Την Τρίτη της Διακαινησίμου η Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αγίων νεοφανών Μαρτύρων Ραφαή, Νικολάου και Ειρήνης οι οποίοι μαρτύρησαν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ενώ η χάρις του Θεού τους φανέρωσε με θαυματουργικό και αποκαλυπτικό τρόπο πριν έξι δεκαετίες.
Την παραμονή της εορτής, Δευτέρα του Πάσχα 17 Απριλίου 2023, τελέστηκε ο Πανηγυρικός Εσπερινός, ενώ σήμερα το πρωί η Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία. Εν συνεχεία έλαβε χώρα η λιτάνευση της Τιμίας Κάρας του Αγίου Ραφαήλ.
Οι Άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη συγκαταλέγονται στη χορεία των Νεοφανών Αγίων και μάλιστα εκείνων που μαρτύρησαν το 1463, δέκα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως.
Σχετικά με το βίο τους γνωρίζουμε λίγα πράγματα. Οι πρώτες πληροφορίες για την ύπαρξη των Αγίων ιστορούνται με θαυματουργικό και αποκαλυπτικό τρόπο από το έτος 1959.
Η Ιερά Μονή
Σύμφωνα με την παράδοση, ιδρύθηκε στη βυζαντινή εποχή και ήταν αφιερωμένη στο Γενέσιο της Θεοτόκου. Το 1235 καταστράφηκε από πειρατές, οι μοναχές της σφαγιάσθηκαν και η ηγουμένη της Ολυμπία θανατώθηκε μαρτυρικά. Το 1433 επανιδρύθηκε και το 1454 αναζωογονήθηκε όταν εγκαταστάθηκαν εδώ ο ιερομόναχος Ραφαήλ και ο διάκονος Νικόλαος.
Το 1463 η μονή καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους, με αφορμή μία εξέγερση των κατοίκων. Οι μοναχοί και οι πιστοί σφαγιάσθηκαν, και βρήκαν μαρτυρικό θάνατο ο ηγούμενος Ραφαήλ, ο Νικόλαος, και η μικρή Ειρήνη, κόρη του τοπικού άρχοντα. Η μονή ερειπώθηκε και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας υπήρχε μόνο ένα εξωκκλήσι της Παναγίας.
Μετά την Τουρκοκρατία, τα κτήματα της περιοχής περιήλθαν σε ιδιώτες και κατά τις εργασίες οικοδόμησης νέου ναΐσκου, το 1959, αποκαλύφθηκαν και ταυτίστηκαν από τους κατοίκους τα ερείπια της μονής και οι τάφοι με τα λείψανα των τριών αγίων και της οσίας Ολυμπίας. Η σημερινή, γυναικεία μονή ιδρύθηκε το 1963 και εγκαινιάσθηκε το 1969.
Πηγή: ieramonopatia.gr
