναι η τοποθέτηση του Χοσέ Μανουέλ Φερνάντες, ο οποίος ανήκει στην διαπραγματευτική ομάδα του ΕΚ για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό. Ο συγκεκριμένος ευρωβουλευτής, δήλωσε ότι:
«Είναι ίσως καλό που το Συμβούλιο δεν έχει καταλήξει σε συμφωνία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα μπορούσε να εγκρίνει συμφωνία που αντιβαίνει στα συμφέροντα των ευρωπαίων πολιτών. Οι ηγέτες της ΕΕ παρουσιάζουν ωραία λόγια και στόχους, αλλά όταν πρόκειται για την οικονομική στήριξη αυτών των στόχων, οι καλές προθέσεις εξαφανίζονται»,
Παραλλήλως ο επικεφαλής της ομάδας Renew Europe, Ντάσιαν Σόλος, δήλωσε ότι:
«ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός πρέπει να παίξει τον δικό του ρόλο ως μοχλός επενδύσεων για την ανάκαμψη της οικονομίας» και δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην κρίση των ελληνοτουρκικών συνόρων τονίζοντας ότι: «η εφαρμογή της πολιτική μας για την ασφάλεια των συνόρων και την αλληλεγγύη προϋποθέτει την παροχή επαρκών πόρων στην Frontex κι έναν προϋπολογισμό που επιτρέπει πραγματική, επιτόπου αλληλεγγύη».
Επίσης η Μαργκαρίτα Μάρκες, η οποία είναι και μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας ΕΚ για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό, τοποθετήθηκε ως εξής:
«Η απάντησή μας στην κλιματική, δημογραφική, ψηφιακή και διεθνή πρόκληση, πρέπει να είναι περισσότερη Ευρώπη: μια Ευρώπη που μπορεί να αντιμετωπίσει την κρίση στα σύνορά μας, που μπορεί να βρει τη λύση στην εξάπλωση του κορονoϊού». Δεν είναι δε χωρίς σημασία η έμφασή της ότι: «πρέπει να γνωρίζουμε ότι την επόμενη επταετία θα προκύψουν νέες απροσδόκητες προκλήσεις, και η Ευρώπη δεν θα μπορεί να πει, όπως το 2007-2008, ότι δεν είμαστε έτοιμοι».
Εν κατακλείδι (μεταξύ των άλλων τοποθετήσεων) η τοποθέτηση που καταγράφει επακριβώς την πραγματικότητα και που αποδεικνύει την κρίση του όλου συστήματος, αλλά και τη δημιουργία ενός «εγκρατούς ευρωσκεπτικισμού» είναι η τοποθέτηση του Γενς Γκάιερ, ο οποίος τοποθετήθηκε με τα εξής:
«Bλέπουμε, εδώ και χρόνια, την ίδια κατάσταση. Την Κυριακή, οι ηγέτες της ΕΕ ζητούν την καλύτερη προστασία των συνόρων και τη διάθεση περισσότερων χρημάτων για το κλίμα, την κοινή αμυντική πολιτική και άλλα. Τη Δευτέρα, τα κράτη μέλη δεν είναι διατεθειμένα να διαθέσουν τα χρήματα. Την Τρίτη, όλοι συζητούν για το πόσο άσχημα είναι τα πράγματα και για την αδυναμία της ΕΕ να επιφέρει λύσεις».
Τα προαναφερόμενα αποδεικνύουν ότι αρχίζει να δημιουργείται πέραν του «ευρωσκεπτικισμού» και ένα κλίμα που διαμορφώνει τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις τόσο για την υπεράσπιση της δημόσιας υγείας, η οποία για την ενωσιακή έννομη τάξη είναι έννομο αγαθό (βλ. άρθρο 9 ΣΛΕΕ, 114 παρ. 3 ΣΛΕΕ και 168 ΣΛΕΕ), όσο και για την υπεράσπιση της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και αλληλεγγύης που επίσης αφορούν έννομα αγαθά (βλ. άρθρο 3 παρ. 3 ΣΕΕ). Τα προαναφερόμενα όμως αφορούν το ΕΚ στην παρούσα συγκυρία.
- ως προς τον «εγκρατή ευρωσκεπτικισμό»
και τη νέα Παγκόσμια Οικονομική Τάξη
Ο όρος «εγκρατής ευρωσκεπτικισμός» (που εισηγείται ο γράφων) θα βαθαίνει όλο και περισσότερο, εάν α) παραλλήλως με την ουσιαστική υπεράσπιση της δημόσιας υγείας και των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, δεν υπάρξει προς όφελος των Λαών της ΕΕ και β) ριζική επανεξέταση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με αναθεώρηση της Συνθήκης, προκειμένου το Eurogroup (Ευρωομάδα, βλ. άρθρο 137 ΣΛΕΕ και 14.Πρωτόκολλο) να ενταχθεί στα Όργανα του άρθρου 13 ΣΕΕ, ώστε να υπόκειται σε δικαστική προστασία και έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση δε καλά θα κρατεί ο «ευρωσκεπτικισμός» εαν δεν υπάρξει ουσιαστική τήρηση και των προνοιών των δύο πρώτων εδαφίων της παρ. 1 του άρθρου 42 ΣΕΕ, όπου πρωτογενώς έχει θεσπισθεί ότι:
«Η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας. Εξασφαλίζει στην Ένωση επιχειρησιακή ικανότητα βασισμένη σε μη στρατιωτικά και στρατιωτικά μέσα.».
Εάν λάβουν χώρα τα προαναφερόμενα, τότε μόνο θα υπάρξει προσδοκία για την κοινωνική συνοχή και την αλληλεγγύη στο πλαίσιο μιας Ευρωπαϊκής Συμπολιτείας. Τέλος:
Λόγω της παρούσας σκληρής κοινωνικής και οικονομικής παγκόσμιας πραγματικότητας που «εγκατέστησε» ο απρόβλεπτος κορωναϊός, ευλόγως τίθεται το ερώτημα: μήπως όλα τοποθετηθούν σε μηδενική βάσή;
Μήπως δηλαδή μετά το global red alert έχουμε σε διεθνές επίπεδο ένα νέο Bretton Woods και στην ενωσιακή έννομη και πολιτική τάξη ανατροπή του Stability Pact; Ας λάβουμε υπ´όψιν μας οτι έχουμε ΠΟΛΕΜΟ. Και μάλιστα ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ. Και μετά απο κάθε Παγκόσμιο Πόλεμο έχουμε πάντοτε μία Νέα Τάξη Πραγμάτων! Αυτά προς το παρόν!..
——————————-
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).
